تحریریه ماهنامه كودك سالم
حال كه فرزندتان به سلامت پا به این دنیا گذاشته و شما قصد بازگشت به خانه را دارید، متوجه تغییرات بزرگی در زندگی‌تان می‌شوید. چرا كه این‌بار با او هستید. شاید انتظار این همه تغییر و تحول را نداشتید و شاید نتوانید از همان نخستین لحظات خود را با آنها تطبیق دهید.
به خاطر داشته باشید كه در چنین مواقعی باید ازبرخی عقاید خود در مورد اینكه مثلاً فلان چیز چگونه باید باشد، صرف‌نظر كنید. نوزاد شما از لحظه تولدش با نوسانات هورمون‌های بدن مواجه است و به شدت به خواب نیاز دارد و ذهن شما در حال كلنجار رفتن است كه چگونه با این مرحله جدید از زندگی كنار بیاید.
ممكن است بخندید، گریه كنید، احساس ناامیدی و بیهودگی كنید، هیجان زده شوید و ده‌ها تجربه روحی- روانی دیگر را طی همین چند ساعت پشت سر بگذارید.
شما در می‌یابید كه مراقبت از یك نوزاد چندان هم ساده نیست و آنقدر گیج و متحیر می‌شوید كه با خود می‌اندیشید، كاش كمی دیرتر اقدام به بچه‌دار شدن كرده بودید. حدود 70-80 درصد از تازه مادران افسردگی بعد از زایمان را یكی دو هفته بعد از وضع حمل تجربه می‌كنند.
این احساسات در اثر نوسانات هورمونی بدن مادر اتفاق می‌افتد. خوشبختانه افسردگی بعد از زایمان بسیار كوتاه است و نهایتاً دو هفته طول می‌كشد؛ اما تمام مادران باید از آن آگاه و با علائم آن آشنا باشند. برخی مواقع افسردگی پس از زایمان بسیار شدیدتر و طولانی‌تر می‌شود.
از هر 10 زن، 1 نفر بعد از وضع حمل دچار افسردگی شدید بعد از زایمان یا (PPD) می‌شود. در چنین مواقعی هم مادر و هم نوزاد را فوراً باید درمان كرد. از خانواده، دوستان و نزدیكان نیز كمك بگیرید. وقتی كه نوزادتان در خواب است، شما نیز فرصتی دارید تا چُرت بزنید، دوشی بگیرید یا هر كار دیگری كه دوست دارید انجام دهید (مثلاً مجله بخوانید). تمام این كارها برای آن است كه دوباره شارژ شوید و با روحیه بهتری خود را آماده شیر دادن بعدی كنید و اینكه با موقعیت جدید راحت‌تر كنار بیایید.
نوزاد شما
نوزاد شما نیز تغییرات فیزیكی زیادی را تجربه می‌كند. حدود 72 ساعت بعد از وضع حمل، كم‌كم از سینه‌ها شیر بیرون می‌آید. این اتفاق با بازگشت شما به خانه همراه است. سینههایتان سفت‌تر، متورم‌تر و سنگین‌تر می‌شوند و شما احساس می‌كنید پر از شیر شده‌اند. نوك سینه‌ها هنگام شیر دادن دردناك می‌شود.
برای كاهش درد، آنها را با آب بشوئید و با كرم لانولین ماساژ دهید. اگر نمی‌دانید كه فرزندتان گرسنه است یا نه، نوك سینههایتان را به دهانش نزدیك كنید؛ اگر او با عجله شروع به مكیدن سینه شما كند، نشان می‌دهد كه گرسنه است. گاهی اوقات نوزادان سینه مادر را برای به‌دست آوردن آرامش بیشتر می‌مكند.
در چنین مواقعی انگشت شست او را به سمت دهانش هدایت كنید تا هم او به راحتی و آرامش برسد و هم شما كمی استراحت كنید. در صورتی كه به هر دلیلی به نوزاد شیر ندهید و یا مدتی بعد این‌كار را متوقف كردید، احساس درد زیادی در سینههایتان خواهید داشت. این درد حدود پنج روز طول می‌كشد.
اگر زایمان طبیعی داشته‌اید، بعد از وضع حمل درد كمی خواهید داشت. اكثر خانم‌ها بعد از وضع حمل دچار یبوست شدید می‌شوند و استفاده از ملین‌ها در چنین مواقعی واقعاً كارساز است.
خواب نوزادتان
شاید تعجب كنید ولی نوزادان به خواب زیادی نیاز دارند و برخی از آنها بیشتر از 16 ساعت در روز می‌خوابند. (در فاصله‌های 2-4 ساعت) بسیاری از نوزادان در سه ماه نخست پس از تولد، شب‌ها 6-8 ساعت می‌خوابند؛ اما اگر نوزاد شما شب‌ها این اندازه نمی‌خوابد، نباید نگران باشید.
نوزادان نیز همانند بزرگسالان، چرخه‌های خواب مخصوص خود را دارند؛ بنابراین اگر او كمتر از سایر نوزادان می‌خوابد ولی هم خوب وزن می‌گیرد و هم خوب قد می‌كشد، جای نگرانی نیست. به هنگام خواب آنها را حتماً به پشت بخوابانید تا خطراتی مثل سندرم مرگ ناگهانی نوزاد یا (SIDS) آنها را تهدید نكند. برای برخی از نوزادان شب و روز جابه‌جا می‌شود؛ یعنی شب‌ها بیدار می‌مانند و در عوض روزها می‌خوابند.
یكی از بهترین راه‌حل‌ها برای رفع مشكل این است كه شب‌ها عوامل و محرك‌هایی را كه باعث بیداری آنها می‌شود، به حداقل برسانید؛ مثلاً اتاق را تاریك كنید. در طول روز با او بیشتر حرف بزنید و بازی كنید و اجازه ندهید زیاد خواب‌آلود شود و او را برای مدت طولانی‌تری بیدار نگه دارید تا شب هنگام نیاز بیشتری به خواب داشته باشد.
برخی از نگرانی‌ها و دلهره‌های شما بعد از تولد نخستین فرزندتان طبیعی است. مطمئن باشید كه با گذشته چند هفته پس از تولد، بسیاری از مسائل به حالت عادی در می‌آیند.
غذا دادن به نوزاد
هیچ فرقی نمی‌كند كه به نوزاد از شیر خودتان می‌دهید یا شیر معمولی. آنها هر 2-3 ساعت یكبار نیاز به غذا خوردن دارند. بعضی نوزادان را باید هر چند ساعت یكبار از خواب بیدار كرد تا غذای مورد نیازشان را دریافت كنند. معمولاً قبل از شیر دادن سینههایتان پُر از شیر می‌شود و بعد از شیردادن احساس می‌كنید از شیر سینه‌ها كم شده است و این یعنی او به اندازه كافی شیر نوشیده است.
نوزاد بعد از هر بار شیر خوردن، باید آروغ بزند. گاهی اوقات ممكن است آروغ زدن او كمی طول بكشد ولی شما باید تحمل كنید و منتظر بمانید تا این اتفاق بیفتد. اگر خودتان احساس خستگی می‌كنید، اجازه دهید همسرتان یا یكی دیگر از نزدیكان این‌كار را انجام دهد.
