دكتر محمدكريم نعمت‌الهی؛ فوق تخصص چشم كودكان و استرابیسم، عضو هیئت علمی دانشگاه
آب مروارید مادرزادی یكی از علل ایجاد تنبلی چشم یا نابینایی در كودكان است. علت آب مروارید مادرزادی در بسیاری از كودكان را می‌توان تعیین كرد. این علل شامل اختلالات متابولیك، سندروم‌های ژنتیكی، عفونت‌های داخل چشمی و بعضی از عفونت‌های چشمی بوده كه با ناهنجاری‌های دیگری همراه است و در30 درصد موارد علل آن نامشخص می‌باشد.
شكل‌های مختلف آب مروارید
آب مروارید مادرزادی بسته به علت آن با شكل‌های مختلف بروز می‌كند. بعضی از مواقع آب مروارید شدید و كامل است كه با چشم غیرمسلح دیده می‌شود كه باید سریع عمل شوند. در بعضی از مواقع كدورت در جلوی كپسول عدسی قرار گرفته كه اگر كمتر از 2-1 میلیمتر باشد ممكن است باعث كاهش دید قابل ملاحظه نشود و رشد نكند و این‌گونه آب مروارید باید زیر نظر باشد و نیاز به عمل جراحی ندارد. در مواردی آب مروارید در قسمت خلف عدسی قرار گرفته و بسته به میزان كدورت و میزان بینایی تحت نظر، در مواقعی كه باعث كاهش بینایی شود، عمل جراحی می‌شود.
اثرات بینایی
به خاطر محرومیت بینایی قابل ملاحظه‌ای كه با آب مروارید مادرزادی یك طرفه یا دو طرفه در نوزادان رخ می‌دهد، بازیابی موفقیت‌آمیز بینایی به تشخیص سریع و ارجاع فوری برای درمان مناسب بستگی دارد. بررسی آب مروارید باید در بیمارستان‌های محل تولد و یا زایشگاه‌ها انجام شود كه با یك معاینه ساده قابل تشخیص می‌باشد. این معاینه می‌تواند با آموزش از سوی متخصص كودكان و یا پزشك عمومی انجام شود. در غیر این صورت به وسیله متخصص چشم به راحتی قابل انجام می‌باشد. به علایمی كه همراه با كاهش بینایی بروز می‌كند، مانند لرزش چشم‌ها، انحراف چشم‌ها، چشم‌های كوچك‌تر از حد طبیعی، نزدیك‌بینی، آب سیاه، مشكلات نقص عصب بینایی و كدورت‌های قرنیه نیز باید توجه شود.
درمان آب مروارید مادرزادی
آب مروارید مادرزادی كامل دو طرفه و یك طرفه باید هر چه سریع‌تر برداشته شود. به‌ویژه در نوع دو طرفه كه اگر سریع‌تر عمل نشود، می‌تواند باعث عقب‌افتادگی تكاملی و رفتاری شود و می‌تواند مشكلات اقتصادی، روحی و روانی خانواده و كودك را در پی داشته باشد. اما، درباره آب مروارید‌های ناكامل تنها بعد از بررسی دقیق میزان بینایی باید تصمیم گرفته شود. تا زمانی كه بینایی در خطر نیفتاده باشد، باید بیمار به وسیله متخصص چشم تحت نظر باشد. در زمانی كه آب مروارید بیشتر شده و بینایی در خطر باشد باید تحت عمل جراحی قرار گیرد. در بعضی مواقع كدورت عدسی كمتر از 1-2 میلیمتر بوده مشكل بینایی ایجاد نمی‌كند و نیاز به عمل ندارد. این‌گونه آب مروارید‌ها برای سالیان دراز زیر نظر قرار می‌گیرند و نیاز به درمان جراحی ندارند. بهترین زمان عمل برای آب مروارید كامل كه باعث محرومیت بینایی می‌شود، هفته اول تولد است كه با عمل دید تقریباً مناسبی پیدا می‌كند. اگر در تشخیص و درمان غفلت شود و بعد از 3-4 ماهگی عمل شود، در واقع معادل از دست دادن بینایی و كوری این افراد می‌شود.
