دوری از رذایلی چون دروغ و غیبت و چشم بستن بر گناهانی چون نگاه حرام و ... تأثیراتی بر روح و روان روزه‌دار ایجاد می‌كند كه نمی‌توان بسادگی از آن گذشت.
تمرینی برای تقویت اراده
انسان در طول زندگی در شرایطی قرار میگیرد كه اختیار و امكان انجام عملی را می‌یابد كه هر چند برای او لذت‌های زودگذر را فراهم می‌كند، اما در درازمدت به زیان او و جامعه است و به همین دلیل باید با قدرت اراده، از آن اعمال چشم بپوشد.
طبعاً اراده‌های ضعیف و پرورش نیافته، در چنین شرایطی قادر به مقاومت در برابر لذت‌های زودگذر نیستند و به اعمالی تن می‌دهند كه مغایر با اخلاق فردی و اجتماعی است. روزه‌داری از آن جهت كه انسان را از كارهای مشروعی چون خوردن و آشامیدن نهی می‌كند، بهترین تمرین برای تقویت اراده است. اراده‌ای كه از امور مشروع چشم پوشیده باشد، طبعاً مقاومت در برابر منهیات و اعمال خلاف اخلاق برای آن دشوار نیست.
چشیدن طعم گرسنگی محرومان
این روزها خبرهایی از خشكسالی و قحطی در كشورهای منطقه شاخ آفریقا شنیده می‌شود. تصاویر رسانه‌ای از تلف شدن دام‌ها به دلیل كمبود آب و كودكانی كه از گرسنگی می‌میرند، دل هر انسان اهل دردی را خون می‌كند. واقعیت این است كه خواندن و شنیدن و دیدن هزاران مطلب و عكس در مورد گرسنگی، به اندازه چشیدن طعم آن، نمی‌تواند مؤثر باشد.
روزه‌داری طعم گرسنگی را به روزه‌داران می‌چشاند و باعث می‌شود كه به مقوله خشكسالی، قحطی و گرسنگی، نگاهی متفاوت پیدا كنند و بر همین اساس هم، در حركت‌های انسان‌دوستانه برای كمك به قحطی‌زدگان و گرسنگان، مؤثرتر از سایرین عمل كنند.
گرسنگی و قدرت تعقل
شكم‌های انباشته از غذا، همه قوای بدن را صرف دستگاه گوارش می‌كنند و اجازه نمی‌دهند نیرو و توانی برای فعالیت‌های مغزی و اندیشه باقی بماند. در واقع خالی نگه داشتن شكم از غذا این فرصت را به مغز می‌دهد كه قدرت تفكر و تعقل را بالا ببرد. در فرهنگ ما بر فضایل گرسنگی، تأكیدات بسیاری شده و پرخوری و انباشتن شكم، مورد مزمت قرار گرفته. این ابیات مولانا را در ایام ماه مبارك رمضان بسیار می‌شنویم كه فرموده:
این دهان بستی دهانی باز شد
تا خورنده لقمه‌های راز شد
گر تو این انبان ز نان خالی كنی
پر ز گوهرهای اجلالی كنی
طفل جان از شیر شیطان باز كن
بعد از آتش با ملك انباز كن
چند خوردی چرب و شیرین از طعام
امتحان كن چند روزی در صیام
احساس معنویت
ورای همه مزایایی كه برای روزه‌داری ذكر شد، یك احساس ناب و لذتبخش وجود دارد كه در همه لحظات این ماه با روزه‌دار همراه است و آن احساس اطاعت از حضرت معبود و چشم پوشیدن از خواست‌های نفسانی بخاطر او است.
كسی كه در لحظات داغ تشنگی، از آب سرد و گوارایی كه در دسترس اوست، صرفاً برای اطاعت از امر پروردگار خود چشم می‌پوشد و فردی كه در نهایت گرسنگی، غذاهای لذیذ را نادیده میگیرد تا فرمان خدایش را اجابت كرده باشد، نوعی احساس نزدیكی و قرابت با خدای خود می‌یابد كه در هیچ زمانی نمی‌تواند به آن برسد و به همین دلیل است كه بزرگان دین گفته‌اند كسی كه در ماه مبارك رمضان، مورد رحمت خداوندی قرار نگیرد، زیانكار است. از درگاه الهی توفیق بهره‌‌مندی از رحمت‌های واسعه خداوندی را در این ایام عزیز مسئلت می‌كنیم.
برای خواندن بخش اول- غنودن در بهشت روزه‌داری- اینجا کلیک کنید.
