به قلم : شیرین فرساد ؛ دانشجوی دکتری میکروبیولوژی
تحریریه زندگی آنلاین : سرطان، رشد ناهنجار سلول‌ها است که بر سلولهای دیگر و سالم تاثیرات نامطلوبی دارند. چنانچه این سلول‌ها با عمر طولانی و نامیرا از طریق گردش خون به بافت‌های اطراف مهاجرت کنند، در نهایت فرد را با مرگ مواجه می‌نمایند. سرطان سینه شایع‌ترین سرطان در زنان بوده و تقریباً از هر 8 نفر زن، یک نفر به سرطان سینه مبتلا می‌شود.
علائم سرطان سینه در مراحل اولیه
1- دردی که حتی بعد از عادت ماهانه از بین نمی‌رود.
2- تغییر شکل و فرم در نوک سینه ایجاد می‌شود.
3- توده تازه تشکیل شده و ماندگار است.
4- توده سفت و اطراف نامنظم ایجاد می‌شود.
5- ترشحات شفاف یا رنگی از نوک سینه قابل مشاهده است.
6- قرمزی، تورم، شکل‌گیری و حساسیت‌های پوستی و خارش‌های پوست سینه بدون علت مشخص دیده می‌شود.
علائم سرطان سینه پیشرفته
1- فرورفتگی سطح سینه
2- بزرگ شدن و تورم یکی از سینه‌ها
3- بزرگ شدن توده‌های قدیمی‌تر
4- فرورفتگی نوک سینه به سمت درون
5- بزرگ شدن غدد لنفی زیر بغل
6- کاهش وزن بی‌علت
7- پوست پرتقالی سینه
8- مشاهده رگ‌های روی سینه
انواع سرطان سینه
1- سرطان مجرایی
2- سرطان لوبولی
3- سرطان التهابی
درمان‌های سرطان سینه
درمان‌های موضعی
الف: جراحی: در این روش کل سینه یا بخشی از آن، برداشته می‌شود.
ب: روش پرتودرمانی: از امواج پر انرژی برای نابودی توده سرطانی استفاده می‌شود.
درمان‌های عمومی
الف: شیمیدرمانی: از داروهای تزریقی یا خوراکی استفاده شده، این داروها از طریق گردش خون به تمام بدن منتقل می‌شود.
ب: هورمون‌درمانی: استفاده از هورمون‌های پروژسترون و استروژن، مانع از جذب هورمون‌ها به سلول سرطانی شده و سلول سرطانی از بین می‌رود.
ج: درمان بیولوژیک: استفاده از آنتی‌بادی‌های خاص به ورید وارد شده و منجر به تقویت عملکرد سیستم ایمنی می‌شود.
مراحل سرطان سینه
1- مرحله صفر: مرحله صفر یا پیش سرطان، کانال‌های شیری رشد غیر عادی دارند، اما حالت تهاجمی ندارد.
2- مرحله اول، تهاجمی بوده، اما غدد لنفاوی را درگیر نکرده است.
3- مرحله دوم، توده سرطانی رشد داشته و می‌تواند غدد لنفاوی را درگیر کند.
4- مرحله سوم: به غدد لنفاوی رسیده و درگیر کرده است.
5- مرحله چهارم: به بخش‌های دیگر بدن مهاجرت کرده و متاستاز داده است.
علل سرطان سینه متأثر از هورمون‌ها
1- پریود در سن زیر 12 سال و یائسگی بالای 55 سال
2- زایمان پس از سن 30 سالگی
3- چاقی شدید
4- هورمون درمانی پس از 55 سالگی
5- قرص‌های ضد بارداری
6- رژیم غذایی سرشار از گوشت قرمز
7- مصرف الکل
این عوامل ریسک فاکتورهای خطرناکی برای تشدید سرطان سینه می‌باشند.
عوامل مؤثر در پیشرفت بدخیمی‌های سرطان سینه
1- جنس زن
2- سابقه بیماری‌های سینه
3- سابقه خانوادگی بیماری‌های سینه
4- داشتن ژن خاص ابتلا به سرطان سینه
5- تماس مکرر با اشعه‌های خطرناک
غذاهای مضر برای ابتلا به سرطان سینه
1- الکل: باعث افزایش ریسک خطر برای این بیماران می‌شود. زنانی که سه بار طی هفته الکل مصرف می‌کنند، سرطان سینه تا 15 درصد افزایش می‌یابد. با کاهش چشمگیر مصرف الکل، می‌توان میزان ابتلا را تا 22 درصد کاهش داد.
2- شکر: نتایج حاصل از بررسی مصرف شکر بر موش‌های ماده آزمایشگاهی نشان از پیشرفت تومور سینه دارد.
3- مصرف بی‌رویه نان سفید
4- مصرف زیاد گوشت قرمز
5- کافئین
6- کاهش فعالیت بدنی و افت متابولیسم
اهمیت رژیم غذایی بیماران مبتلا به سرطان سینه
1- مصرف چای سبز به علت داشتن ویژگی آنتی‌اکسیدانی
2- مصرف غذاهای ارگانیک
3- مصرف میوه و سبزیجات رنگی مانند کلم، هویج و کاهو: تا 15 درصد از ریسک پیشرفت سرطان سینه جلوگیری می‌کند. میوه‌ها به علت دارا بودن کاروتنوئید و فلاونوئید فواید بسیاری برای سلامتی انسان دارند.
4- مصرف غذاهای سرشار از ویتامین‌های ضروری
5- مصرف غذاهای سرشار از فیبرهای غلات و حبوبات: با تأثیر مفید بر دستگاه گوارش و تسهیل مواد دفعی از بدن، دارا بودن آنتی‌اکسیدان و نقش‌های حفاظتی علیه بیماری‌ها دارند.
6- مصرف ادویه مانند زردچوبه با دارابودن نقش آنتی‌اکسیدانی
7- چربی‌ها: اسیدهای چرب ترانس در غذاهای سرخ شده، شیرینی، گوشت قرمز و روغن‌های جامد هیدروژن‌دار از جمله عوامل تهدید کننده هستند. جایگزین کردن اسیدهای چرب غیر اشباع مانند روغن زیتون، آووکادو و مغزیجات و همچنین اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی آب سرد (از قبیل سالمون) توصیه می‌شود.
8- مصرف پروبیوتیک و محصولات پروبیوتیک: رژیم غذایی غنی شده با پروبیوتیک، رویکرد جدیدی برای پیشگیری و درمان سرطان سینه به شمار می‌رود. لاکتوباسیلوس رامنوسوس، لاکتوباسیلوس پاراکازئی، بیفیدوباکتریوم بیفیدوم و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس از باکتری‌های پروبیوتیک مؤثر در تأخیر رشد توده سرطان سینه می‌باشند. این باکتری‌ها باعث افزایش پاسخ ایمنی، تغییر در فعالیت متابولیک میکروفلور روده، ترکیب با مواد جهش‌زا و تغییر مسیر اتصال آنها به سلولهای بدن، تولید مواد ضد سرطانی، بهبود شرایط فیزیکوشیمیایی روده و کاهش چشمگیر تولید آنزیم‌های بتاگلوکورونیداز، آزوبنزن ردوکتاز، نیتروردوکتاز می‌شوند. غذاهای مفید دارای پروبیوتیک شامل کورتیدو (غذای آمریکایی) یا کلم ترش که دارای لاکتوباسیل پلانتاروم بوده که فعالیت ضد سرطانی دارد، نوشیدنی کواس (روسی) ترکیبی از مخمر نان قهوه‌ای در آب است که دارای ویتامین‌های مفید و قند کم می‌باشد. پنیر کهنه (راکفورتی)، خیارشور دارای لاکتوباسیلوس برویس، نوشیدنی کفیر با دارا بودن تعداد زیادی پروبیوتیک مفید باعث کاهش یبوست، کاهش اختلالات التهابی است.
تغذیه پس از شیمی درمانی
در افراد مبتلا به سرطان سینه که گلبول سفید زیر 500 دارند، مصرف سبزیجات خام به علت در معرض بودن با مواد آلوده آفت‌کش، توصیه نمی‌شود، زیرا باعث اختلال در روند فعالیت گلبول‌های سفید می‌شود.
فردی که تحت شیمیدرمانی قرار گرفته، دچار از دست دادن سلولهای سالم و میکروبیوم نرمال دستگاه گوارش خود نیز می‌شود. در نتیجه بیماری‌های التهابی در بدن او ایجاد شده و فرد را با مشکلات متعدد مواجه می‌کند، از این رو برای افراد شیمیدرمانی شده مصرف مکمل‌های پروبیوتیکی توصیه می‌شود.
محدود کردن مصرف کافئین و چای، زیرا کافئین بستر مناسبی برای رشد و تقویت سلول سرطانی خواهد بود.
مصرف زردچوبه به علت دارا بودن ویژگی آنتی‌اکسیدانی توصیه می‌شود.
مصرف چای سبز به علت ویژگی آنتی‌اکسیدان توصیه می‌شود.
استفاده از غذاهای چرب و نشاسته‌ای و پر نمک محدود گردد.
محدود کردن مصرف گریپ فروت برای بیماران. به علت داشتن آنزیم‌های فعال این میوه باعث ایجاد اختلال در داروهای ژنریک می‌شود.
این بیماران به علت داشتن زندگی پر از استرس حین بیماری، دچار افزایش گلیکوژن کبدی می‌شوند. مصرف داروهای غیر قابل اجتناب ضد تهوع نیز باعث افزایش میزان قند بدن می‌شود.
تا حد امکان از افزایش وزن کاسته شود.
مصرف آب خنک برای این افراد توصیه می‌شود. آب گرم باعث افزایش حالت تهوع می‌گردد.
مصرف سفیده تخم‌مرغ، محدود کردن گوشت قرمز، حذف مصرف سیر و پیاز به علت بوی تند و افزایش حالت تهوع در بیماران، توصیه می‌شود.
تغذیه برای بیماران پرتو درمانی شده سرطان سینه
1- مصرف گوشت سفید: کاهش روند سرطان
2- مصرف پوره و آبمیوه: بافت نرم
3- عدم مصرف مرکبات: کاهش ترکیبات اسیدی
4- کاهش مصرف شیر: به علت ایجاد نفخ
5- کاهش مصرف میوه و سبزی: کاهش اسهال
6- افزایش مصرف میوه و سبزی: کاهش یبوست
