زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

شروع مستقیم (controlled ovarian hyperstimulation) COH در خانم‌های بدون علامت با آندومتریومای كوچك‌تر از 3 سانتی‌متر زمان حامله شدن، هزینه‌های درمانی و عوارض احتمالی لاپاراسكوپی را كاهش می‌دهد. درمان جراحی محافظه‌كارانه آندومتریومایی تخمدانی نیز در بیماران علامت‌دار باعث كاهش موقعیت IVF و ICSI نشد.

آسپیراسیون آندومتریوما در سیكل‌های ART در مقایسه با سیستكتومی با نتایج بهتری همراه است. میزان باروری گروهی كه كیست‌های آندومتریومای آنها آسپیره شده بود (67/4 درصد) در مقایسه با كسانی كه جراحی شده بودند (56/8  درصد) یا كسانی كه اصلا درمان نشده بودند، (56/5  درصد) بیشتر بود.

برعكس این مطالعه Pabuccu و همكارانش اخیرا گزارش كردند آسپیراسیون آندومتریوما قبل از هیپراستیمولیشن كنترل‌شده تخمدان نه موجب كاهش میزان گنادوتروپین‌ها و نه باعث افزایش تعداد فولیكول‌های بیش از 17 میلی‌متر و تعداد اووسیت‌های بالغ به دست‌آمده و نه میزان لانه‌گزینی یا حاملگی كلینیكال شده بود.

آنها نتیجه گرفتند كه برداشتن آندومتریوماهای كوچك (6-1 سانتی‌متر) هیچ‌گونه اثری بر بهبود پیامد IVF-ICSI ندارد. اگرچه هیچ كدام از دو مطالعه بالا به میزان عفونت توجهی نكرده بودند. ولی در واقع آسپیراسیون آندومتریوما با افزایش عفونت لگن همراه است؛ حتی اگر آنتی‌بیوتیك پروفیلاكسی قبلا تجویز شده باشد.

در نهایت می‌توان نتیجه گرفت كه تا به حال شواهدی دال بر بهبود موفقیت ART به دنبال جراحی stage I-IV آندومتریوز وجود ندارد. برداشتن آندومتریومای بدون علامت (با اندازه كوچك‌تر از 3 سانتی‌متر) قبل از ART هیچ تاثیری ندارد و در بیشتر موارد غیرضروری است؛ اما اگر آندومتریوما علاوه بر نازایی باعث درد هم شده باشد، جراحی بهترین درمان برای حل هر دو مشكل است.

از آنجا كه احتمال بدخیمی وجود دارد باید سن بیمار هم در نظر گرفته شود. بنابراین سن و علائم بیمار در تصمیم‌گیری برای جراحی محافظه‌كارانه قبل از IVF اهمیت دارند. در یك مطالعه دیگر اثر جراحی آندومتریوز قبل از IVF/ET بررسی شد. گروه مورد مطالعه شامل بیماران با آندومتریوز بعد از كنار گذاشتن بیماران با آندومتریوز مقاوم یا آندومتریوماهای راجعه بیش از 3 سانتی‌متر درمان IVF بود.

بیماران به دو دسته تقسیم شدند (براساس فاصله زمانی بین جراحی اخیر و برداشتن اووسیت) اما هیچ‌گونه تفاوت چشمگیری بین این دو گروه از نظر نتایج تحریك تخمدانی، تعداد اووسیت‌های به دست‌آمده و میزان حاملگی مشاهده نشد.

واقعیت این است كه ما هنوز نمی‌دانیم آیا جراحی آندومتریوز قبل از IVF باعث بهبود پیامد می‌شود یا نه و برای دانستن آن نیاز به مطالعات بزرگ تصادفی می‌باشد.

درمان جراحی بعد از شكست IVF

اخیرا یك مطالعه جالب در مورد نیاز یا عدم نیاز جراحی لاپاراسكوپی آندومتریوز قبل یا بعد از IVF انجام شد. در این مطالعه 29 بیمار را كه حداقل یك سیكل شكست IVF داشتند با لاپاراسكوپ آندومتریوز جراحی كردند. 22 نفر از این بیماران به دنبال جراحی حامله شدند كه 15 نفر بدون IVF (13 بیمار خودبه‌خود و سه بیمار به دنبال IVF) و هفت بیمار نیز به دنبال IVF بود.

در این مطالعه دقت زیادی شده بود كه درمان رادیكال برای بیمار انجام شود. تمام ضایعات آندومتریوز تخریب شده یا برداشته شده، چسبندگی‌ها آزاد شده و آندومتریوما به طور مناسب درمان شده بود. در بیماران آندومتریوماها به طور كلی برداشته شده بود نه اینكه فقط منعقد شود و دقت بسیاری زیادی شده بود كه بافت تخمدان آسیب نبیند.

ارزش این مطالعه در همان شماره مجله Fertility and Sterility به خاطر طراحی مطالعه زیر سوال رفت. این مطالعه گذشته‌نگر بود و پروتكل درمانی یكسانی برای تمام بیماران به كار نرفته بود. یعنی بیماران خودشان قبول كرده بودند تحت عمل جراحی قرار گرفتند. (بیماران علامت‌دار جراحی شده و بیماران بدون علامت جراحی نشدند).

آدامسون از اصطلاح موافق و مخالف استفاده می‌كند؛ به این صورت كه لاپاراسكوپی ممكن است در بالا بردن میزان حاملگی موثر باشد و احتمال بیش از یك بار حاملگی را افزایش دهد و به بهبود دردهای مرتبط با آندومتریوز كمك كند؛ ولی از طرفی هزینه و زمان بهبودی بعد از عمل را نیز باید در نظر گرفت.

نكته قابل توجه اینكه لاپاراسكوپی آندومتریوز تنها زمانی می‌تواند موثر باشد كه توسط جراح بسیار مجرب لاپاراسكوپیك، كه قادر به انجام جراحی رادیكال آندومتریوز است، انجام شود.

IVF این مزیت را دارد كه به طور همزمان می‌تواند چندین مشكل نازایی را حل كند (هم مرد و هم زن) و اینكه یك سیكل IVF فقط دو تا سه ماه طول می‌كشد.

نتیجه

در حال حاضر اینكه عمل جراحی لاپاراسكوپی برای درنام آندومتریوز قبل از شروع IVF ضروری است یا خیر، همچنان جای بحث دارد، ولی مهم این است كه جراحی آندومتریوز به تجربه و مهارت بالایی نیاز دارد و هنگامی در بهبود پیامد ART موثر است كه توسط افراد مجرب انجام شود.

برای خواندن بخش اول-  جراحی آندومتریوز و كیست آندومتریوما قبل از IVF- اینجا کلیک کنید.