دكتر پروانه صفایی مقدم
در بین عامه مردم تكرارهای مداوم و یكنواخت، وارسی كردنهای پیاپی یا درگیر بودن با شك و تردید در مورد هر چیزی، به منزله شاخص اصلی ابتلا به وسواس شناخته شده است. وسواس اختلالی اضطرابی است كه به واسطه شرطی شدن فكر، احساس و عمل شكل میگیرد. وسواس بیانگر وجود تعارضهای عمیق بیرونی و درونی و تعارض نتیجه فشارهای بیرونی و درونی هر فرد است.
وسواس و اعمال وسواسی حقیرترین راه فرار از مواجه شدن با واقعیات تلخ زندگی و نپذیرفتن ضعفهای درونی خود است. این عارضه در واقع درختی است كه میوهاش عمل اجباری، شاخ و برگش اضطراب، تنهاش افكار مزاحم و ریشهاش شخصیت وسواسی است.
وجوه اشتراك افراد وسواسی
معمولاً افراد وسواسی، ویژگیهای شخصیتی مشابهی دارند؛ از جمله شك و تردید، ناتوانی در تصمیمگیری، احساس گناه و شرمساری، انعطافناپذیری، بیش از حد به فكر خطر بودن و جلوگیری از آسیب نرسیدن، اعتمادبهنفس پایین، اضطراب زیاد، ضعف و عدم قاطعیت، وجدان اخلاقی بالا، تلقینپذیری، احساس حقارت، احساس مسؤولیت بیمارگونه، كمالگرایی بالا، باریكبینی و ریزبینی، دل نكندن از اشیای فرسوده و...
چگونه به وجود وسواس پی ببریم
1- وقتی وسواسهای فكری و عملی با یكدیگر همراه باشند. 2- بیمار به غیرمنطقی و غیرواقعی و افراطی بودن وسواسهای فكری و عملی خود واقف باشد. 3- این وسواسها اضطراب زیادی ایجاد میكنند و ممكن است در زمینه حرفهای، تحصیلی، اجتماعی و زناشویی مشكلاتی به وجود بیاورند. 4- بیماری دیگری علت این مشكل نباشد. 5- ناشی از سوءاستفاده از مواد یا موقعیت طلبی دیگر نباشد.
ابتلا به وسواس در بین زنان و مردان یكسان و میانگین سن شروع آن در مردان 20 سالگی و در زنان 19 سالگی است. بیماریهای كه همزمان با اختلال وسواس فكری، عملی ایجاد میشوند، اختلالهای اضطرابی و افسردگی هستند كه همزمانی آنها در زنان بیشتر است؛ اما همزمانی اختلالهای اضطرابی و وسواس فكری و عملی در بین زنان و مردان یكسان میباشد.
منشاء وسواس
وسواس شاخهای از بیماری اضطرابی است كه از هر صد بیمار مراجعهكننده به متخصص اعصاب و روان حدود 10 نفر به آن مبتلا هستند. این تعداد تقریباً در همه جوامع و فرهنگهایی یکسان است . وسواس بیماری شایع در روانپزشكی است كه علت پزشكی وسواس را میتوان در اختلال احتمالی دستگاه عصبی و بر هم خوردن تنظیم سادهای به نام سروتونین در مغز جستوجو كرد. هرچند مطالعات جدید درصدد یافتن سایر عوامل دخیل در این بیماری هستند. گاهی فرد به غیر از عوامل ژنتیكی به علت بروز حادثهای مثل بیماری، بارداری و ضربه روحی ممکن است به طور ناگهانی دچار علائم وسواس شود.
زنان وسواسی
وارد آشپزخانه كه میشوی همیشه چند تا دستمال رنگارنگ شسته تمیز میبیند، البته هیچ كس نمیتواند با هیچ كدام آنها لكه چای روی سرامیكها را پاك كند.اول باید بپرسد کدام دستمال مخصوص کدام لکه هاست ؟
البته اگر خواستید و جرأت کردید که اعتراف کنید به اینکه چند قطره چای روی زمین ریخته نکند حواستان نباشد و با آن دستمال آبی فیروزه ایی که مخصوص پاک کرن سنگ کابینت است ،لکه چای روی سرامیک ها را پاک کنید این نشانهها ما را با زنان وسواسی روبهرو میكند.
البته وسواس در زنان، بیشتر شكل خانهداری به خود میگیرد و شاید كمتر مكمل وسواس شمارشی، مثل ترس برای شمردن تعداد اسكناسها در زنان دیده شود. وسواس آلودگی یكی از شایعترین نوع وسواس در زنان است...
برای خواندن بخش دوم- گرفتار وسواس نشوید- اینجا كلیك كنید.