تحریریه زندگی آنلاین : بالتبع سخن گفتن از ظلمها و جفاهایی که بر انسان رفته کار بسیار سختی است؛ البته این موضوع اگر توام با شرم و حیای برخاسته از جفای جنسی باشد، دشوارتر خواهد شد. بنابراین نباید انتظار داشته باشیم افرادی که مورد آزار یا تجاوز جنسی قرار گرفته‌اند به‌راحتی در این خصوص سخن بگویند. اما با فراگیر شدن هشتگ «من هم» و یا آغاز جنبش «دیگر بس است»، تعدادی از آزاردیدگان جنسی، با جسارت سعی کردند روایتگر آزار خودشان باشند و از سوی دیگر، نقاب از چهره آزارگران جنسی بردارند.
در این میان برخی از آزارگران جنسی سکوت کردند و برخی به شکایت مبادرت ورزیدند و البته برخی هم با عذرخواهی‌های گوناگون سعی کردند اشتباه خود را بپذیرند اما عده‌ای هم بودند که با وجود عذرخواهی، باز وقاحت به‌خرج دادند و سعی در وارونه‌نمایی مسئله داشتند. به هر تقدیر در این گزارش سعی داریم به رسوایی‌های جنسی‌ای در ایران و سایر نقاط دنیا بپردازیم که در قالب پدیده «من هم» پررنگ شدند و بازخوردهای زیادی در فضای رسانه‌های اجتماعی و حتی رسانه‌های رسمی داشتند. شاید نخستین گام را خانم تارانا بورک در رابطه با هاروی واینستین کارگردان آمریکایی برداشته باشد اما دامنه این ماجرا اکثر نقاط دنیا را درنوردید و جهانی شد.
بیشتربخوانید:
گاهی سکوت علامت خشم است!
آغازگران ایرانی
رسوایی جنسی در دبیرستان دوره اول دکتر معین از مواردی بود که در خصوص آزار جنسی آغازگر هشتگ «من هم» بود. این اتفاق در اوایل خرداد ۱۳۹۷ رسانه‌ای شد. معاون دبیرستان دوره اول پسرانه دکتر معین (در بلوار مرزداران منطقه ۲ تهران) به آزار جنسی دانش‌آموزان می‌پرداخت. این معاون انضباطی با شکایت بیش از ۴۰ نفر از اولیای دانش‌آموزان از سوی پلیس امنیت ایران بازداشت شد. پس از دستگیری متهم، رهبر معظم انقلاب طی نامهای خطاب به رئیس قوه قضاییه، نوشت: «خبر جنایت در یکی از مدارس غرب تهران موجب اندوه و تأسف شد.
مقتضی است پس از محاکمه سریعاً حدود الهی را در رابطه با محکومین اجرا نمایید.» سپس آیت‌الله صادق لاریجانی، رئیس وقت قوه قضائیه این دستور اکید را حاکی از دغدغه رهبری دانست، و به رئیس کل دادگستری استان تهران «اجرای حکم مقتضی بدون هیچ اغماضی» را دستور داد.
متهم م. ح معاون انضباطی مدرسه معین بود. این فرد برای نخستین سال در این مدرسه حضور یافت و سال‌های قبل در منطقه ۶ آموزش وپرورش شهر تهران مشغول به‌کار بوده است. ناصر کوهستانی مدیر آموزش و پرورش منطقه ۲ شهر تهران گفته بود: این فرد گزینش شده بود و از منطقه دیگری به منطقه دو آمده است.
وصله‌ای که به استاد چسبید
سارا امت‌علی، روزنامه‌نگار سابق توئیت کرد در تابستان ۱۳۸۵ قصد داشته با نقاش معروف ایرانی در موزه ملی ایران مصاحبه کند که به اصرار او ابتدا به دفترش رفته تا از آنجا با هم به موزه ملی بروند. آقای نقاش که در محل کارش لخت و «فقط یک عبای قهوه‌ای روی دوشش» بوده، امت‌علی را محکم بغل کرده و سعی کرده او را ببوسد. امت‌علی در نهایت از دستش فرار کرده است. سپس آقای نقاش از دفترش بیرون آمده و به‌نحوی که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده به امت‌علی گفته «برویم». امت‌علی بی‌اراده همراه او به موزه رفته و گزارشش را تکمیل کرده است. فهیمه خضرحیدری، تهیه‌کننده و مجری برنامه‌های رادیویی، نوشت ده‌ها مورد مشابه از سوءرفتارهای جنسی آقای نقاش شنیده است.
لاله صبوری، بازیگری که دو سال شاگرد آقای نقاش بوده، توئیت کرد «تجاوز وصله‌ای است که به استاد می‌چسبد». آقای نقاش بابت این توئیت از صبوری شکایت کرد. چندین زن دیگر نیز از تجارب مشابه‌شان در قالب کلاس‌های آموزش نقاشی نوشتند. ۴۵ نفر در مصاحبه با نیویورک‌تایمز گفتند از سوءرفتارهای آقای نقاش با دختران جوان آگاه بودند و ۱۳ زن در طول ۳۰ سال خود را قربانی او دانستند که یکی از آن‌ها در زمان تعرض ۱۳ سال داشت.
هاروی واینستین ایران
۱۹ نفر به آقای نقاش لقب «هاروی واینستین ایران» دادند و گفتند که پیشرفت شغلی‌شان به رد یا قبول پیشنهادهای وی بستگی داشته است.
سولماز اژدری، شاگرد نقاشی، گفت «آوازه آقای الف در دنیای هنر رازی آشکار بود اما کسی اقدامی در این مورد نمی‌کرد». او گفت در سال ۱۳۸۶ وقتی برای برداشتن مدادش که روی زمین افتاده بود خم شده، دست استاد را لای پاهای یکی از شاگردان دختر دیده است. پیشنهاد اهدای یک تابلوی نقاشی به قیمت یک آپارتمان کوچک در تهران (۱۰۰ هزار دلار آمریکا) در ازای درخواست‌های جنسی، سفارش به گالری‌دارها برای تحریم کسی که پیشنهادهای جنسی آقای نقاش را رد کرده بود، نشان دادن نقاشی‌های زنان لخت به یک عکاس و بوسیدن او به‌زور و تلاش برای پاره کردن لباس‌هایش و خواستن از شاگردان برای نشستن روی پاهای خودش حین بررسی کارهای‌شان و دستمالی آنان از جمله روایت‌های مصاحبه‌شوندگان با نیویورک‌تایمز بوده است.
فردی با نام کوچک آفرین که حالا در تهران معلم است، گفت آقای نقاش در ۱۳ سالگی بارها به او تعرض جنسی کرده است؛ دستیار آموزشی آقای نقاش که ۱۲ سال مدیریت کارگاه‌های استاد نقاشی را بر عهده داشته نیز گفت به او تعرض شده و بابت همین موضوع استعفا کرده است.
بیشتربخوانید:
در برخورد با همسر آزاری چه باید کرد؟
ک. الف سادیسم داشت؟
یکی از موارد عجیب رسوایی‌های جنسی مربوط به آقای ک. الف است. شاید این مورد به مشهوری آقای نقاش نباشد اما دامنه وسیعی در ایران پیدا کرد. ماجرا از این قرار بود که چهار دوست پس از باخبر شدن از داستان تجاوز جنسی به یکی از آن‌ها در سال ۱۳۹۶، تصمیم گرفتند موضوع را بدون ذکر کامل نام متجاوز در اینستاگرام مطرح کنند. زنی به آپارتمان دوستش به‌نام ک. الف که دانش‌آموخته ۱۳۸۹ باستان‌شناسی دانشگاه تهران بوده رفته و با او مشروب خورده و صبح روز بعد که از خواب برخاسته، لخت روی تخت‌خواب بوده در حالی که به او تجاوز شده بود. در کمتر از ۲۴ ساعت بیش از ۳۰ نفر گفتند همان مرد ۳۳ ساله که در مغازه کتاب‌فروشی دوستش در اطراف میدان انقلاب کار می‌کرده به همان شیوه خوراندن «شراب دست‌ساز» و بی‌هوش کردن آن‌ها با استفاده از قرص‌های خواب‌آور به آنان تجاوز کرده است. در روز جمعه ۳۱ مرداد ۱۳۹۹، شش هزار توئیت با هشتگ ک.الف زده شد. دخترعمویش نیز نوشت که از دست‌مالی‌هایش در امان نبوده و از او می‌ترسیده است. تا ۵ شهریور ۱۳۹۹ تعداد روایت‌ها از آزارهای او به بیش از ۴۰ مورد رسید و در شبکه‌های اجتماعی به «تجاوز سریالی» متهم شد.
رسوایی آقای خواننده
محسن ن، خواننده و آهنگساز، اتهامات تعرض جنسی و تلاش به تجاوز را که یک کاربر توئیتر با نام مستعار ماهی علیه او مطرح کرد و مربوط به هفت سال پیش بود با انتشار ویدئویی در شهریور ۱۳۹۹ رد کرد. پانیدا، خواننده، نیز روز قبل از انتشار ویدئو در گفت‌وگویی با فرآواز، آقای خواننده را به آزار جنسی متهم کرده بود.
بیستم فروردین ۱۴۰۰ پس از حضور آقای خواننده در برنامه ری‌پلی از ام‌بی‌سی پرشیا، یک گوینده و یک بازیگر این بار در کلاب‌هاوس آقای آهنگساز را به سوءرفتار متهم کردند. آقای خواننده ویدئوی دیگری منتشر کرد و با اذعان به شفاف و صادق نبودنش در ویدئوی اولیه، از زنان آزاردیده عذرخواهی کرد. اما اندکی بعد فایل صوتی ۱۷ دقیقه‌ای از او به بیرون درز کرد که فحوایش با فحوای ویدئوی عذرخواهی به‌کلی فرق داشت و به گفته خودش مال دو هفته قبل از ویدئوی عذرخواهی بوده است. در این فایل آقای خواننده جنبش «من هم» ایران را به‌خاطر نبود اسامی مطرح در آن مسخره کرد، انتقادها را ناشی از مسائل شخصی دانست و با ارجاع به مضمون ناز و نیاز در ادبیات فارسی، گفت «نه یعنی نه» مال فرهنگ شرقی نیست و در فرهنگ ایرانی «نه یعنی هزار چیز».
افساد فی‌الارض!
یکی از استادان گروه هنرهای نمایشی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران از شاکیان آقای ک. الف خواست صبح یکشنبه ۲ شهریور مقابل ساختمان دانشکده جمع شوند. چهار نفر حاضر شدند ولی فقط یک نفر مدارک و مستندات کافی به‌همراه داشت. ک. الف که ابتدا در توئیتر گفته بود به اتهامات پاسخ خواهد داد، حسابش را غیرفعال کرد و به ویلایش در شمال ایران رفت. یکی از قربانیان که پیشتر به ویلای او دعوت شده بود، آدرسش را لو داد. پلیس امنیت عمومی تهران صبح ۴ شهریور ۱۳۹۹ اطلاع داد که ک. الف را دستگیر کرده است و از شاکیان خواست «با اطمینان از محفوظ ماندن هویتشان در نزد پلیس» شکایت کنند. ک. الف اقرار کرد که طی ۱۰ سال به ۳۰۰ زن تجاوز کرده و همزمان مدعی شد که به سادیسم مبتلا است. پلیس از کشف فیلم‌هایی از تجاوز او به ۴۶ زن در «مخفی‌گاه» متهم خبر داد. حداقل ۳۰ نفر از ک. الف شکایت و ۱۰ نفر در مواجهه حضوری او را شناسایی کردند. برخی از شکایت‌ها از خارج ایران مطرح شد. در دی ۱۳۹۹ روزنامه همشهری گزارش کرد که بازپرس دادسرای امنیت اخلاقی تهران برای او اتهام «افساد فی‌الارض» اعلام کرده است و روال قانونی در حال اجراست.
استفاده کریه از قدرت
هشتگ «من هم» ابتدا در خارج از ایران شکل گرفت و بعدها دامنه‌اش به ایران و سایر کشورها نیز رسید اما افراد معروف زیادی بودند که طی چند دهه اخیر در خصوص آزارهای جنسی که به دیگران رسانده‌اند، موردمذمت قرار گرفته‌اند. شاید یکی از این موارد بسیار برجسته مربوط به بیل کلینتون، رئیس‌جهور اسبق ایالات متحده آمریکا باشد. زمانی که جنبش زنان علیه آزار جنسی مردان پرقدرت همه‌گیر شد، «مونیکا لوینسکی» کارآموز کاخ سفید به زبان آمد و رابطه «بیل کلینتون» با خود را مصداق بارز سوء استفاده از قدرت تلقی کرد.
با این وجود بسیاری رابطه لوینسکی با کلینتون را آنچه که در جنبش آزار جنسی تعریف شده بود نمی‌دانستند، اما لوینسکی معتقد بود رابطه‌اش با رییس جمهوری وقت آمریکا مصداق سوء استفاده کریه از قدرت بود و هم‌چنین اعلام کرد که به‌دلیل جنجال‌های خبری و سیاسی مدت‌ها دچار «اختلال استرس پس از حادثه» بوده است. گرچه علنی‌شدن رابطه جنیفر فلاورز و پائولا جونز نیز با کلینتون به رسوایی او دامن زد و بعدها آقای رئیس‌جمهور مجبور شد در برابر رسانه‌ها از مردم آمریکا و همسرش هیلاری کلینتون نیز عذرخواهی کند. البته برخی‌ها اعتقاد دارند رسوایی جنسی بیل کلینتون تاثیری منفی روی کارزار انتخاباتی هیلاری در سال 2016 گذاشت.
از سیاست تا ورزش
در بین اسامی معروفی که در خارج از ایران مطرح شده، نامهای بزرگی از عرصه‌های گوناگون ورزشی، سیاسی و هنری دیده می‌شود. «مایکل جکسون» خواننده سرشناس آمریکایی که به سلطان پاپ معروف است نیز یکی از چهره‌های مطرحی است که افرادی ادعا کردند در سن کودکی بارها مورد سوء استفاده جنسی او قرار گرفته‌اند. چندین اتهام آزار جنسی علیه «کوین اسپیسی» بازیگر سرشناس هالیوود نیز مطرح شده است، اما تنها موردی که به پرونده کیفری و تشکیل دادگاه کشید مربوطه به سال ۲۰۱۶ و تعرض جنسی به یک پسر ۱۸ ساله بود. «والری ژیسکار دستن» رئیس‌جمهوری پیشین فرانسه نیز در ۹۲ سالگی به آزار جنسی متهم شد. «چارلی رز» مجری مشهور شبکه سی‌بی‌اس هم بعد از اتهام ایجاد مزاحمت جنسی اخراج شد. «وودی آلن» بازیگر و کارگردان آمریکایی و «سپ بلاتر» رئیس سابق فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا)، از دیگر چهره‌های معروفی بودند که به آزار جنسی متهم شده‌اند. اما شاید یک مورد عجیب هم مربوط به رومن پولانسکی، کارگردان بود که بعد از اعتراف به تجاوز به یک دختر زیر سن قانونی از آمریکا به اروپا فرار کرد و به‌دلیل اینکه دیگر نمی‌توانست وارد خاک ایالات آمریکا متحده شود، در برنامه دریافت جایزه اسکار خود در سال 2003 حاضر نشد.
