به گزارش بهداشت نیوز، سال هاست که در کشور ما، در آخرین ماه سال و روز‌های پایانی اسفند، یک آیین تاریخی در کشور تبدیل به یک فاجعه انسانی شده است و هر چه می‌گذرد معنای واقعی چهارشنبه سوری کم رنگ شده و به واقع شاهد یک "چهارشنبه سوزی" تمام عیار هستیم.
مروری بر آمار مصدومین و فوتی‌های چهارشنبه سوری در سال ۹۸
حتی با اینکه سال گذشته کشور ما مانند تمام دنیا درگیر ویروس و پاندمی کرونا بود و توصیه‌های اکید بر عدم برگزاری تجمع و رعایت اصول بهداشتی شده بود و فکر می‌کردیم آمار مصدومین چهارشنبه سوری به حداقل برسد، اما باز شاهد اتفاقات تلخ بودیم.
طبق گزارشات سازمان اورژانس کشور، در چهارشنبه سوری سال گذشته (۲۷ اسفندماه ۹۸)، حوادث چهارشنبه سوری ۷۵۱ مصدوم (۶۱۲ مردو ۱۳۹ خانم) داشت که ۳۹ نفر دچار نقض عضو و ۲۲۰ نفر از ناحیه چشم دچار آسیب شدند و ۲ نفر) جان خود را از دست دادند.
روز‌های پایانی سال را سپری می‌کنیم و همچنان پس از گذشت یکسال سایه‌ی تاریک ویروس کرونا بر کشور و جهان احساس می‌شود. از طرفی رفتار مردم در چهارشنبه سوری امسال نیز غیرقابل پیش بینی است، زیرا تغییر نگاه مردم نیاز به ایجاد زیر ساخت‌های فرهنگی اساسی برای زنده کردن اتفاقات پرمعنا و شناسنامه داری، چون چهارشنبه سوری دارد، اما هنوز کاری برای احیای این سنت حسنه و قدمت دار نکرده ایم.
برگزاری خانوادگی جشن شاد چهارشنبه سوری در نهاد "خانواده"
خبرنگار بهداشت نیوز در این راستا گفتگویی صمیمانه با مهندس محمدرضا مرشد دوست، کارشناس ارشد مدیریت ایمنی و آتش نشانی شهری و مدیر عامل مجموعه کودک ایمن- ناجی فردا انجام داده و با او از اتفاقات خوبی که می‌تواند در چهارشنبه سوری بیفتد و نمی‌افتد و در واقع نگاه خلاقانه برای حفظ ایمنی در آیین کهن چهارشنبه سوری حرف زدیم.
مهندس مرشد دوست گفت: طبق یافته‌های تاریخی و اسناد، مدیریت جشن چهارشنبه سوری از سال‌های دور با خانواده‌ها و بزرگترهایی، چون مادر بزرگ‌ها و پدر بزرگ‌ها بوده است و در این شب همه در خانه بزرگتر‌ها جمع می‌شدند و پریدن از آتش هم در کنار خانواده و بسیار محدود اجرا می‌شده است.
وی افزود: خانواده‌ها امروزه نیز می‌توانند رسم‌های زیبا و پر معنی چهارشنبه سوری را به شکل قصه و با زبان صمیمی و کودکانه برای بچه‌ها بیان کنند و کودکان را با آیین‌های چهار شنبه سوری مثل "قاشق زنی"، کوزه شکن، شال انداز، "آش چهارشنبه سوری" و در نهایت با مفهوم پریدن از آتش آشنا کنند.
این مدرس حوزه ایمنی در خصوص یکی از رسم‌های چهارشنبه سوری هم اظهار داشت: یکی از رسم‌های چهارسنبه سوری در گذشته‌ها رسم "کوزه شکن" بوده، در این رسم کوزه‌های قدیمی و شکسته را در آخر سال می‌شکاندند تا هم در سال جدید کوزه جدید و بهداشتی استفاده کنند، هم باعث رونق بازار کوزه گران و سفالگران بوده و هم هیجانات فردی که کوزه را از پشت بام به بیرون می‌انداخته تخلیه می‌شده است.
مدیر عامل مجموعه کودک ایمن- ناجی فردا یادآور شد: ما نمی‌توانیم بگوییم اساسا شب چهارشنبه سوری وجود نداشته و این بحث انحرافی است، زیرا آیین چهارشنبه سوری از گذشته با محوریت خانواده وجود داشته، اما امروزه عدم محوریت خانواده در برگزاری آن باعث شده بچه‌ها به سمت گروه دوستان سوق داده شوند و دست به کار‌های خطرناک بزنند.
مرشد دوست گفت:، چون تخلیه هیجانات در کل سال سرکوب شده، نوجوانان در شب چهارشنبه سوری خطرناک‌ترین نوع رسم را که آتش بازی است انتخاب می‌کنند و، چون مدیریت خانواده ضعیف بوده، به آتش سوزی و مواد محترقه و منفجره ختم می‌شود.
چگونه می‌توان چهارشنبه سوری کم خطر و ایمن داشت؟
وی با اشاره به اینکه در کشور‌های دیگر هم آتش بازی و نورافشانی را در جشن هایشان می‌بینیم، ادامه داد: اینگونه کار‌ها امکان دارد به دلیل عدم رعایت اصول ایمنی آسیب‌هایی را به همراه داشته باشد، اما قطع عضو، سوختگی‌های ۹۰ درصد، کور شدن چشم و مرگ بر اثر آتش بازی را خیلی کمتر در کشور‌های دیگر می‌بینیم.
مدیر عامل مجموعه کودک ایمن- ناجی فردا تأکید کرد: اگر رسم و آیین چهارشنبه سوری در قالب خانواده تعریف و برگزار شود کمترین آسیب را خواهد داشت، زیرا هیچ خانواده‌ای از بنزین و گازوئیل برای روشن کردن آتش استفاده نمی‌کند و آتشی که درست می‌کند محدود، بی خطر و کنترل شده است.
مرشد دوست گفت: در حوزه ایمنی نهی کردن درست نیست یا باید جایگزین ایجاد کنیم یا اینکه فرآیند ناایمنی را هدایت کنیم و نهی کردن صرف باعث آسیب‌های بیشتر و جدی‌تر می‌شود، زیرا بچه‌ها با نهی کردن بیشتر ترغیب به انجام کاری می‌شوند.
برگزاری جشن خانوادگی چهارشنبه سوری با توجه به شرایط کرونا
وی اضافه کرد: در سال‌های گذشته رسم زیبا و پر مفهوم چهارشنبه سوری مانند کوزه شکن را در برخی مناطق با حضور پدر و مادر در کنار کودک اجرا کردیم، به این ترتیب که کودکان بدی‌های سال گذشته خود را تحت نظر یک مربی هنر می‌کشیدند یا می‌نوشتند و داخل کوزه‌ها می‌انداختند و یک منطقه‌ای ایمن را در نظر می‌گرفتیم تا کودکان کوژه‌ها را در آنجا شکسته و به آن‌ها می‌گفتیم با این کار بدی‌ها را دور ریختیم.
این مدرس حوزه ایمنی پیشنهادی برای خانواده‌ها در رابطه با برگزاری چهارشنبه سوری امسال داشت: امسال با توجه به شیوع کرونا می‌توان رسوم پر معنای چهارشنبه سوری را در کانون خانواده و در خانه به همراه رسوم دیگری، چون حافظ خوانی و درست کردن آش مخصوص این شب زنده و برگزار کرد.
مدیر عامل مجموعه کودک ایمن- ناجی فردا به بهداشت نیوز گفت: همه‌ی رسانه‌ها و سازمان‌های امدادی که واحد‌های فرهنگی و اجتماعی دارند باید روی رسوم چهارشنبه سوری کار کنند تا با هدف کاهش حادثه به طور غیر مستقیم به سمت ایمنی برویم و از آتش بازی‌های خطرناک فاصله بگیریم.
