دکتر محمدرضا وفا و همکاران؛ متخصصین تغذیه
در اكثر موارد پاسخ این سوال مثبت است.
بر خلاف داروهای گیاهی، اكثر داروهای نسخهای یا داروهای بدون نسخه كه توسط دكتر شما تائید شدهاند برای اثرات مضر آزمایش شدهاند.
در حالیكه بسیاری از داروها به شیر وارد میشوند، مقدار آنها آنقدر ناچیز است كه برای نوزاد خطری ندارد.
در اكثر موارد، مزایای دارو درمانی برای سلامتی مادران و مزایای شیرمادر برای سلامت نوزادان بر خطرات در معرض دارو قرار گرفتن غلبه میكند.
با این حال چند استثناء مهم وجود دارد (جدول را ببینید).
مادران باید تمام داروها شامل داروهای بدون نسخه، ویتامین ها و مكملهای غذایی را با پزشكشان بازبینی كنند.
در برخی دستههای دارویی، مثل ضد افسردگیها و مسكنها، از بین چندین گزینه، جایگزینهای ایمنتری یافت میشوند.
بیاد داشته باشید كه تاثیر دقیق بسیاری از داروها بر نوزادان تغذیه شده با شیر مادر هنوز كاملا شناختهشده نیست، بنابراین اگر شما عادت دارید از داروهای بدون نسخه برای ناراحتیهای جزئی استفاده كنید، بهتراست درباره نیاز خود به این داروها در دوران شیردهی تجدیدنظر كنید.
جای تعجب نیست اگر داروهای غیرمجاز مانند آمفتامینها، كوكائین، هروئین و ماریجوانا در صدر فهرست موادی قرار میگیرند كه در دوران شیردهی نباید مصرف شوند.
متادون و بوپرنورفین كه برای درمان اعتیاد مورد استفاده قرار میگیرند، معمولا بیضرر هستند و انتخاب بسیار بهتری برای زنانی هستند كه با اعتیاد دست و پنجه نرم میكنند.
زنانیكه در دوران بارداری سیگار را ترك كردهاند، باید ترك سیگار را ادامه دهند- برای سلامتی خود و نوزادشان– اما كسانی كه قادر به ترك سیگار نیستند نیز به دلیل اثرات مثبت بالقوه شیرمادر در برابر بیماریهای تنفسی در نوزادان باید به شیردهی ادامه دهند.
در نهایت دكتر شما باید منبعی باشد كه آخرین اطلاعات در باره بیخطر بودن داروها را به شما میدهد.
جدول بالا فهرست داروهایی كه میتوانند برای نوزاد شیرخوار مضر باشند و جانشینهای سالمتر برخی ازدستههای دارویی را نشان میدهد.
نامهای متداول در پرانتز گذاشته شده است. این فهرست خیلی گسترده نیست و به هیچوجه نمیتواند جایگزین توصیههای پزشك شود.
او باید از تمام داروها و مكملهایی كه مصرف میكنید آگاه باشد.
نکته مهم- مكمل ویتامین D برای نوزادان
در جوامع پزشكی همیشه این بحث وجود دارد كه آیا نوزادان تغذیه شده با شیر مادر ویتامین، مواد معدنی و سایر مواد مغذی را به طور كامل از شیرمادر بهدست میآورند.
در اكثر موارد، اگر مادر یك رژیم غذایی خوب داشته باشد، شیر او هیچ كمبودی از مواد مورد نیاز نوزادش نخواهد داشت.
ویتامین D یك استثناء است. برخلاف سایر ویتامینها كه در مواد غذایی یافت میشوند ویتامین D در منابع غذایی بسیار كمی یافت میشود، و مقدار آن در شیر انسان نیز بسیار كم است.
در عوض، ما ویتامین D را از طریق تابش نور خورشید به پوستمان میسازیم.
اما بسیاری از نوزادان زمان زیادی را در معرض تابش مستقیم نور خورشید نمیگذرانند، و نباید هم بدون محافظت و ضدآفتاب كافی این كار را بكنند.
آكادمی پزشكان اطفال آمریكا، اخیرا بیانیهای را منتشركرد كه توصیه میكند تمام كودكان از بدو تولد تا نوجوانی روزانه 200 واحد بین المللی ویتامین D دریافت كنند.
برای نوزادانی كه شیرمادر میخورند قطره ویتامین D بهترین روش دریافت مكمل است.
نوزادانی كه شیرخشك میخورند میتوانند اینمقدار را از طریق خوردن حداقل 500 میلی لیتر (17 اونس) شیرخشك در روز، در صورتیكه با ویتامین D غنی شده باشد، دریافت كنند.
از زمانیكه تغذیه تكمیلی شروع میشود و مصرف شیر خشك از این مقدار كمتر میشود، آنها نیز باید مكمل دریافت كنند.
خطرات مكملهای گیاهی
دقیقا مانند دوران بارداری، مادران شیرده نیز نباید از هیچگونه درمان جایگزین یا گیاهی كه اثرات مضر بالقوه آن روی كودك شیرخوار به دقت ارزیابی نشده استفاده كنند.
گرچه مكملهای گیاهی نظیر Saint-John-wort ،gingko biloba, kava kava, Echinacea و سنبلالطیب اغلب "طبیعی" تلقی میشوند اما این به هیچوجه به معنی بیخطر بودن آنها نیست.
گذشته از این سیانید، شوكران و پیچك سمی نیز كه در طبیعت یافت میشوند برای انسان سمی هستند. و آنچه برای شما بیخطر است ممكن است برای یك نوزاد در حال رشد بیخطر نباشد.
بسیاری از این درمانهای گیاهی از فرهنگهایی وام گرفته شده كه از آن ها سالهاست كه به عنوان دارو استفاده میشود.
در هر صورت این مواد برگرفته شده از زمینههای فرهنگی خود به همین سادگی توسط كارخانههای سازنده بدون داشتن هیچ تخصصی درباره استفاده مناسب از آنها به ویتامینها، نوشیدنیها، و میانوعدهها افزوده شدهاند.
ما درباره چگونگی اثر این داروها– كه مانند سایر داروها توسط FDA تهیه نشدهاند– بر جسم بزرگسالان بسیار كم، و بسیار كمتر از آن درباره اثراتشان بر كودكان و نوزادان میدانیم.
FDA فهرست داروهای گیاهی كه اثرات جانبی خطرناك آنان شناسایی شده است را در یك وبسایت نگهداری میكند (csfan.fda.gov/~dms/ds-warn.html)
اما بهخاطر داشته باشید اینها فقط مواردی هستند كه ما از آنها اطلاع داریم، تنها نبودن نام دارویی در این فهرست به معنی بیخطر بودن آن نیست.
پزشك شما نیز میتواند یك منبع اطلاعاتی برای شما باشد، اما برخی پزشكان ممكن است از عوارض داروهای گیاهی مطلع نباشند.
در سایه تمام ناشناختهها، استفاده نكردن زنان باردار یا شیرده از تمام داروهای گیاهی عقیده خوبی است.
از هرگونه چای، مكمل، یا میان وعده گیاهی كه وعده درمان یا تغییر روحیه میدهد پرهیزكنید.
هنگامی كه میخواهید یك مولتیویتامین انتخاب كنید به اصول تكیه كنید– از ویتامینهایی كه ادعای رهایی از استرس، تمركز، یا پیشگیری از ضعف حافظه را دارند اجتناب كنید.
برچسبها را بررسی كنید
بسیاری از سازندگان فهرست اجزای گیاهی را مانند سایر تركیبات مغذی روی برچسب ذكر میكنند، اما در صورتیكه هیچ توصیهای از مقادیر توصیهشده روزانه از FDA برای آن موجود نبود، ممكن است بیخطر نباشد.