زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه زندگی آنلاین : مالتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis) یا ام‌اس یک بیماری مزمن و التهابی سیستم عصبی مرکزی است که در آن غلاف‌های پروتئینی میلین سلول‌های عصبی در مغز و نخاع دچار آسیب می‌شوند. ویروس‌ها، اختلالات خود‌ایمنی، عوامل محیطی و ژنتیکی برخی از عوامل دخیل در ایجاد ام‌اس هستند، اما در همه‌ آن‌ها، یک ویژگی مشترک وجود دارد و آن،‌ حمله‌ سیستم ایمنی بدن به بافت عصبی یا همان میلین احاطه‌کننده‌ و عایق رشته‌های عصبی است. هنگامی که این عایق از بین می‌رود، سرعت انتقال پیام‌های الکتریکی در طول تار عصبی کند می‌شود، حفظ سلول‌های عصبی با مخاطره روبه‌رو می‌گردد و به تدریج، بخش‌هایی از سیستم عصبی برای همیشه آسیب می‌بیند. ام‌اس غیر‌قابل‌پیش‌بینی است و می‌تواند از خوش‌خیم تا بدخیم متغیر باشد. در نوع حاد این بیماری، بیمار ممکن است توانایی نوشتن، صحبت کردن یا راه رفتن را از دست بدهد. معمولا زنان بیش از مردان به ام‌اس مبتلا می‌شوند و بازه سنی تشخیص آن بین 15 تا 60 سالگی است. برخی از علائم این بیماری عبارتند از: خستگی، افسردگی، سرگیجه، اختلال در تمرکز فکر، درد چشم و تاری دید، سوزن سوزن شدن و بی‌حسی اعضای بدن به ویژه صورت، احساس سفتی و تورم عضلات، عدم‌حفظ تعادل، خارش شدید، کمر درد، مشکلات مثانه، ناراحتی‌های روده و غیره. بسیاری از افراد مبتلا به ام‌اس پس از تشخیص، بچه‌دار می‌شوند، مانند هر بارداری دیگری، موارد بسیاری برای برنامه‌ریزی و فکر کردن وجود دارد. در این مقاله، برخی از رایج‌ترین سؤالات در زمینه ام‌اس که اطلاعاتی درباره ویتامین D، استروئیدها و درمان‌های اصلاح کننده بیماری (DMTs) برای معکوس کردن علائم عود بیماری ام‌اس و یا کاهش و تأخیر پیشرفت آن‌ها را شامل می‌شوند، مطرح‌ شده‌اند.

 بیشتربخوانید:

در چه سنی ام اس سراغمان می‌آید؟ + ۵ علائم اولیه

چه نکات تغذیه‌ای به زنان باردار مبتلا به ام‌اس توصیه می‌شود؟

این بیماران باید پیش از بارداری، تمام کمبودهای تغذیه‌ای خود یا عواملی که مانع جذب مواد مغذی در بدن‌شان می‌شوند را با کمک آزمایش «چکاپ کامل املاح و مواد معدنی» شناسایی و برطرف کنند. ویتامین‌های D (بهترین منبع، نور مستقیم خورشید) و E؛ ویتامین‌های گروه B به ویژه ویتامین B12 (استفاده از شربت یا نوع تزریقی آن)؛ ویتامین ‌C برای تقویت سیستم‌‌ ایمنی ضعیف این افراد؛ مواد پروبیوتیک‌دار مانند ماست و دوغ کفیر؛ فیبر که در آجیل‌های خام و میوه‌ها و سبزیجات تازه به ‌وفور یافت می‌شود؛ جبران کم‌خونی با مصرف شربت‌های باکیفیت آهن؛ جبران کمبود املاح و مواد معدنی بدن به‌ ویژه، کلسیم، منیزیم و روی؛ مصرف کپسول‌های روغن ماهی زیر نظر پزشک. استفاده از مولتی‌ویتامین‌های باکیفیت نیز در این زمینه مؤثر است. در کل، این بیماران باید رژیم غذایی خود را اصلاح کرده و  از مصرف غذاهای غیرخانگی بپرهیزند و به اندازه کافی استراحت کنند.

آیا ابتلا به ام‌اس بر باروری زنان تأثیر می‌گذارد؟

به نظر نمی‌رسد ابتلا به ام‌اس بر باروری تأثیر بگذارد، اما زندگی با این بیماری می‌تواند موانع فیزیکی و عاطفی ایجاد کرده و بر روابط زوج‌ها فشار وارد کند. برانگیختگی جنسی، پاسخ و ارگاسم مستلزم رد‌و‌بدل شدن پیام بین مغز و اندام‌های جنسی از طریق نخاع است. اگر آسیب عصبی در قسمت‌هایی از مغز و نخاع رخ داده باشد، می‌تواند برای مردان و زنان مشکلاتی ایجاد کند. حدود 70 درصد از مردان مبتلا به ام‌اس معمولا چند سال پس از ظاهر شدن اولین علائم بیماری، مشکلات نعوظ را تجربه می‌کنند. گاهی‌اوقات ام‌اس به طور مستقیم در این امر نقش‌آفرین نیست و عوارض جانبی دارو در آن دخیل هستند.

 بیشتربخوانید:

کنترل ام‌اس با تغذیه

آیا بارداری، بیماری و شرایط من را بدتر می‌کند؟

تحقیقات نشان می‌دهند که ام‌اس در دوران بارداری کمتر فعال است و احتمال عود آن نیز در اکثر افراد کمتر است. این امر در طول 3 ماهه آخر بیشتر صادق است. تغییرات هورمونی احتمالا در این تأثیر مثبت نقش دارند، اما اگر مصرف برخی از DMT ها را متوقف کنید، خطر عود بیماری وجود دارد، چراکه توقف درمان بیشتر از بارداری بر وضعیت جسمانی بیمار تأثیر می‌گذارد. اگر قصد بارداری دارید، گزینه‌های مختلف DMT پیش روی‌تان را با متخصص مغز و اعصاب خود در میان بگذارید تا بهتر بتوانید در مورد اینکه چه چیزی برای شما و کودک بهتر است، تصمیم‌گیری کنید. معمولا در 3 ماهه اول پس از تولد نوزاد، خطر عود افزایش می‌‌یابد، زیرا هورمون‌ها مجددا به سطح معمول خود باز می‌گردند. اگر در طول بارداری از درمان‌های دارویی تغییردهنده سطح هورمون‌های بدن مانند IVF استفاده می‌کنید، ممکن است خطر بیشتری برای عود بیماری وجود داشته باشد. متخصص مغز و اعصاب شما می‌تواند قبل از شروع هر گونه درمان ناباروری، این موضوع را با شما در میان بگذارد.

آیا مصرف DMT ها می‌تواند به جنین در حال رشد من آسیب برساند؟

برخی از DMT‌ها می‌توانند به رشد نوزادان در رحم آسیب بزنند. اگر باردار هستید یا قصد دارید بچه‌دار شوید فورا به متخصص مغز و اعصاب خود اطلاع دهید. آن‌ها می‌توانند با توجه به میزان پیشرفت و فعالیت بیماری و نوع مصرفی DMT، شما را از مزایا و خطرات آن‌ برای خودتان و کودک‌تان آگاه سازند. احتمالا شما این اختیار را خواهید داشت که مصرف اینترفرون بتا و ناتالیزوماب (تیسابری) را حتی تا چند ماه پس از بارداری ادامه دهید، یا قبل از باردار شدن آن را متوقف کنید. یک نوع از DMT تحت عنوان گلاتیرامر استات (کوپاکسون)، برای استفاده در دوران بارداری مجوز دارد، اما برخی دیگر هم ایمن در نظر گرفته نمی‌شوند، به عنوان مثال، فینگولیمود (Gilenya) یا تری‌فلونوماید (Aubagio) که باید پیش از تلاش برای بچه‌‌دار شدن، در مورد قطع مصرف آن با متخصص مغز و اعصاب خود صحبت کنید یا همزمان با شروع مصرف برخی از DMT‌ها، از روش‌های پیشگیری از بارداری نیز استفاده نمایید. توقف مصرف DMT ها باید چند ماه قبل از بارداری صورت بپذیرد، به این ترتیب، اثرات دارو در بدن شما به سطح ایمن کاهش می‌یابد که معمولا بسته به دارو بین 1 تا 12 ماه طول می‌کشد. هیچ درمانی را بدون مشورت با پزشک به صورت خودسرانه متوقف نکنید.

 بیشتربخوانید:

درمان "ام‌اس" با راهکارهای طب سنتی

آیا در صورت بارداری می‌توانم از استروئید‌ها استفاده کنم؟

در صورت صلاحدید پزشک برای ممانعت از عود بیماری، معمولا مصرف استروئیدها طی بارداری بی‌خطر است.

حرف آخر

ام‌اس باید پیش از حاد شدن، متوقف شود و تغذیه در این بین نقش مهمی دارد.