به قلم : سولماز دانشور نیک
تحریریه زندگی آنلاین : عدم تمرکز، کمخوابی، عصبی بودن و کمصبری، اضطراب، استرس و افسردگی و در کل تغییرات خلقی بارداری یک وضعیت بیوشیمیایی شایع و نشأت گرفته از تغییرات هورمونی مؤثر بر عملکرد مغز، انتقالدهندههای عصبی و رفتار زنان میباشد که حداقل 1 زن از هر 10 زن را درگیر میکند و در سه ماهه نخست به ویژه هفتههای 6 تا 10 و سه ماهه آخر بارداری تشدید میشود. این حالات در شرایط دشوار زندگی همچون رویارویی با مشکلات زناشویی، خانوادگی و یا اقتصادی، سابقه سقط جنین یا درمان ناباروری، عدم برخورداری از حمایت کافی و ... بیشتر میشوند. مسلما برای کاهش این عوارض، راههای تسکینی هم وجود دارد، اما آنها تنها در صورت مطالعه، مشاوره با متخصصان و به کارگیری عملی و درست و گاه مستمرشان مؤثر واقع خواهند شد و متعاقبا از گذاشتن تأثیرات منفی این احساسات بر روی جنین و مادر (همچون زایمان زودهنگام، تولد نوزاد کموزن و مشکلات رشدی) پیشگیری میگردد.
بیشتر بخوانید:
دوران بارداری را با شادی سپری کنید
افسردگی پس از زایمان
علائم افسردگی
افسردگی با تجربه احساساتی چون دلشوره دائمی و ترس، غم عمیق، عدم لذت از زندگی، احساس پوچی و بیارزشی، پریشانی، سردرگمی و گریههای بیدلیل، احساس ناامیدی و گناه، اعتماد به نفس پایین، بیاعتمادی، نادیده گرفتن مراقبتهای دوران بارداری، رو آوردن به سیگار و مشروبات الکلی (اغلب در زنانی با سابقه قبلی استفاده)، پرخوری یا بیاشتهایی، بیخوابی، بدخوابی و خستگی در کل روز، تپش قلب، تنگینفس، بیهوشی، عرق کردن کف دست و احساساتی گاه خطرناک همچون میل به خودکشی یا آسیبرسانیهای جسمی همراه است. این نشانهها چنانچه زن باردار از لحاظ ژنتیکی مستعد ابتلا به افسردگی باشد، در زندگی پیش از بارداری آن را مکررا تجربه کرده و یا تغذیه نامناسبی داشته باشد، بیشتر مشهود خواهد بود. دلایلی چون بارداری ناخواسته یا تردید در فرزندآوری، نارضایتی مادر از زندگی خود، احساس مسئولیتپذیری نسبت به انسانی که قرار است در دنیای پردغدغه و پرچالش کنونی پای به میدان زندگی بگذارد یا احساس عدم کفایت برای مادر شدن، عدم ثبات در زندگی و ترس از آینده، ناتوانی در سازگاری با شرایط جدید و کنار گذاشتن عادتهای قبلی، اضافه وزن و تکرر ادرار و متعاقبا دوریگزینی از اجتماع و حتی خویشاوندان میتوانند در ایجاد آنها مؤثر باشند.
کاهش و درمان افسردگی
در وهله نخست به خود یادآوری کنید که این تغییرات طبیعی و گذرا میباشد و سهلانگاری در مراقبت از خود میتواند برای شما و به ویژه فرزندتان عواقبی گاه غیرقابلجبران را در پیش داشته باشد. به ظاهر خود برسید و آنچه باعث خوشحالی و رضایت شما میشود و مورد علاقه شما است را در حد توان انجام دهید، به آینده فکر کنید، ولی نگران آن نباشید و به خود قوت قلب دهید که هر چیزی در این دنیا با تدبیر و اندیشه، برنامهریزی و تلاش، مشاوره با افراد کاردان و باتجربه و در عین حال، حفظ خونسردی و آرامش قابل حل میباشد، حتی اگر مجبور باشید جاده زندگی را به تنهایی طی کنید. اگر با ابراز ناراحتیهایتان به آرامش میرسید، آنها را ابراز کرده و با افراد معتمدتان به اشتراک بگذارید. این کار باعث میشود تا آنها شما را بهتر درک کرده و در مقابل هیجانات احساسی شما شکیبایی بیشتری از خود نشان دهند. به موفقیتهایتان فکر کنید و به خود بگویید که شما قوی هستید و آنچه تاکنون به دست آوردهاید، محصول و مدیون موجودیتی به نام خود شما بوده است و بس.
بیشتر بخوانید:
خواص مصرف پرتقال در بارداری
باید و نبایدهای مصرف دارو در بارداری
تغذیه یکی از مهمترین عوامل در ایجاد خلق و خوهای متفاوت در اشخاص میباشد. پیش از بارداری، با مشورت پزشک، آزمایشات لازم برای سنجش کمبودهای تغذیهای از جمله کمبود املاح، ویتامینها، پلاکتها و گلبولهای قرمز خونی را انجام داده و در صورت مشاهده کمبود در صدد رفع و جبران آنها برآیید و از آن در حین حاملگی و دوران شیردهی به هیچ وجه غافل نشوید. سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کرده و با استفاده از مواد طبیعی (حتیالمقدور اُرگانیک و غیرقاعدهآور) سلامت و آرامش را به خود و کودکتان ارمغان دهید. از خوردن غذاهای فوری و میانوعدههای فاقد ارزش غذایی و مضر بپرهیزید. خوردن شکر سفید را ترک و میوههای شیرین را جانشین آن کنید. از مصرف بیش از اندازه کافئین (2 استکان کوچک تا متوسط قهوه در روز کفایت میکند)، و همچنین مصرف مشروبات الکلی و سیگار بپرهیزید و به قدر کافی آب بنوشید. نمونههایی چون گیلاس، به، زردآلو و ... و استنشاق رایحه لیمو، نعناع و ... آرامبخش میباشد.
یکی از کارهای مؤثر در پراکندگی افکار، سرگرمسازی و ایجاد آرامش، انجام ورزشهای فکری، روحی و جسمی میباشد. خواندن کتاب در سکوت، حل کردن جدول، مدیتیشنهای روزانه (میتواند همراه با گوش سپردن به صدای طبیعت و امواج دریا و تصور بودن در آن محیطها باشد)، یوگا و ورزشهای جسمانی متناسب با دوران حاملگی، کمک شایانی به تغییر حال و هوا و تأمین خوابی آرام برای شما خواهد کرد، اما گاه کمبود برخی مواد ضروری مانند منیزیم در بدن نیز باعث اختلالات خواب میشود که باید رفع شود.
در دوران کرونا، ارتباطات تا حد زیادی محدود شده است. برای جلوگیری از افسردگیهای ناشی از این محدودیت، با عزیزان و دوستانتان از طریق رسانههای گروهی مختلف به صورت دیداری یا نوشتاری ارتباط برقرار کنید و اگر امکان خروج از منزل و رفتن به دل طبیعت را ندارید به بالای پشت بام یا حیاط خانه رفته و به مدت نیم ساعت از هوای مطلوب و آفتاب درخشان بهره بجویید.
صحبتی با همسران
قطعا شما به عنوان همسر و پدر، مسئولیت سنگینتری را بر دوش دارید. ایجاد فضایی امن و اطمینان بخشیدن درباره درک همسرتان و بودن در کنار او حتی در سختترین شرایط، دلگرمی بزرگی برای او محسوب میشود. به یاد داشته باشید نظرات شما درباره او به ویژه در دوران حساس بارداری از اهمیت زیادی برای او برخوردار است. درباره این دوران مطالعه کنید، کارهای منزل را به صورت مشترک انجام دهید و همپای او به ملاقاتهای مراقبتی پزشکی بروید تا آرامش را به محیط خانه و سلامتی را به خود، همسر و فرزندتان هدیه کنید. اگر افسردگیها همچنان ادامه پیدا کرد، از وجود یک روانشناس یا روانپزشک بهره بجویید.