ملیکا فلاح - کارشناس ارشد تغذیه
تحریریه زندگی آنلاین : عوامل تغذیه‌ای نقش تعیین کنند های د ر باروری و ناباروری د ارند . نوع تغذیه هر فرد د ر د وران بارد اری، بر کیفیت باروری نسل‌های بعد نیز اثرگذار است. عوامل تغذیه‌ای با متابولیسم و تنظیم سوخت و ساز بد ن و قد رت باروری ارتباط د ارد . هورمون‌های تنظیم‌کنند ه سوخت و ساز بد ن با هورمون‌های جنسی د ر یک ریتم شبانه‌روزی د ر ارتباط هستند .
روزهای ابتد ایی زند گی یک فرد نقش کلید ی د ر سلامت د وران‌های مختلف زند گی او د ارد ، بنابراین پد ر و ماد ر باید از سه ماه قبل از اقد ام به بارد اری، عاد ات غلط و الگوهای ناسالم غذایی خود را اصلاح کنند ، چرا که بسیاری از مطالعات نشان د اد ه‌اند پد ران و ماد رانی که از الگوهای غذایی ناصحیح پیروی می‌کنند و الگوی غذایی آنها سرشار از مواد غذایی حاوی اسید های چرب اشباع و ترانس، گوشت‌های قرمز و فرآوری شد ه به ویژه فست‌فود ها باشد ، می‌تواند منجر به کاهش کیفیت تخمک و اسپرم گرد د .
بیشتربخوانید:
سو ء هاضمه و سوزش معده در بارداری
علاوه بر اهمیت تغذیه ماد ران د ر سلامت باروری، تغذیه پد ر نیز نقش مهمی د ر این زمینه د ارد ، چرا که تغذیه مناسب می‌تواند روی کیفیت اسپرم پد ر و بر لانه‌گزینی جنین اثرگذار باشد .
د ر صورتی که ماد ر و پد ر از سه ماه قبل از اقد ام به بارد اری از یک الگوی غذایی سالم پیروی کنند ، به د لیل کیفیت بالای اسپرم و تخمک، جنین سالم‌تری خواهند د اشت.
پد ر و ماد ر باید قبل از د وران بارد اری و ماد ران حین بارد اری از مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسید ان‌های متنوع مانند میوه و سبزی‌ها د ر حد تعاد ل استفاد ه کنند . مهم است که ماد ران قبل از بارد اری با انجام یک سری تست‌های آزمایشگاهی و همچنین با مراجعه به متخصص تغذیه از وضعیت تغذیه‌ای خود با خبر شوند و بعد از برطرف شد ن کمبود ها و کنترل وزن، اقد ام به بارد اری کنند ، چرا که نظر بسیاری از متخصصین این است که ماد ر بارد ار به غیر از مکمل آهن و فولیک اسید هیچ مکمل د یگری را نباید د ر بارد اری به خصوص نیمه اول بارد اری مصرف کند .
ماد ران بارد ار قبل از اقد ام به بارد اری باید از وضعیت اسید فولیک و ویتامین D خود با انجام تست‌های آزمایشگاهی اطمینان حاصل پید ا کنند تا با کمبود این موارد مواجه نباشند . کمبود این د و د ر میان زنان چاق بسیار شایع می‌‌باشد .
اضافه وزن و چاقی از عوامل مرتبط با ناباروری است. همچنین خانم‌هایی که با چاقی اقد ام به بارد اری می‌کنند ، ممکن است بارد اری پرخطری را همراه با ابتلا به د یابت بارد اری، فشار خون، زایمان زود رس و ... تجربه کنند .
بعضی از زنان چاق قبل از بارد اری برای کاهش وزن خود از رژیم‌های غیر اصولی پیروی می‌کنند و با کمبود بسیاری از مواد مغذی مواجه می‌شوند . جهت پیشگیری از کمبود ، قبل از بارد اری باید با روش‌های اصولی برای کاهش وزن اقد ام کنند .
زنانی که با چاقی شد ید مواجه هستند باید حد اقل ۱۰ د رصد وزن فعلی خود را با مشورت با متخصص تغذیه کاهش د هند و سپس برای بارد اری اقد ام کنند .
جهت افزایش کیفیت بارد اری ویتامین‌ها و مواد مغذی مثل فولیک اسید ، اسید های چرب امگا ۳، ویتامین B12 مصرف کافی لبنیات، کاهش مصرف غلات تصفیه شد ه و رژیم‌های سالم اثرات مثبتی را روی باروری نشان د اد ه‌اند . مصرف نوشید نی‌های شیرین شد ه با شکر (به ویژه نوشید نی‌های انرژی‌زا یا گازد ار) و شیرینی زیاد با کاهش توان باروری مرد و زن د ر ارتباط است. زنانی که به مقد ار زیاد فست‌فود و به مقد ار کم میوه مصرف می‌کنند ، نسبت به زنانی که تغذیه سالم‌تری د ارند ، قد رت باروری کمتری د ارند . زوج‌هایی که بیشتر غذاهای د ریایی مصرف می‌کنند ، بارورتر از کسانی هستند که به ند رت غذاهای د ریایی مصرف می‌کنند ، بنابراین مصرف حد اقل ۲ تا ۳ بار د ر هفته غذاهای د ریایی که جیوه کمی د ارند (مانند ماهی آزاد ، گوش ماهی و میگو) توصیه می‌شود .
بیشتربخوانید:
خرما؛ دوست دوران حاملگی
رابطه وزن و باروری
اضافه وزن و کمبود وزن هر د و می‌توانند نقش مهمی د رکاهش قد رت باروری زنان و مرد ان د اشته باشند . اگرچه زنان و مرد ان بسیاری با اضافه وزن یا کمبود وزن توانسته‌اند بارد اری موفقی د اشته باشند ، اما وقتی فرد ی با مشکل باروری د ست به گریبان است، د رد سرهای مرتبط با ند اشتن وزن مناسب می‌تواند این مشکل را بیشتر کند . د اشتن وزن مناسب پیش از بارد اری می‌تواند نقش بسزایی د ر د اشتن یک بارد اری سالم و راحت د اشته باشد .
تأثیر کم‌وزنی د ر باروری
کم‌وزنی شد ید موجب کاهش شانس بارد اری د ر زنان می‌شود . یکی از علت‌ها این است که وجود مقد اری چربی د ر بد ن برای فرایند تولید مثل ضروری است. چرخه عاد ت ماهانه د ر زنانی که به شد ت د چار کمبود چربی هستند ، نامنظم بود ه و د ر برخی موارد متوقف می‌شود . کمبود وزن تأثیر زیاد ی د ر چرخه تخمک‌گذاری د ارد . چربی بد ن، همچنین به تولید هورمون‌های مورد نیاز برای ایجاد تخمک نیز کمک می‌کند .
زنان با کمبود وزن حتی اگر بارد ار شوند ، احتمال سقط جنین د ر آنها بالا است. خوشبختانه اگر وزن کم علت ناباروری باشد ، افزایش وزن موجب از بین رفتن مشکلات موجود د ر ناباروری می‌شود . توجه به این مسئله ضروری است که افزایش وزن باید اصولی و تحت نظر متخصص تغذیه باشد تا وزن اضافه شد ه با افزایش بالای د رصد چربی بد ن به خصوص چربی شکمی همراه نباشد .
بیشتر بخوانید:
مصرف کافئین در حاملگی
تأثیر اضافه وزن و چاقی مفرط د ر باروری
اضافه وزن یا چاقی مفرط می‌تواند باعث اختلال و مشکلات باروری د ر زنان شود . همان‌طور که کمبود چربی می‌تواند موجب اختلال د ر تولید هورمون‌های باروری شود ، وزن زیاد نیز می‌تواند موجب تولید بیش از حد برخی از هورمون‌ها شود . اضافه وزن همچنین با سند رم پلی‌کیستیک تخمد ان (pcos) د ر ارتباط است که می‌تواند موجب اختلال چرخه عاد ت ماهانه شود . علاوه بر این، برخی مطالعات نشان می‌د هند که د رمان‌های موجود برای ناباروری مانند لقاح خارج از رحم یا IVF د ر زنانی که اضافه وزن د ارند ، با شانس موفقیت پایین‌تری همراه است.
تأثیر تناسب وزن د ر باروری
اگر علت ناباروری مربوط به وزن باشد ، بهترین راه‌حل اصلاح و تغییر وزن است. زمانی که مشکل اضافه وزن باشد ، به راحتی می‌توان از طریق تغییر تغذیه و د ر پیش گرفتن سبک زند گی سالم مثل مصرف مواد مغذی و ورزش آن را برطرف نمود .
وزن، تأثیر مهمی د ر قد رت باروری ماد ر د ارد . زمانی که بحث مشکلات مرتبط با باروری مطرح می‌شود ، اصلاح وزن و تناسب آن می‌تواند موجب افزایش قد رت باروری و شانس بارد اری موفق شود . کنترل وزن بد ن د ر محد ود ه مناسب پس از زایمان نیز برای سلامت ماد ر و افزایش شانس بارد اری‌های بعد ی مهم است.
بیشتر بخوانید:
6خوردنی مفید برای دوران حاملگی
مصرف این خوراکی ها در دوران شیردهی ممنوع!
بهترین رژیم غذایی برای دوران بارداری
