ترجمه : اعظم اسلامی مجد
تحریریه زندگی آنلاین : شیوه زندگی زنان در دوران بارداری اثرات مستقیمی روی جنین در حال رشد در شکم دارد. اینکه نوزاد شبیه چه کسی می‌شود و چه کارهایی انجام می‌دهد، تحت تاثیر وراثت است و کودک آنها را از والدینش به ارث می‌برد، اما محیط و شرایطی که مادر در دوران بارداری در آن به سر می‌برد، هم می‌تواند روی او اثر بگذارد. مصرف الکل و دخانیات و حتی خوردن غذاهای مضر و پرخطر، نتایج بسیار جدی و خطرناکی در پی خواهند داشت و روی رشد جنین اثر مستقیم به جا می‌گذارند. شاید تا چند سال پیش اغلب مردم به این موضوع بی‌اهمیت بودند که حال روحی مادر و عادت‌هایش می‌تواند تاثیر مستقیم روی زندگی آینده فرزندشان داشته باشد، ولی به مدد تحقیقات و پژوهش‌های به انجام رسیده، در حال حاضر اغلب خانواده‌ها به این امر واقف هستند که احساسات و عواطف و شرایط مادر، تاثیر مستقیم روی جنین دارد. حتی این موضوع را در حیوانات نیز بررسی کرده‌اند و نتیجه‌های مشابه گرفته‌اند. به برخی از این نتایج توجه کنید:
بیشتر بخوانید:
مصرف کافئین در حاملگی
اســــتـــــــــــــرس
استرس زیاد، مخرب است، خصوصا در دوران بارداری، چرا که می‌تواند جنین را در وضعیت خطرناکی قرار دهد. جنگ، زلزله، قحطی، گرسنگی، آتش‌سوزی، سیل، حملات تروریستی، طلاق و جدایی و برخی خشونت‌های درون فردی همگی می‌توانند باعث خطراتی مثل سقط جنین و تولد نوزادان نارس با وزن کم و برخی مشکلات رفتاری و روانی گردند. کودکانی که مادرشان در دوران بارداری این وضعیت دردناک را تجربه می‌کنند، اغلب دچار مشکلات و بیماری‌های تنفسی، گوارشی، بی‌قراری و بدخوابی مخصوصا در سه سال نخست زندگی‌شان می‌شوند. در ضمن آنها بیش از سایر کودکان مستعد ابتلا به مشکلات رشدی، شناختی، رفتاری، اجتماعی، عاطفی و عصبی هستند و این مشکلات معمولا تا بزرگسالی ادامه دارند. زن بارداری که دچار افسردگی می‌شود، نگران هم می‌شود و استرس‌هایش به افسردگی او دامن می‌زند و به همین ترتیب تولید هورمون کورتیزول که باعث تولد نوزاد نارس و ضعیف می‌شود، در بدن او افزایش می‌یابد. این نوع افسردگی گاهی می‌تواند برای تمام افراد خانواده خطرساز و دردسر‌آفرین باشد. افسردگی فقط روی مادر اثر ندارد، بلکه باعث اختلال در رشد نوزاد نیز می‌شود. کودکان برای داشتن رشد سالم نیاز به شرایط سالم دارند. گاهی اوقات در برخی از زنان باردار حتی نگرانی نسبت به خود مقوله بارداری هم می‌تواند عامل استرس شود. به طور کلی تحقیقات نشان می‌دهند که بارداری مصادف با بسیاری از ترس‌ها بوده و بارداری ناخواسته به مراتب سخت‌تر است. فکر کردن به زایمان، عدم اطمینان از سلامت جنین، خطرات بارداری، توانایی جسمی و مالی برای سرپرستی کودک و بسیاری دغدغه‌های دیگر که همگی منجر به تولید هورمون استرس بیشتر می‌شوند. استرس زیاد مادر در این دوران منجر به مشکلات رفتاری، عاطفی و اخلاقی در کودکان، عدم توانایی لازم برای تمرکز، بیش‌فعالی، عملکرد نادرست سیستم دفاعی، بیماری خود ایمنی، مشکلات رفتاری و ... می‌شود.
چگونه این احساسات از مادر به جنین منتقل می‌شود؟
دانشمندان در این زمینه همچنان مشغول تحقیق و بررسی هستند، اما به طور قطع اذعان می‌کنند که هورمون استرس، کورتیزول، در شرایط پر تنش و نگران‌کننده در بدن مادر تولید شده و از طریق خون به جفت جنین منتقل و در پی آن تغییرات ژنتیکی در جنین ایجاد می‌شود. به این ترتیب که کورتیزول بیشتری به جنین در حال رشد می‌رسد و روی سیستم تنظیم استرس بدن او نیز اثر می‌گذارد. التهاب یکی دیگر از مواردی است که مورد توجه پژوهشگران می‌باشد. سیتوکین‌های پیش‌التهاب، پروتئین‌هایی هستند که بر رفتار سلول‌ها و در نتیجه ایمنی بدن اثر می‌گذارند، اما همچنان باید روی این موضوع تحقیقات بیشتری به عمل آید. علاوه بر موارد فوق، دانشمندان مشغول تحقیق روی نقش عفونت و سلامت جنین نیز هستند.
بیشتر بخوانید:
ملاحظات بارداری در مبتلایان به التهاب روده
عصبانیت ناشی از بارداری و مدیریت آن
چه کار باید کرد؟
هر فردی توانایی و قدرت‌های فردی خاص خود را دارد و به همین دلیل در موقعیت‌های متفاوت، افراد واکنش‌های مختلفی دارند. ممکن است روی آنچه اتفاق می‌افتد، کنترلی نداشته باشیم، ولی می‌توانیم روی آنچه که واکنش ما است، کنترل داشته باشیم. با مراقبت و توجه بیشتر به تغذیه، خواب و انجام برخی فعالیت‌های فیزیکی می‌توان در سطح این هورمون در بدن تغییر ایجاد کرد. برخی تجربیات خوب، برخورداری از حمایت اطرافیان، آگاهی از برخی شیوه‌های مقابله با استرس، خانواده و دوستان خوب و انجام برخی تکنیک‌ها مثل مدیتیشن می‌توانند از بار استرس مادر بکاهند، هر چند که برای همه عوامل کاربردی ندارند.
چــــــــاقـــــی مـــــادر
چاقی مادر در دوران بارداری باعث افزایش احتمال ابتلای نوزاد به دیابت می‌شود. احتمال چاقی و دیابت در کودکانی که از مادران سنگین وزن به دنیا می‌آیند، بیشتر است. همچنین چاقی مادرها حتی قبل از بارداری نیز می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به آسم در کودکان باشد. اغلب آنها تا چهارده ماهگی سرفه و عطسه دارند. ورزش کردن به طور مداوم بسیار موثر است، حتی اگر قبل از بارداری عادت به ورزش کردن نداشتید، بهتر است که در دوران بارداری هر روز بیست دقیقه یا دست کم هفته‌ای چهار مرتبه پیاده‌روی کنید.
مصرف کافئین را بسیار محدود کنید
محققان می‌گویند که مصرف کافئین زیاد در دوران بارداری می‌تواند به جنین آسیب برساند، اما مصرف چه میزان کافئین مخرب است؟ دانشمندان پاسخ این سوال را اینگونه می‌دهند که زنان باردار نباید روزانه بیش از دویست میلی‌گرم کافئین مصرف کنند (چیزی حدود دو فنجان قهوه در شبانه‌روز)، اما همچنان توصیه می‌شود که حتی همین مقدار را هم به حداقل برسانند. اگر قهوه‌باز هستید و نمی‌توانید نوشیدن آن را ترک کنید، بهتر است هر چه زودتر تلاش کنید که مصرف آن را کاهش دهید.
بیشتربخوانید:
عوارض تشنج بارداری بر مادر و جنین
مـــصـــرف دخــانـــیات
زندگی کردن در شرایط و محیطی که از دود سیگار و دخانیات سنگین است، می‌تواند منجر به آسم و مشکلات تنفسی شود. اینکه زنان باردار از مصرف دخانیات پرهیز می‌کنند، ضروری است، ولی کافی نیست، چرا که اگر خودشان دخانیات مصرف نکنند، ولی در محیط‌های آلوده قرار بگیرند، سیگاری دست دوم محسوب می‌شوند. کودکانی که در دوران جنینی در چنین شرایطی بوده‌اند، بیشتر از سایر کودکان مستعد پرخاشگری و رفتارهای تهاجمی هستند. آلودگی محیط فقط با مصرف دخانیات ایجاد نمی‌شود. برخی روزهای سال، هوا آلودگی بیشتری دارد. ترافیک خیابان‌ها، کارخانه‌ها و عوامل دیگری باعث ایجاد آن می‌شوند. در چنین روزهایی کمتر از خانه خارج شوید و مایعات بیشتری بنوشید و علاوه بر آن میوه و سبزیجات تازه بیشتری استفاده کنید تا از خود و فرزندتان در برابر اثرات مخرب آلودگی، محافظت کنید.
کامپیوتر
استفاده زیاد از کامپیوتر در دوران بارداری می‌تواند به جنین آسیب برساند. تمام وسایل و تجهیزات الکتریکی مقدار ضعیفی اشعه دارند که به جنین منتقل می‌شوند. برای مانیتورتان حتما محافظ تهیه کنید. فاصله‌تان را با صفحه مانیتور بیشتر کنید. تحقیقات به عمل آمده در این زمینه هنوز چیزی را به اثبات نرسانده‌اند و این عوارض پیش‌بینی شده‌اند. شما نیز با در نظر گرفتن احتمالات، جوانب احتیاط را رعایت کنید.
اشعه ایکس
در طول دوران بارداری از قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس در اسکن‌های توموگرافی پرهیز کنید، چرا که می‌تواند منجر به سرطان شود.
مقدار اشعه به کار رفته در سی‌تی‌اسکن کمتر بوده، ولی باز هم خطرناک است. در طول دوران بارداری از برخورد اشعه ایکس با بدن خود جلوگیری کنید. علاوه بر آن جراحی لازیک هم در این دوران انجام ندهید.
بیشتربخوانید:
کم‌خونی درتازه مادرها
نگهداری از گربه
نگهداری گربه در خانه احتمال ابتلا به نوعی عفونت به نام توکسوپلاسموسیس را افزایش می‌دهد. این عفونت باعث تولد نوزادان نارس، زایمان زود به هنگام و برخی مشکلات فیزیکی در نوزاد می‌شود. انتقال این عفونت معمولا از طریق مدفوع حیواناتی مثل گربه صورت می‌گیرد، مخصوصا گربه‌های خیابانی که از زباله‌ها تغذیه می‌کنند. اگر قبل از بارداری به این عفونت دچار شده‌اید، بهتر است در دوران بارداری حتما راه‌حل مناسبی پیدا کنید تا در تماس با گربه نباشید. برای اطمینان هم از پزشک خود بخواهید آزمایشات لازم را بنویسد. گوشت خام و نپخته مصرف نکنید و میوه‌ها و سبزیجات را به خوبی بشویید. پرنده‌ها هم می‌توانند نوع دیگری از عفونت به نام کمپیلوباکتر را انتقال دهند. عفونت ناشی از این باکتری منجر به سقط جنین می‌شود، مخصوصا در ماه‌های اول بارداری. پس حتما به این نکته توجه کنید و از دامپزشک پرنده خود بخواهید آزمایش مربوط به این عفونت را انجام دهد. در خانه دست‌های خود را بشویید و سعی کنید تماس‌های خود را به حداقل برسانید.
فیلم‌های وحشتناک با صدای بلند و آزار دهنده
تماشای فیلم‌های جنایی و ژانر وحشت ایجاد ترس می‌کند و سیستم عصبی را فعال می‌کند تا هورمون آدرنالین ترشح شود. آدرنالین باعث افزایش ضربان قلب و تنفس می‌شود و البته هنوز مدرکی دال بر خطرناک بودن آن در اختیار نداریم. فیلم‌های ترسناک و صداهای بلند و آزاردهنده به طور غیر مستقیم روی مایع آمونیاک محافظ جنین اثر می‌گذارند. برعکس حفظ آرامش، آسودگی و راحتی و شنیدن صداهای خوب و دلنشین، تاثیر خوبی به جا می‌گذارند.
استفاده از رنگ و مواد شیمیایی دیگر
بسته به نوع رنگی که با آن در تماس هستید، برخی مواد سمی و خطرناک از طریق پوست و دستگاه تنفس، وارد بدنتان می‌شوند و خطرات و آسیب‌های جبران‌ناپذیری به همراه دارند. بهتر است در این دوران با اینگونه مواد تماسی نداشته باشید.
بیشتربخوانید:
ارتباط میزان ویتامین D دوره بارداری با ضریب هوشی کودک
اثر مثبت ویتامین D بر کودکان
