آبله مرغان يك بيماري ويروسي است كه ويروس آن يكي از 8 ويروس شناخته شده خانواده تبخال است. انسان تنها منبع آبلهمرغان است. ابتلا به اين ويروس معمولا ايمني دايمي میدهد. اگر فرد غير ايمني در تماس با بيمار مبتلا به آبله مرغان باشد 09 درصد شانس ابتلا دارد.
عوارض آبله مرغان
ابتلا به آبله مرغان در بچهها معمولا خفيف است ولي در بالغين (بالاي 13 سال) به ويژه در خانمهاي حامله ميتواند منجر به عوارض جدي مثل ذاتالريه (پنوموني) و نيز ناهنجاري مادرزادي در جنين شود (احتمال ناهنجاري 2 درصد دارد). احتمال شيوع آبلهمرغان در خانمهاي حامله نسبت به غير حامله بالاتر نميرود. 20-10 درصد حاملههاي مبتلا، پنوموني واريسلايي ميگيرند و اگر درمان ضد ويروسي نشوند، احتمال مرگ و مير در آنها 45-20 درصد ميباشد و با درمان مناسب به 14-3 درصد ميرسد. عامل خطر ايجاد پنوموني در اين مادران سيگاري بودن و داشتن بيش از صد وزيكول جلدي است. كمتر از 2 درصد موارد گزارش شده آبله مرغان در افراد بالاي 20 سال است ولي يكچهارم موارد بيماريزايي در اين افراد ديده ميشود. اگر خانم حاملهاي در هفته 20-8 حاملگي به اين بيماري مبتلا شود در كمتر از 2 درصد موارد نوزاد در معرض ابتلا به سندرم مادرزادي آبلهمرغان قرار ميگيرد كه شامل كوچكي اندام، ضايعات جلدي، مشكلات عصبي و آسيبهاي چشمي است. آبلهمرغان در خانم حامله شانس ابتلاي فرزند به هرپسزوستر (نوعي بيماري ويروسي تبخالي) را در كودكي تا 4 سالگي بالا ميبرد. اگر خانم حامله در 5 روز قبل يا 2 روز بعد از زايمان به اين بيماري مبتلا شود نوزاد در معرض واريسلاي نوزادي است كه با ضايعات جلدي و يا عفونت منتشر نمايان شده و بدترين زمان ابتلا است و پرعارضهترين نوع آبله مرغان دوران بارداري است.
واكسيناسيون
انجام واكسيناسيون 2 دورهاي به فاصله 2-1 ماه در افراد غير ايمن 98 درصد ايمني ميدهد. اين واكسيناسيون در 20 سال اخير به بازار امریکا عرضه شده است. به خانمهاي غير ايمن که میخواهند حامله شوند واكسيناسيون توصيه ميشود و چون ويروس زنده است بايد تا يكماه پس از دوره دوم واكسن، حامله نشوند. اگر خانم زائويي ايمن نبود بايد موقع ترخيص از بيمارستان دوز اوليه را داد و ماه بعد تكميل كرد.
راههاي انتقال
1 تماس- فرد به فرد:
از طریق تماس جلدی با ضایعات است که تا موقع افتادن ضایعات واگیردار هستند يا از طريق با ترشحات حلق و گلوي فرد مبتلا است که از دو روز قبل از بروز ضایعات جلدی ویروس پخش میکنند.
2- مادر به جنين:
در زندگي داخل رحمي و از طريق جفت است.
مدت نهفته بيماري
مدت نهفته بيماري 21-10 روز است يعني تا 3 هفته پس از تماس با فرد مبتلا به آن ممکن است علائم در فرد سالمي كه در تماس بوده و ایمن نیست به وجود بيايد. ضايعات جلدي آبله مرغان معمولا تا 3 هفته خوب ميشوند.