دكتر لادن سيفي ؛ متخصص زنان و زايمان
چاقی بیماری قرن حاضر است؛ اگرچه هنوز در فرهنگ ما در توصیف فرد چاق هنوز كلمه تحسین ماشاءالله كه چاق شدهای به كار میرود ولی برای لاغرها این كلمهها را استفاده نمیكنیم.
در حالی كه خانمهای چاق قدرت باروری كمتری دارند كه بیشتر به دلیل اختلال كار تخمدان است و این افراد حتی وقتی با درمانهای دارویی حامله میشوند بیشتر در معرض سقط هستند؛ لذا افراد چاق را باید قبل از اقدام به حاملگی تشویق به مناسب كردن وزن كنیم و از تركیب ورزش و رژیم غذایی كم كالری استفاده كنیم. حتی 5 تا 10 درصد كاهش وزن در افراد چاق اثرات خوبی بر باروری و حاملگی دارد.
همانطور كه میدانید در افراد چاق شانس دیابت حاملگی سه برابر بیشتر ازافراد با وزن نرمال است و نیز عدم تحمل گلوكز در این افراد بیشتر ممكن است به دیابت آشكار تبدیل شود و بیشتر افراد غیرچاق در معرض فشارخون بالا در حاملگی هستند. در مورد تاثیر چاقی بر مسمومیت حاملگی (پرهاكلامپسی) عواملی مثل اختلالات عروقی، مقاومت به انسولین،هیپرلیپیدمی و التهاب مزمن Sub clinical را موثر میدانند.
شانس زایمان زودرس در خانمهای چاق بیشتر است كه به دلیل عوارضی مثل دیابت، فشارخون بالا، عفونت ادراری و چندقلویی شدت مییابد. شانس حاملگی چندقلویی چند تخمكی در چاقها بیشتر است. و همچنین عفونت ادراری در خانمهای چاق بیشتر است حتی وقتی كه حامله نیستند. قطع موقت تنفسی پس از عمل جراحی (مثلا سزارین) اگرچه مشكل شایعی نیست ولی بسیار مهم است.
مشكلات حین زایمان در خانمهای چاق بیشتر است (مثلا مدت زمان زایمان طولانیتر میشود) چون عضله رحم این افراد قدرت انقباضی كمتری دارد. لذا نیاز به تحریك زایمانی در این افراد بیشتر است. شانس دیتوشی شانه به دلیل جنین درشت بیشتر است. شانس سزارین به دلیل دیتوشی رحمی و نیز جنین درشت وعوارض همراه چاقی مثل فشارخون، دیابت و... بالاتر است و سزارین فرد چاق مشكلتر از سزارین افراد غیرچاق است. شانس زایمان طبیعی پس از سزارین در افراد چاق كمتر است.
عدم تناسب اندازه جنین نسبت به لگن مادر، در مادران چاق شایعتر است. جنین درشت در این افراد بیشتر است كه هم برای مادر مضر است و هم خود جنین نوزاد درشت در معرض مخاطراتی بیشتر از جنین و نوزاد با وزن نرمال است. حین بیهوشی یا بیدردی شكست روش epidural در افراد چاق بالاتر است. روزهای بستری شدن افراد چاق در بیمارستان بیشتر است. شانس خونریزی پس از زایمان بیشتری دارند.
عفونت محل بخیه در چاقها بیشتر است. خانمهای چاق اختلال شیردهی بیشتری دارند و مدت كوتاهتری میتوانند فرزندشان را با شیر مادر تغذیه كنند چون پاسخ پرملاكتین به مك زدن در افراد چاق پایینتر از افراد با وزن نرمال است. جنین مادر چاق بیشتر در معرض ناهنجاری به ویژه از نوع اختلالات بسته شدن ستون مهرهها است.
مردهزایی در خانمهای چاق بیشتر است. مرگ ومیر نوزاد مادر چاق به دلیل درشت بودن بیشتر است چه در اثر ضربههای زایمانی و چه به دلیل كمبود قند و كلسیم در ساعتهای اول پس از تولد. نوزادان چاق بیشتر از نوزادان نرمال در معرض چاق شدن بعدی هستند. لذا در خانمها توصیه میشود كه سعی كنند وزن نرمال و مناسب با قد داشته باشند و در حاملگی از چاق شدن بیشتر از افراد نرمال كه حدود 10 كیلوگرم است بپرهیزند.