دکتر اصغر نعمتی
خود مراقبتی، جنگ بیامان با بیماری و پیری زودرس
گاهی طوری زندگی می کنیم که بجای دفاع همه جانبه از سلامت مان انگار قصد خودکشی داریم، شیوه رانندگیمان در جاده و مرگ و میر حاصل از آن و جراحتهایی که در تمام عمر گرفتارمان می کند نمونه روشن آن است.
روشنتر از آن نوع و روش تغذیهای است که تن به آن میدهیم.
حجم تنقلات و غذاهایی که خوشمزهاند ولی سلامتمان را به خطر میاندازند هر روز سهم بیشتری در زندگیمان پیدا میکنند و حتی برای محبت به فرزندمان آنها را با این خوراكیها خوشحال میکنیم و مدام برای چاقی مفرط و بیماریهای حاصل از آن غصه میخوریم و از این مطب به آن مرکز درمانی میرویم و همه هم بیحاصل.
هیچ طبیب حاذقی به اندازه خود فرد نمیتواند مراقب سلامتیاش باشد، هیچکس به اندازه خود فرد نمیداند کدام غذا در سفرههای صبحانه، ناهار و شام با سلامتمان سازگار هست و یا نیست.
ما با انتخاب میان وعدههای سالم یا ناسالم نوع کارکرد جسممان را تعیین می کنیم.
البته همه قبول داریم عمر دست خداست ولی اگر عمرمان کوتاه میشود و یا در سالخوردگی در معرض شبیخون اقسام بیماریها قرار میگیریم و نهتنها خود بلكه فرزندان و اطرافیانمان را نیز گرفتار میکنیم، انصاف حکم میکند جز خودمان هیچکس را در صندلی اتهام ننشانیم و حکم محکومیت صادر نکنیم، به قول معروف «از ماست که بر ماست».
همه ما از آب و هوای شهرمان گلایه میکنیم و آنرا دلیل سونامی سرطان و بیماریهای مختلف میدانیم و البته از یاد میبریم در این آلودگی خودمان هم سهم داریم ولی چون تعیین میزان سهممان از این خرابكاری، سخت و دشوار است ترجیح میدهیم آن را نادیده بگیریم و دیگر عوامل آلوده کننده را مورد لعن و نفرین قرار دهیم.
اما همان قدر که آلودگی هوا در میزان طول عمر و سلامتمان تاثیر دارد، اما در انتخاب رژیم غذایی نامناسب هم اگر نگوییم صد در صد خودمان مقصریم بدون شک سهم عمدهای داریم.
میزان نمک، روغن، گوشت وكلاً مواد غذایی که مصرف میکنیم با اراده آگاهانه خودمان است، البته نه فقط آنچه میخوریم بلکه آنچه كه از خوردنش غفلت میکنیم هم در بروز این بیماریها نقش اساسی ایفا میكند.
بسیاری از ما آب کم مینوشیم و در مصرف میوه و سبزیها همهجانبهنگر نیستیم. علم تغذیه ثابت کرده است که رنگ میوهها حلقههای مکمل همند و باید همه را در کنار هم استفاده کرد. مثل زرد، نارنجی، قرمز، سبز و... هر کدام مکمل آن دیگری است.
طبیعت برای هر فصلی میوه خاصی را به انسان هدیه میدهد.
بطور مثال در فصل سرما کمبود ویتامین C موجب سرماخوردگی وسیع و فراگیر میشود و اقسام مرکبات سرشار از این ویتامینها هستند كه از بروز سرماخوردگی پیشگیری میكنند.
خود مراقبتی در طول تاریخ اقدامی مقدس بوده است كه ما را از رفتارهای زشت و ناپسند اخلاقی پرهیز میداده تا نفس اماره مان را کنترل کنیم.
در روزگار ما نیز مراقبت از سلامت فردی امری اخلاقی است در واقع هرگاه در برابر ویترین شیرینیفروشیها قرار میگیریم و از خیر خریدن اقسام شیرینهای تر و وسوسه کننده میگذریم یعنی نفسمان را تربیت میکنیم که در برابر میل به تنقلات و طعمهای شیرینی و مضر ایستادگی کند و خود را از گزند چاقی، دیابت، فشار خون و... دور نگه دارد.
از قدیم گفتهاند «روح سالم در بدن سالم است» و موضوع خود مراقبتی به خصوص در بحث تغذیه جدا از یک دستورالعمل پزشکی، یک اقدام ایمانی هم هست.
چرا كه بدن ما امانتی از سوی خداوند در نزد ماست و ما با خود مراقبتی میتوانیم از این امانت حفاظت کنیم.