دکتر پروانه صفایی مقدم؛ روانشناس بالینی در پاسخ به سوال خبرنگار زندگی آنلاین در مورد تاثیر شبکههای اجتماعی و ماهواره بر روی خانوادهها عنوان نمود: «باید گفت که شبکههای اجتماعی و ماهوارهها فقط جنبههای منفی نداشته و میتوانند جنبههای مثبت هم در زندگی داشته باشند، ولی از آنجایی که ما هنوز در این زمینه برنامهریزی و فرهنگسازی خاصی را نداشتهایم، همین مساله باعث ایجاد معضل شده است.
گاه والدین به فرزندان خود توضیح میدهند که بهتر است با افراد غریبه صحبت و برخورد نداشته باشند. ولی خود والدین با عنوان شبکههای اجتماعی یا ماهواره دست یک فرد غریبه را میگیرند و به خانه میآورند، با این تصور که در حال سپری کردن اوقات فراغت هستند که گاهی این اوقات فراغت بسیار به طول میانجامد.
گاهی دیده میشود افراد از شب تا صبح جلوی ماهواره نشستهاند و در کنار آن برای اینکه بتوانند بیدار بودن خود را حفظ کنند، داخل شبکههای اجتماعی هم میشوند».
وی افزود: «در واقع آنچه افراد نمیتوانند در دنیای واقعی به دست بیاورند، در دنیای مجازی به دنبال آن هستند، غافل از اینکه لحظاتی که با شبکهها یا ماهواره گذرانده میشوند، باعث از بین رفتن قبح قضیه میشوند، به این صورت که ابتدا فرد فکر میکند این کار خیلی قبیح است، ولی کم کم پذیرنده این شرایط میشود، به طوری که شاید فرد دیگر تصورات قبلی خود را نداشته باشد.
با این شرایط، سکوتی در خانواده حکمفرما میشود و خانواده کمکم از هم دور میشوند. یکی از دلایل آن، این است که فرد لحظهها به تصویر، فیلم یا برنامهای نگاه میکند.
همچنین امکان دارد فرد لحظههایی را احساس کند که در کنار خانواده نشسته، بدون اینکه مکالمهای صورت بگیرد یا با اعضای خانواده ارتباطی داشته باشد و یا همدلی صورت بگیرد.
به علاوه دیده میشود میزان بحثها و جدلهای امروزی، نسبت به قبل تفاوت زیادی داشته است.
بحثها و جدلها به دلیل نبودن همدلی، بیشتر شدهاند. زمانی که افراد با هم صحبت میکنند دیده میشود که واقعا در یک دنیای دیگر سپری میکنند».
این روانشناس بالینی گفت: «از نظر خود فرد، این امر خیانت محسوب نمیشود، بلکه به نظر او، در دنیای مجازی نه کسی او را میشناسد و نه میبیند! غافل از اینکه خود فرد چگونه به طرف مقابل اطمینان میکند؟ آیا طرف مقابل را میبیند؟
گاهی پیش میآید که مثلا در شبکههای اجتماعی، فرد یک تصویر گل یا منظره را به عنوان تصویر خود انتخاب میکند. این بدان معنا است که شخصیتی کامل مستتر دارد و دلش نمیخواهد دیده شود و کسی راجع به او چیزی بداند و ما در قبال همچین فردی خیلی راحت ارتباط برقرار میکنیم و به این ترتیب به زندگی خود لطمه وارد میکنیم.
در ابتدای امر شاید تصورمان این باشد که فقط یک ارتباط مجازی است، ولی این ارتباط، پروسهای را طی میکند؛ به این ترتیب که اول با یک سلام کردن یا ارسال پیامک آغاز میشود.
بعد تصاویری ارسال میشوند و بعد از مدتی علاقهمندی ایجاد میشود که با هم صحبت داشته باشیم. بعد از مدتی احساس میکنیم که ارضای درونی نمیشویم و بهتر است همدیگر را ببینیم.
بنابراین شرایطی پیش میآید که از یک دنیای مجازی کمکم وارد یک دنیای واقعی میشویم. خیانتی که به صورت یک خیانت مجازی بود و از نظر خودمان خیانت محسوب نمیشد، حالا میبینیم وارد شرایط و دنیایی شدهایم که دیگر نمیتوانیم از آن شرایط دل بکنیم و در واقع دچار نوعی شرطی شدن شدهایم و واقعا احساس میکنیم نیاز به توجه آن شخص داریم که در یک ساعت مناسب، حتما با هم یک ارتباط چت کردن را داشته باشیم.
به این صورت میشود که ناخواسته وارد شرایطی میشویم که خانواده را به اضمحلال و نابودی میبریم».