چه باید بگوییم؟
بهتر است به جای جملاتی مثل «می‌دانم چه احساسی داری؟» از جملاتی نظیر «خیلی خیلی متاسفم» یا «نمی‌توانم تصور كنم كه چه غمی داری» استفاده كنید. باور كنید هیچ كس نمی‌تواند به طور كامل غم و اندوه دیگران را درك كند؛ حتی اگر خودش هم قبلا همان تجربه تلخ را داشته باشد.
صبور باشید
انتظار نداشته باشید كه با گفتن یك جمله مثل «باید با این غم كنار بیایی» فرد سریع تحت تاثیر قرار بگیرد و با همدردی شما بلافاصله غم‌هایش را فراموش كند. هر كسی به شیوه خودش غمگین می‌شود. گاهی اوقات ماه‌ها طول می‌كشد تا فرد داغدیده كم‌كم بر ناراحتی‌هایش فائق آید. باید صبور باشید و به توجه و همدردی خود ادامه دهید.
یك خاطره خوب بنویسید
برخی نوشته‌های شخصی می‌تواند شما را در این كار كمك كند. یكی از خاطرات خوب و شادی را كه از شخص مرحوم شده به یاد دارید، روی یك تكه كاغذ بنویسید و آن را به فرد مصیبت دیده بدهید. با خواندن آن خاطره خوشایند، غم و اندوهش كاهش می‌یابد و قلبش گرم می‌شود.
به توجه خود ادامه دهید
در روزهای نخستین مرگ عزیزان، افراد خانواده معمولا در شوك بزرگی هستند. مراقبت و توجه خود را به چند ساعت یا چند روز محدود نكنید. انتظار نداشته باشید در همان روزهای نخست فرد بتواند غم‌هایش را فراموش كند. این كار نیاز به زمان دارد. به او فرصت دهید و او را تنها رها نكنید؛ بلكه به توجه خود ادامه دهید.
كمك كردن به شیوه‌های مختلف
به افراد مصیبت دیده می‌توان با مشاوره، كتاب خواندن، تماشای فیلم و تقویت ایمان و عقیده نیز كمك كرد. به او یك كتاب خوب بدهید و یا مجله‌ای را كه تصاویر زیبا و دیدنی دارد تهیه كنید تا با تماشای تصاویر مدتی مشغول شود. كمك كردن می‌تواند به شیوه‌های مختلفی باشد. به تناسب شرایط و موقعیت یك راه را انتخاب كنید.
در روزهای تعطیل بیشتر به آنها توجه كنید
روزهای تعطیلی خاص، زمانی است كه بیشتر به یاد آنهایی كه دوستشان داریم، می‌افتیم. حتما شما نیز با این حرف موافقید. در چنین روزهایی، خاطرات تعطیلات گذشته در ذهن فرد تداعی می‌شود.
گاهی اوقات می‌ترسیم از اینكه مبادا با كوچك‌ترین حرفی، فرد عزادار به یاد كسی كه از دست داده بیفتد، در حالی كه این‌گونه مواقع بهتر است به جای فرار از حرف زدن به او بگویید كه: «من اینجا هستم تا حرف‌های تو را بشنوم»، «امروز حالت چطور است؟» در روزهای تعطیل سیل عظیمی ازخاطرات گذشته به ذهن فرد داغدار حمله‌ور می‌شود؛ پس در چنین روزهایی توجه خود را بیشتر كنید.
غم و اندوه كودكان
بیشتر اوقات كودكان و خصوصا نوجوانان، فكر می‌كنند نباید به احساسات خود توجه كنند و باید تمام تلاش‌شان برای كمك و همدردی با پدر یا مادرشان باشد. معمولا آنها فكر می‌كنند باید خیلی قوی باشند و به هر نحو كه شده با غم و اندوه خود كنار بیایند. دخترم وقتی كه پدرش را از دست داد، دو سال بیشتر نداشت.
او می‌خندید و شاد و سرحال زندگی می‌كرد و بزرگ می‌شد. در مدرسه بسیار شاگرد خوبی بود تا اینكه در دوره دبیرستان یكی از همكلاسی‌هایش را از دست داد و تازه با مفهوم مرگ آشنا شد. با مرگ دوستش غم ازدست دادن پدر برایش تازه شد. كودكان وقتی پدر یا مادر خود را از دست می‌دهند، با چند سال تاخیر، غم و اندوه خود را آشكار می‌كنند. شما باید به او بفهمانید كه هستید و از او مراقبت می‌كنید.
بهترین كار این است كه به فرد مصیبت دیده فرصت حرف زدن و گریستن بدهید. گاهی اوقات او را در آغوش بگیرد. با كودكان بیشتر مهربانی كنید. آنها را تشویق كنید از احساسات‌شان با شما حرف بزنند. گریه به هیچ‌كس آسیب نمی‌رساند و بعد از هر بارانی، خورشید دوباره طلوع می‌كند.
برای خواندن بخش اول- همراهی با نزدیكان در شرایط سخت- اینجا کلیک کنید.
