دكتر حمید رضا اكبری گیلانی؛ متخصص ارولوژی
داشتن آمادگی لازم برای ایفای نقش پدری در آیندهای نزدیک، بسیار مهم و تعیین کننده است. نکته مهم این است که بچهدار شدن باید با توافق طرفین انجام شود. اگر زن یا مرد تمایل چندانی برای بچه دار شدن نداشته باشند و تنها به خاطر همسر و از روی بیمیلی راضی به این کار شده باشند، مشکلات زیادی از زمان بارداری تا تولد و بعد ازآن در پرورش کودک خواهند داشت.
در صورت برنامهریزی برای بچهدار شدن، بهتر است آمادگی از ماههای قبل از لقاح تمرین و کسب شود. در صورتیکه بارداری بدون برنامهریزی اتفاق بیافتد، از لحظه دانستن بارداری، مسئولیت پدر بودن بر دوش فرد خواهد بود.
اقدام برای باروری
در صورتی که تصمیم برای بچه دار شدن با برنامهریزی قبلی باشد، اطلاع از روشهایی که احتمال بارداری برنامهریزی شده را افزایش میدهد مهم است.
تغذیه مناسب
داشتن تغذیه مناسب و سرشار از مواد غذایی تازه و طبیعی مثل میوه و سبزیجات تازه، لبنیات و پروتئینهای دریایی به تولید اسپرم با کیفیت کمک میکند. اجتناب از مصرف مواد غذایی حاوی افزودنیها و مواد نگهدارنده در بالاتر رفتن تولید کیفی و کمی اسپرمها مهم است.
اهمیت داشتن آمادگی لازم برای ایفای نقش پدری در آیندهای نزدیک
در صورتی که روز شروع خونریزی، روز یکم محسوب شود، از روز یازدهم تا بیستم یک روز در میان رابطه نزدیکی توصیه میشود.
اجتناب از سیگار و الکل
مصرف سیگار و الکل باروری مردان را تا حدی کاهش میدهد و پرهیز از آنها برای بالا بردن احتمال باروری توصیه میشود.
استرس
استرسهای جسمی و روحی بر اسپرم سازی و قوای باروری تاثیر مخربی دارند.
داروها
بعضی از داروها مثل سایمتیدین، نیتروفورانتوئین، استروئیدها، فیناستراید و ... بر اسپرم سازی تاثیر منفی دارند. لذا مشاوره پزشکی درباره مصرف هر نوع دارویی در حین اقدام برای بچه دار شدن توصیه میشود.
تماسهای شغلی و محیطی
تماس با اشعههای رادیو اکتیو و بسیاری از مواد شیمیایی باعث کاهش تولید اسپرم و کاهش قوای باروری میشود.
اجتناب از رسیدن گرمای زیاد به بیضهها
دمای مناسب اسپرم سازی برای بیضهها پایینتر از دمای طبیعی بدن است. دمای بیش از حد ناشی از استفاده طولانی مدت از دوش آب گرم (بیش از 03 دقیقه) سونا ویا پوشیدن لباسهای زیر تنگ و چسبان باعث افزایش دمای بیضهها و کاهش تولید اسپرم میگردد.
اجتناب از دوچرخه سواری طولانی مدت
دوچرخه سواری طولانی مدت (بیش از نیم ساعت) توصیه نمیشود.
شرایط مناسب برای مادر آینده
آرامش جسمی و روانی، تغذیه مناسب، پرهیز از آلودگیهای محیطی ومراقبت دوره ای مادر و جنین دردوران بارداری با کمک و مساعدت پدر حاصل میگردد.مشخص شده که رشد جسمی و روانی کودک تحت تاثیر افسردگی مادر قرار میگیرد این افسردگی نیز تا حد زیادی به رفتار و شرایط روانی پدر وابسته است.
بنابراین سلامتی روانی پدر نیز نقش تعیین کننده ای در تکامل کودک ایفا میکند. البته این همراهی با مادر باردار نیز نباید جنبه افراطی و بیمارگونه پیدا کند. اختلال روانی sympathetic pregnancy یا حاملگی همدلانه به بروز علائم تهوع صبحگاهی و افسردگی بارداری و پس از بارداری در شوهر بسیار دلسوزی که بیش از حد با همسر باردارش همدلی میکند گفته میشود.
اجتناب از سیگار
در صورتی که در محیط سرپوشیده منزل پدر سیگار استعمال کند، افراد غیر سیگاری حاضر در آن محیط نیز تحت تاثیر آثار زیان بار دود قرار خواهند داشت. مادر باردار در معرض دود سیگار با احتمال بیشتر تولد نوزاد کم وزن و با ناهنجاریهای مادرزادی مواجه است.
سن بالای پدر
با وجودی که سن بالای مادر باعث افزایش احتمال سقط جنین و احتمال بالاتر بیماریهای مادرزادی جنین میشود،احتمالا بین افزایش سن والد پدر و سقط یا بیماریهای مادر زادی دیگر رابطهای وجود ندارد.
آماده شدن برای ایفای نقش پدر بعد از رخداد لقاح و شروع بارداری
برای این پدر آینده که همسرش باردار است و در کمتر از نه ماه پدر واقعی خواهد شد، درکنار لذت بردن از این موهبت بینظیر و خدادادی، وظایفی نیز وجود دارد.
آیا مصرف دارو توسط پدر بر احتمال ناهنجاریهای مادرزادی نوزاد میافزاید؟
پاسخ منفی است. با وجودی که مصرف بسیاری از داروها اثرات منفی بر تعداد و حرکت اسپرمها دارند و در نتیجه باعث ناباروری میشوند ولی در صورت لقاح و شروع بارداری، احتمال نا هنجاریهای مادرزادی بیشتر از افرادی که دارو مصرف نمیکنند نمیباشد.
آیا دختر یا پسر بودن کودک مهم است؟
این مسئله البته مهم هست ولی مهمتر از آن سلامت کودک است که بزرگترین نعمتی است که خداوند به پدر و مادر اهدا میکند و آنان نیز در حفظ آن باید کوشا باشند.
آیا تغییرات هورمونی در مردان نیز حین بارداری همسرشان اتفاق میافتد؟
پاسخ مثبت است. در تحقیقی که روی انسانها انجام شده، نشان داده است که میزان هورمون استروژن از 30 روز قبل از زایمان در همسر فرد باردار بالا میرود و تا 12 هفته بعد از تولد نوزاد نیز بالا میماند.هورمون استروژن که هورمون جنسی زنانه نیز خوانده میشود در مردان نیز به میزان کمی وجود دارد و در مطالعات بر روی حیوانها نشان داده شده که افزایش سطح استروژن در حیوان نر به بروز رفتارهای پدرانه در تغذیه و مراقبت از کودک منجر میشود.
تمایلات جنسی در حین بارداری
به طور کلی با توجه به اینکه علاوه بر تغییرات هورمونی در دوران بارداری، باورها و ویژگیهای فرهنگی زوجها نیز متفاوت است، تغییرات متفاوتی از کاهش تا افزایش تمایلات جنسی در هر کدام از زوجین اتفاق میافتد. به طور کلی اگر بارداری سیر طبیعی داشته باشد منعی برای روابط جنسی البته با لحاظ نمودن تغییرات جسمی مادر باردار وجود ندارد.