این برخورد زیبا، در سیره دیگر معصومین نیز دیده میشود. امام رضا (علیهالسلام) میفرماید: دَخَلَ قَوْمٌ عَلَی أبی جَعْفَرٍ(ع) فَرَأوْهُ مُخْتَضَباً بِالسَّوَادِ فَسَألُوهُ فَقَالَ إِنِّی رَجُلٌ أحِبُّ النِّسَاءَ وَ أنَا أتَصَنَّعُ لَهُنَّ؛ گروهی به محضر امام محمد باقر(ع) رسیدند، آن حضرت موی خویش را رنگ سیاه زده بود، درباره این مطلب سوال كردند. پاسخ داد: من مردی هستم كه همسرانم را دوست دارم و خود را برای آنان میآرایم.(23)
نیازمندی زن و شوهر نسبت به یكدیگر
نسبت به ارتباط موجود بین زن و شوهر دو دیدگاه مختلف وجود دارد:
1- دیدگاه مادیون: آنان بر این باورند كه در نظام خلقت (نباتات، جمادات) جنس نر و جنس ماده نیازمند یكدیگر هستند و هر كدام نیازمندی دیگری را برطرف میكنند. انسانها نیز همین وضعیت را دارند، در این دیدگاه مادی نیازمندی جنسی (شهوانی) سایر خلاها را تحتالشعاع قرار میدهد، گویا عمدهترین رابطه زن و شوهر رابطه حیوانی و شهوانی آنها است و نتیجه هم در بقاء نسل ظاهر میگردد. با این نظریه، آنان برای به دست آوردن طعمه خویش از هیچ كاری رویگردان نیستند.
2- دیدگاه موحدان: در این بینش خالق هستی یكتا است، او نظام عالم ماده را زوج آفرید به طوری كه هر طرف زوجیت برای تحقق و پیدایش وجود خویش و یا استمرار آن نیازمند طرف مقابل است. جهان جمادات، نباتات، حیوانات و انسان همگی در این قانون الهی مشتركند و هیچ یك از آنان تافته جدا بافتهای نخواهند بود ولكن نحوه ارتباط جهت بقاء نسل و كمالبخشی به یكدیگر متفاوت است، بخش عظیمی از آنها براساس خط مشی اجباری در این عالم آن راه را سیر میكنند و خود و دیگران از ثمرات آن بهرهمند میگردند.
سُبْحانَ الَّذِی خَلَقَ الأزْواجَ كُلَّها مِمَّا تُنْبِتُ الأرْضُ وَ مِنْ أنْفُسِهِمْ وَ مّمَّا لا یعْلَمُونَ؛ پاك و منزه است خالقی كه همه چیز را زوج آفرید از آنچه زمین میرویاند و از شماها و آنچه را كه شماها نمیدانید.(24)
و بخش دیگر كه وجود با عظمت انسان است و او خود آن را اشرف مخلوقاتش معرفی نمود؛ وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَنِی آدَمَ؛ ما تاج كرامت و بزرگواری را بر سر انسان نهادیم و او را بر دیگر موجودات فضیلت و برتری بخشیدیم.
بر این اساس خداوند رابطه زن و شوهر را با تعبیرات ملكوتی خاص مطرح نمود كه این تعبیرات بیانگر ظرافت و لطافت آفرینش حضرت حق جل و علا است. ابتدا فرمود: وَ خَلَقْناكُمْ أزْواجاً؛ ما همه شما را جفت آفریدیم.(25)
سپس فرمود: وَ مِنْ آیاتِهِ أنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أنْفُسِكُمْ أزْواجاً لِتَسْكُنُوا ألَیها وَ جَعَلَ بَینَكُمْ مَوَدَّهً وَ رَحْمَهً؛ از نشانههای روشن آن است كه از وجود شما برایتان همسر آفرید تا در كنار او آرامش و آسایش گزینید و قرار داد در میان آنان دوستی و رحمت را. (26)
رابطه زن و شوهر از دیدگاه قرآن
قرآن كریم این رابطه زیبا و لطیف تكوینی را با تشبیهی بینظیر بیان كرده است:
هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ؛ زنان لباس و پوشش برای شما مردان هستند و شما مردان پوشش و لباس برای زنانتان هستید.(27)
در تفسیر آیه شریفه (هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ) آمده است جمله فوق استعارهای است كه كمال اتصال و وابستگی زن و مرد را میرساند زیرا در حقیقت او را از ثلاثی مجرد (یعنی لبس الشیء الشیء یعنی پوشش داد چیزی چیز دیگری را) به باب مفاعله برده است كه این پوشش از دو جانب میباشد و چنین گردیده: لابس الشیء الشیء: پوشش دو جانبهای از سوی دو چیز انجام شده است.(28)
در المیزان آمده است: ظاهر از لباس همان معنای معروف اوست یعنی آنچه را كه بواسطه آن انسان بدن خود را میپوشاند ولكن دو جمله (هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ) استعاره است از اینكه هر یك از زن و شوهر مانع شود تا دیگری گرفتار گناه گردد و آن گناه را بین انسانهای دیگر رواج دهد گویاه هر یك از این دو برای طرف دیگر پوشش و ساتری است كه معایب دیگری را میپوشاند.
دو جمله فوق استعاره بسیار ظریف و لطیفی است كه این معانی عمیق را در خود گنجانده بهویژه آنكه با جمله قبل خود ضمیمه گردیده است؛ أحِلَّ لَكُمْ لَیلَهَ الصِّیامِ الرَّفَثُ ألی نِسائِكُمْ؛ حلال شده برای شما همبستر شدن با همسرانتان در شبهای رمضان.(29)
این رحمت و نعمت الهی را در سایه همسران حلال خویش تأمین نموده است زیرا صرف لباس این همه كاربرد ندارد بلكه لباسی كه نوعی تعهد و التزام در پوشش دادن نسبت به یكدیگر را به همراه داشته باشد.
برای خواندن بخش اول- خانواده از دیدگاه قرآن و اهل بیت(ع)- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- خانواده از دیدگاه قرآن و اهل بیت(ع)- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- خانواده از دیدگاه قرآن و اهل بیت(ع)- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش پنجم- خانواده از دیدگاه قرآن و اهل بیت(ع)- اینجا کلیک کنید.