الهه عابدي؛ دانشجوی کارشناسی ارشد علوم تغذیه
مغزها و دانهها غنی از مواد مغذی، ویتامینها و مواد معدنی هستند. به این ترتیب که بادامزمینی از منابع خوب آهن، نیاسین (B₃) و نوعی رنگدانه (پروآنتو سیانیدین) است. همچنین گردو غنی از کارتنوئید الارجیک اسید است که آن نیز نوعی رنگدانه میباشد. بادام هم سرشار از کلسیم، بیوتین و ویتامین E است و بهطور کلی در آجیل ویتامین E، اسید فولیک (B₆)، کلسیم، روی، منیزیم، پتاسیم، فسفر، مس و کوآنزیم کیوتن به وفور وجود دارد. آجیل غنی از آمینواسیدهای ضروری (واحدهای سازنده پروتئین) است همچنین منبع خوبی برای چربیهای غیر اشباع MUFA و PUFA است. علاوه بر این فیبر نیز ازاجزای اصلی تشکیل دهنده آجیل به شمار میرود.
آجیل و بیماریهای قلبی و عروقی
MUFA (اسید چرب با یک باند دو گانه) که در آجیل به وفور وجود دارد منجر به کاهش کلسترول و افزایش HDL (چربی خوب) میشود.
امگا3 که نوعی PUFA است (اسید چرب با چند باند دوگانه) و به مقدار زیاد در گردو وجود دارد به کاهش تریگلیسیرید خون و کاهش بیماری قلبی کمک میکند.
آرژنین از آمینواسیدهای فراوان در آجیل با تبدیل به نیتریک اکساید منجر به گشادی عروق میشود.
آنتی اکسیدان ها( رنگدانهها و برخی از ویتامینها ومواد معدنی ) موجود در آجیل نیز در بیماران قلبی-عروقی تاثیر مثبتی دارد.
سدیم کم و پتاسیم زیاد آجیل نیز برای بیماران قلبی- عروقی مفید است.
منیزیم نیز منجربه گشادی عروق و بهبود وضعیت این بیماران میشود.
مصرف یک واحد روزانه تا 3 بار در هفته از مغزها برای بیماران قلبی- عروقی به خصوص افرادی که گیاهخوارند توصیه میشود.
یک واحد آجیل شامل 30 گرم یا مقادیر زیر میباشد
بادام 20-25 عدد
فندق 18 عدد
بادام زمینی 28 عدد
گردو 14 نیمه
پسته 45 عدد
در یبوست و هموروئید مصرف آجیلها به دلیل فیبر بالای آنها کمک کننده هستند.
از آنجایی که آجیلها کربوهیدراتهای تخمیری و فیبر بالایی دارند
کاریو استاتیک هستند به این معنی که برای دندانها مفید هستند.
برای بیماریهای التهابی و ایمنی مثل آرتریت روماتوئید و بیماریهای عصبی آجیل به خصوص گردو به دلیل امگا3 آن توصیه میشود.
اما آجیل در اسهال، رژیم کم اگزالات و تا 6 هفته بعد از عمل جراحی بای پس معده توصیه نمیشود.
تفاوت بین آجیل خام و بوداده
در آجیل بوداده ویتامینهای گروه B و E که به گرما حساس هستند کاهش پیدا میکنند و علاوه بر این به دلیل اضافه کردن نمک برای دلپذیر شدن طعم آجیل از خواص مفید آن کاسته میشود.
افزایش چربی بد با حرارت بالای آجیل
حرارت بالا در طی فرآیند بودادن باعث تولید محصولات ناشی از اکسیداسیون لیپیدی میشود که شامل اسیدهای چرب ترانس میباشد.اسیدهای چرب ترانس مضرات فراوانی دارند از جمله افزایش LDL (چربی بد) وکاهش HDL (چربی خوب) میشود که در نهایت منجر به افزایش بیماریهای قلبی عروقی میشود.
آكریلامید تركیبی سرطانزا
آکریلامید ترکیبی سرطانزاست. مقدار بالای آسپاراژین در آجیل بهخصوص بادام آن را در برابر واکنش قهوهای شدن(میلارد) آسیبپذیر میکند که منجربه تولید آکریلامید میشود.
كاهش سرعت جذب قند با آجیل خام
مصرف آجیل خام به دلیل فیبر بالا سرعت جذب قند را کاهش میدهد که برای افراد دیابتی مفید است اما به آجیل بوداده معمولا مالتودکسترین به عنوان طعمدهنده اضافه میشود که شاخص گلایسمیک بالایی دارد به این معنی که جزء قندهایی است که سرعت جذب بالایی دارد و میتواند ریسک دیابت نوع دو را افزایش دهد.