اسفناج و عملکرد مغز
همانطور که می‌دانیم، با افزایش سن کارایی مغز کم می‌شود و افراد به تدریج دچار زوال عقلی می‌شوند. از نتایج مطالعات بر روی حیوانات آزمایشگاهی چنین برمی آید که مصرف اسفناج احتمالاً از مغز آنها در برابر عوامل استرس زا محافظت می‌کند و ظرفیت یادگیری و مهارت‌های حرکتی آنها را بهبود می‌بخشد. همچنین سبزی‌های برگی سبز مانند اسفناج با داشتن مقادیری ویتامین E به خصوص اگر برای جذب بیشتر با کمی روغن مثل روغن زیتون مصرف شوند، احتمالاً در عملکرد بهتر مغز موثرند.
اسفناج و سلامت چشم
رنگدانه‌های موجود در برگ اسفناج می‌توانند به پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های چشمی مانند کاتاراکت (آب مروارید) کمک کنند. از این لحاظ، سایر سبزی‌های برگی سبز، کلم و بروکلی هم جزء منابع غنی محسوب می‌شوند. از نتایج بعضی مطالعات چنین برمی آید که جذب این رنگدانه ها از اسفناج وقتی با تخم‌مرغ مصرف می‌شوند، افزایش می‌یابد.
آیا اسفناج منبع خوبی از آهن است؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت با وجود مقدار زیاد آهن موجود در اسفناج، آهن آن از نوع گیاهی و غیرهِم است.
آهن اسفناج در مقایسه با منابع آهن حیوانی یا هِم مانند گوشت قرمز، جذب کمی دارد، بنابراین به تنهایی قادر به تأمین نیاز بدن به آهن نیست. توجه به این مسأله به ویژه در گروه‌های در معرض خطر کمبود آهن مانند کودکان و نوجوانان درحال رشد، دختران و زنان باردار و شیرده حائز اهمیت است.
برای افزایش جذب آهن از اسفناج بهتر است آن را همراه با منابع غذایی ویتامین C و اسیدی مانند پرتقال و لیموترش یا آب آنها مصرف كنیم.
در این قسمت نكاتی در مورد مصرف اسفناج و احتیاط‌های لازم برای بعضی بیماران آورده شده است:
اسفناج و اگزالات‌ها
اسفناج حاوی مقادیر قابل توجهی اگزالات است. وقتی غلظت اگزالات‌ها در مایعات بدن بالا برود، كریستاله شده، موجب بروز مشكلاتی برای سلامت بدن می‌شوند. به این دلیل، افرادی كه از قبل ناراحتی سنگ كلیه یا سنگ كیسه صفرای درمان نشده دارند، بهتر است از خوردن اسفناج پرهیز كرده یا مصرف آن را كاملاً محدود نمایند. اگزالات‌ها همچنین ممكن است در جذب كلسیم بدن مداخله كنند. ضمناً افراد معمولی نیز باید در خوردن اسفناج افراط نكنند و نباید هر روز آن را مصرف نمایند.
اسفناج و پورین ها
اسفناج حاوی موادی به نام پورین است. از آنجایی كه پورین ها می‌توانند به اسیداوریك تبدیل شوند، تجمع بیش از حد آنها در بدن می‌تواند عوارض ناشی از بیماری‌های مرتبط با اسیداوریك مانند نقرس و سنگ كلیه را تشدید کند. به همین دلیل بهتر است افرادی كه مشكلات كلیه یا نقرس دارند، مصرف اسفناج را محدود یا از مصرف آن خودداری كنند.
در این بخش نكات مهمی در مورد خرید، نگهداری و آماده سازی اسفناج آورده می‌شود:
خرید و نگهداری اسفناج
اسفناج‌هایی را كه برگ‌های سبز دارند و ریشه‌های آنها هم اثری از زردی ندارند، انتخاب كنید. برگ‌ها باید تازه و نازك باشند و پژمرده یا له شده نباشند. از انتخاب اسفناج‌هایی كه یك لایه لیز و لزج روی آنها وجود دارد، خودداری كنید، چون نشانه پوسیدگی آنهاست. اسفناج تازه را در یك كیسه پلاستیكی به صورت غیر فشرده بگذارید و در محل نگهداری میوه و سبزی یخچال نگهداری كنید.
با این روش اسفناج تا چند روز تازه می‌ماند. برای نگهداری اسفناج در یخچال، از شستن آن اجتناب کنید و یا درصورت شستن، آب آن را بگیرید و کاملاً خشک کنید، زیرا رطوبت باعث فاسد شدن اسفناج می‌شود. همچنین بهتر است تاحد امکان اسفناج را به اندازه مورد نیاز روزانه و تازه تهیه کنید و از نگهداری اسفناج پخته به مدت بیش از چند ساعت پرهیز نمایید و آن را به صورت پخته فریز نكنید.
نكات مهم برای آماده سازی و مصرف اسفناج
اسفناج باید به خوبی شسته شود، زیرا برگ‌ها و ریشه‌های آن شن و خاك را به خود می‌گیرد. قبل از شستن، ریشه‌ها را دور بریزید و برگ‌ها را جدا نمایید. اسفناج را به خوبی بشویید و ضدعفونی کنید. اگر می‌خواهید اسفناج را در سالاد استفاده كنید، می‌توانید آب آن را بگیرید و آن را خشك كنید، اما اگر می‌خواهید اسفناج را بپزید، لازم نیست نگران خشك بودن آن باشید، چون آب باقیمانده در اسفناج به پخت بهتر آن كمك می‌كند. بیایید برای بهره مندی از فواید و مواد مغذی موجود در اسفناج، آن را در برنامه غذایی خود بگنجانیم.
اسفناج؛ يك برگ و هزار خاصيت-بخش اول
