زهرا اصلانی؛ کارشناس ارشد علوم بهداشتی درتغذیه
چغندر قند گیاهی از گونه بتا ولگاریس است که برای تولید شکر از آن کشت میشود، این گیاه دوساله در گستره وسیعی از نواحی دارای آب وهوای معتدل رشد میکند، درطول سال اول ریشهای به وزن 1-2 كیلوگرم تولید میکند که 20-15درصد وزن خشک آن را ساکارز تشکیل میدهد. در طب سنتی چغندر درد مفاصل ونقرس را برطرف میکند، خوردن آب برگ چغندر مسکنی برای سردرد و دندان درد است. کسانیکه از شوره سررنج میبرند میتوانند جوشانده برگ چغندر را مصرف کنند. امروزه مقادیرزیادی از محصولات فرعی (که در طی تولید غذاها تولید میشوند) در صنایع غذایی تولید میشود.
این محصولات غنی از آنتی اکسیدانها میباشند یکی از این مواد غذایی پالپ (ماده جامد باقی مانده از چغندرقند) چغندر قند است، آنتی اکسیدانها دارای اثرات سلامت بخش گوناگونی در انسان هستند. درریشه چغندر قند پیگمنتهایی به نام بتانین (نوعی آنتی اكسیدان) وجود دارد که میتواند نقش حفاظتی در بر ابر استرس اکسیداتیو داشته باشد.
فیبر در چغندر قند
فیبرهای خوراکی برخلاف کربوهیدراتهای مرکب مثل نشاسته توسط آنزیمهای گوارشی شکسته نمیشود، بنابراین توسط بدن جذب نشده و در نتیجه ارزش کالریزایی کمی دارند، اما ارزش غذایی بالایی دارند. بیبو بودن و بیرنگی فیبر در چغندر قند آن را به مادهای مناسب برای افزودن به بیسکویت تبدیل کرده است،مدت ماندگاری در بیسکویتهایی که در تهیه آنها از فیبر چغندر قند استفاده میشود بیشتر است.
فیبری که از چغندر قند بدست میآید 3-4برابر وزن خود دارای ظرفیت نگهداری آب است از اینرو در صنایع نانوایی و تهیه محصولات گوشتی کاربرد دارد. فیبرها بالاخص فیبرهای محلول در بدن باعث کاهش لیپیدها وکلسترول خون میشوند، از طرفی فیبرها باعث تسهیل عمل دفع در افراد میشوند.
نکتهای را که در اینجا یادآوری آنرا خالی از لطف نمیدانم، این است که افراد بالغ و سالم به وجود درشتمغذیهای کربوهیدرات، پروتیین وچربی در رژیم غذایی خود اهمیت میدهند. ولی برای افراد در ردههای سنی مختلف بویژه بزرگسالان وجود فیبرها اهمیت زیادی دارد، طوریکه طبقRDA ، توصیه انجمن رژیم شناسان در آمریکا میزان فیبر مورد نیاز روزانه برای زنان بالغ 28 گرم در روز و برای مردان بالغ 35 گرم در روز میباشد.
لبو و ویتامینهای گروه B
یکی از ویتامینهای موجود در لبو ویتامین B1 (تیامین) است که در فعالیت نورونی نقش مهمی را ایفا میکند. نکته قابل توجه در اینجا این است که هنگام خشک کردن برخی میوهجات آنها را میجوشانند یا بخار میدهند، ولی در این فرایند ویتامین B1 حفظ میشود.
با کاهش تیامین در بدن مغز توانایی استفاده از گلوکز را از دست خواهد داد و در نتیجه توانایی فکری مغز کاهش پیدا میکند. در هر100 گرم چغندر پخته شده (لبو) 3/. میلی گرم تیامین وجود دارد در حالیکه مقدار توصیه شده برای مصرف تیامین روزانه 1/2 میلی گرم میباشد، با خوردن مقداری لبو در روزهای زمستانی علاوه برلذت بردن از مصرف لبو مقداری از تیامین مورد نیاز روزانه خود را تامین کنیم...
برای خواندن بخش دوم- خواص باور نكردنی لبو- اینجا کلیک کنید.