به قلم : دکتر سیدضیاءالدین مظهری ، متخصص تغذیه و رژیم درمانی
dr_z_mazhari@yahoo.com
تحریریه زندگی آنلاین : در ادامه مقاله قبلی، به مطالبی در مورد آنتیکورها اشاره مینماییم.
آنتیکورپرها ترکیباتی از پروتئینها میباشند که در مایعات بینبافتی در جریان خون یا سایر مایعات بدن شناورند. از آنجایی که این پروتئینها به گروههای گلوبولینها تعلق دارند، آنها را ایمونوگلوبولین نام نهاده و به صورت اختصاصی IG یا Ig در جلوی آنها قرار داده میشود و بدین طریق مشخص شدهاند و دانشوران و پژوهشگران علوم پزشکی با در نظر گرفتن ساختار و عملکرد ایمونوگلوبولینها، آنها را به 5 دسته متفاوت تقسیمبندی کردهاند که هر کدام از آنها از نظر مقدار، ساختار و عملکردشان با هم متفاوت هستند. حالا اشاره کوتاهی به این 5 مورد میکنیم: Ig-G، Ig-A، Ig-M، Ig-D و Ig-E.
ایمونوگلوبولین G یا Ig-G
80 درصد تمام ایمونوگلوبولینها را تشکیل میدهد. وظیفه عمده Ig-G، دفاع در قبال هجوم انواع ویروسها و باکتریها میباشد که 3 هفته بعد از هجوم آنها ساخته، پرداخته و تکثیر میشوند و فرد مبتلا را در قبال حمله دوباره بیماریهای ویروسی و باکتریایی شناخته شده قبلی حفاظت مینمایند. در این عملکرد سریع، لنفوسیتهای طولانی عمر با قدرت حافظهای که دارند، به یاری آمده و فوری مقادیر کافی
Ig-Gهای تازه نفس را پدیدار ساخته، به موازات این رخداد، آژیر حمله را در تمامی تشکیلات دفاعی فرد طنینانداز نموده تا از استقرار مهاجمین و عوامل بیماریزای شناخته شده جلوگیری کرده و مهاجمین نفوذی ورودی را مهار و قبل از ایجاد استحکامات و جایگزینی، منهدم نموده یا بیرون رانده شوند. لازم به یادآوری است که Ig-G، تنها و مشهورترین ایمونوگلوبولینی میباشد که توانایی عبور از سد جفت را دارا بوده و به سهولت به جنین ایمونوگلوبولین را منتقل میکند و قادر است تا سه ماه بعد از تولد، نوزاد را در قبال ابتلا به آن بیماری پدید آمده محافظت نماید که قبلاً سابقه داشته است.
بیشتربخوانید:
10 راهکار ساده برای تقویت سیستم ایمنی بدن
ایمونوگلوبولین A یا Ig-A
15 درصد ایمونوگلوبولینها را تشکیل میدهد. Ig-Aها، دومین گروه فراوان آنتیکورپرها را به خود اختصاص میدهند. محل استقرار آن بیشتر در سطوح مخاطی بدن بوده و وظیفه دفاعی را در نواحی مثل مخاط دهان و بینی، مخاط چشم و اشک چشم و تمامی سطوح دستگاه گوارش مثل دهان، کام، مری، معده، روده باریک و کولون عهده دار میباشند. در زمانی که مهاجمین نتوانند از سد دفاعی حفاظت شده توسط آنتیکورهای محافظ عبور نمایند، موجب بروز التهاب گردیده و آماسی در محل تلاقی ایجاد میگردد. Ig-A از طریق غدد نوک سینه مادران نیز ترشح میگردد و از این رو آثاری از آن در شیر مترشحه مادر نیز قابل اثبات میباشد. وجود این آنتیکورپر در شیر مادران، یک عامل محافظتی دیگر از ابتلای کودکان شیرمادرخوار به عفونتهای محیطی برشمرده میشود.
ایمونوگلوبولین M یا Ig-M
اولین پاسخ سیستم ایمنی به یک آلودگی عفونی جدید توسط گروههای بیماریزای نوپدید یا ناشناخته تولید میگردد و از این رو این آنتیکورپر را «پیشتاز» نامگذاری کردهاند. Ig-M در کلونیهای عوامل بیماریزا نفوذ نموده و آنها را نشانهگذاری میکند تا جهت شناسایی سریع و فوری لنفوسیتهای بیگانهخوار مشخص گردند. در طول مدت درگیری Ig-M با نفوذیهای ناشناس، به تدریج، از مقادیر آن کاسته شده و در عوض به تعداد و تراکم Ig-G افزوده میگردد و به طور مداوم و مرتب بازتولید میگردد.
بیشتربخوانید:
تقویت سیستم ایمنی بدن به کمک این سبزی
ایمونوگلوبولین D یا Ig-D
این آنتیکورپر به مقدار خیلی جزئی در جریان لنف و خون قابل اثبات میباشد و در سطوح لنفوسیتهای B استقرار یافته و باعث تحریک بیشتر آنها به فعالیتهای دفاعی میگردد.
ایمونوگلوبولین E یا Ig-E
این آنتیکورپرها جهت دفاع از انواع کرمها و انگلها مأموریت دارند و محل ساخت آنها در سلولهای مخاطی رودهها و مجاری تنفسی است که بعد از به وجود آمدن، در جریان خون رها شده و به سطوح خارجی ماستسلها، بازوفیلها و گرانولوسیتها متصل میشوند. در صورت پدیدار شدن هر آنتیژن Ig-E، موجبات ترشح هیستامین یا سایر ترکیبات به نام آلارمدهنده جهت آمادگی سیستم دفاعی بدن و انهدام مهاجمین و خنثیسازی تکنیکهای به کار برده شده آنها جهت استقرار و گسترش در قلمروشان میباشد.
برای سهولت دسترسی به انتقال سریع نیروی کمکی، اولین اقدام کاهش انقباضات عروق و عضلات را فراهم نموده، تسهیلاتی جهت دفع سریع و راحت نفوذیها از طریق رودهها و ششها به خارج از قلمرو بدن فرد میباشند. گرچه فقط 001/0 درصد از تمام ایمونوگلوبولینهای بدن را تشکیل میدهد، ولی عامل بروز 90 درصد تمامی آلرژیها و حساسیتهای فرد مربوط به این ایمونوگلوبولین Ig-E میباشد.
آلرژیهای ناگهانی
آلرژیهای غیر منتظره زمانی بروز میکنند که دوست، دشمن تلقی شده و آنتیژنهای خنثی و بیخطر، خطرناک برشمرده میگردند.
به طور مثال در گردهافشانیهای دار و درخت و سبزه و گلها و در تغییر فصلها، ترکیبات موجود در منابع غذایی که مواد غیر خودی میباشند، ولی برای یک ارگان سالم هیچ زمانی ایجاد ضرر نمینمایند، خطرناک تلقی نشده و چنانچه از مسیرهای تنفسی یا دستگاه گوارشی، ارتباطی برقرار گردد، به طور معمول عکسالعمل دفاعی سیستم ایمنی برانگیخته نمیشود و به عنوان عوامل بیخطر تلقی گردیده و به مسیر خود ادامه میدهند و بر عکس یک عامل ایجاد کننده گریپ یا زکام، دشمن تلقی شده و باید نابود گردد. در قبال عواملی که برای بدن زیانآور نمیباشند، حد تحمل عوامل سیستم دفاعی بالا بوده و به آن تحمل کردن یا تولرانس نام نهادهاند، چرا که سیستم ایمنی حساس نمیگردد.
ادامه دارد...