به قلم : زهرا رومی ، کارشناس ارشد علوم تغذیه
تحریریه زندگی آنلاین : بدن هنگامی که در سرما قرار می‌گیرد برای محافظت از خود در برابر سرما، اولویت آن ابتدا گرم نگه داشتن اندام‌های داخلی بدن است. در هوای سرد، بدن ما به طور غریزی خون گرم را از اندام‌ها می‌گیرد و به سمت ارگان‌های حیاتی مانند قلب، ریه‌ها و سایر اندام‌های داخلی بدن می‌فرستد. گرچه دست‌های سرد در هوای سرد یک پدیده طبیعی است، اما با این وجود برخی افراد خطر بیشتری در برابر یخ زدگی نسبت به سایر افراد دارند.
اگر انگشتان شما در دمای طبیعی سرد است، ممکن است سردی انگشتان شما یک علت زمینه‌ای داشته باشد. به صورت کلی سرد شدن انگشتان می‌تواند علامتی از بیماری‌های زمینه‌ای مانند سندرم رینود، کم‌کاری تیروئید، کمبود ویتامین‌ها، کم خونی، بیماری‌های شریانی و حتی بیماری‌های خود ایمنی باشد. با این وجود سرد شدن دست‌ها حتی وقتی در محیطی سرد نیستید، نیز می‌تواند عادی باشد. اغلب دست‌های سرد، یک نوع پاسخ طبیعی بدن برای تنظیم دمای خود است و جای نگرانی ندارد. اگر دست‌های سرد دائمی و مخصوصاً همراه با تغییر رنگ باشد، می‌تواند نشان دهنده یک مشکل جدی باشد. مثلاً سرد شدن دست‌ها می‌تواند ناشی از مشکلات عصبی یا گردش خون یا بر اثر تخریب بافت در دست‌ها یا انگشتان باشد.
ممکن است دست‌های سرد با هر کدام از علائم زیر همراه باشد:
سردی پاها و انگشتان پا
تغییر رنگ پوست دست مانند سفید شدن یا آبی شدن پوست
بی‌حسی یا احساس سوزن سوزن شدن
ایجاد تاول یا زخم‌های باز
سفت یا خشن شدن پوست
بیشتربخوانید:
چه کنیم تا پاهایمان همیشه سرد نباشد؟
سردی دست و پا
سرد بودن دست و پا می‌تواند از علائم بیماری‌های مختلفی باشد که در صورت درمان بیماری، این علائم حذف می‌شوند. بیماری‌هایی مانند:
کم‌خونی
استرس و اضطراب علت سردی دست و پا
مشکلات عصبی
مشکلات گردش خون
سندرم رینود یکی از علت‌های سردی پاها
لوپوس
هوای سرد
سیگار کشیدن
مصرف داروها
کم‌کاری تیروئید
آرتریت روماتوئید
مشکل قاعدگی
کمبود ویتامین B12
پایین بودن فشار خون
بیشتربخوانید:
علل و درمان سردی دست و پا
تغذیه‌درمانی در سرد بودن انگشتان دست و پا
نوشیدنی‌های گرم مصرف کنید.
روغن ماهی مصرف کنید، زیرا که جلوی انقباض رگ‌های خونی را می‌گیرد.
گوشت گوسفند و بلدرچین مصرف کنید.
مصرف انجیر بسیار خوب است.
مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها به مقدار کافی به ویژه در مبتلایان به کم‌خونی نقش موثری در گرم کردن بدن دارد.
ترکیب تره، جعفری و اسفناج خرد شده را به همراه غذا استفاده کنید.
عدس را با پیاز بپزید و موقع مصرف مقداری گلپر و فلفل قرمز به آنها اضافه و میل کنید.
هر یک از گیاهان زنجبیل، دارچین و تخم گشنیز را به مقدار مساوی با هم ترکیب کنید. یک قاشق مرباخوری از مخلوط پودر شده را به همراه سه تا چهار لیوان آب در قوری بریزید. هنگام مصرف، عسل یا نبات را به آن اضافه و میل کنید. این دمنوش را به همراه توت خشک یا مویز میل کنید.
غذاهای تند و ادویه‌دار مصرف کنید (البته با توجه داشتن به بیماری زمینه‌ای احتمالی)
فلفل‌ها دارای ویتامین‌های A و C هستند که باعث تقویت عروق و رگ‌های خونی می‌شوند که می‌توانند از بی‌نظمی ناشی از گردش خون ضعیف جلوگیری کنند.
محدودیت‌ها
استرس و اضطراب نداشته باشید.
قهوه داغ مناسب نیست، چون کافئین رگ‌ها را منقبض کرده و جریان خون را کمتر می‌کند.
نوشابه‌های الکلی مضر هستند، چون الکل رگ‌ها را باز می‌کند، اما این گشادگی عملاً باعث از دست رفتن گرما شده و لرزیدن را بیشتر می‌کند.
از مصرف غذاهایی مثل سوسیس، کالباس، شیرینی‌های قنادی، نوشابه‌های گاز‌دار و غذاهای حجیم و پرچرب پرهیز کنید.
توصیه‌ها
در هوای سرد حتماً از لباس‌های گرم، کلاه، دستکش و جوراب گرم استفاده کنید.
چرخاندن دست‌ها به صورت صاف و کامل به مدت یک یا دو دقیقه باعث جریان یافتن خون به انگشتان‌تان می‌شود و مانع گرفتگی رگ‌ها می‌شود.
در هنگام کار با چیزهای سرد در صورت امکان مرتب دست خود را با آب گرم، گرم نگه دارید تا رگ‌های خونی تنگ‌تر نشوند و جریان خون افزایش یابد.
با پوشیدن لباس‌های گشاد گرم، بدن خود را گرم نگه دارید.
پوشیدن جوراب و دستکش به هنگام خواب راه‌حل مناسبی برای نگه داشتن گرمای بدن‌تان است.
ماساژ پاها و کف پا با روغن‌های گرم مانند بادام تلخ، سیاه‌دانه، زنجبیل، بابونه و کنجد به بهبود شرایط کمک می‌کند.
نرمش و ورزش بسیار مهم است.
نیکوتین سیگار موجب انقباض سلول‌های خونی می‌شود و می‌تواند باعث ایجاد پلاک در عروق خونی شود، که کاهش جریان خون به اندام‌های پایینی را بیشتر می‌کند، لذا از سیگار کشیدن پرهیز کنید.
فشار خون پایین می‌تواند با توجه به طیف وسیعی از دلایل از جمله کم‌آبی بدن، از دست دادن خون، برخی داروها و اختلالات غدد درون‌ریز رخ دهد. زمانی که فشار خون شما کم است، رگ‌های خونی، خون را از اندام‌های انتهایی به سمت اندام‌های حیاتی می‌فرستد، که می‌تواند انگشتان دست شما را سرد کند. در این موارد با مراجعه به پزشک و با مصرف دارو می‌توانید این عارضه را برطرف کنید.
کمبود ویتامین B12
از جمله دلایل تاثیرگذار در سردی دست‌ها است. کمبود ویتامین B12 موجب بروز بیماری‌های عصب‌شناختی از جمله بی‌حسی و احساس گزگز شدن در دست‌ها و پاها می‌شود. از جمله منابع غذایی حاوی این ویتامین می‌توان به ماهی، گوشت، تخم‌مرغ و محصولات لبنی اشاره کرد. کمبود 12 B در میان کسانی که گیاه‌خوار هستند یا رژیم گیاه‌خواری دارند رایج است، و بسیاری از افراد با سن بیشتر از ۵۰ سال ممکن است توانایی جذب این ویتامین از مواد غذایی را از دست دهند.
سندرم رینود
سندروم رینود که به بیماری یا عارضه رینود نیز مشهور است، شرایطی است که موجب می شود انگشتان یا گاهی سایر قسمت های بدن احساس سرما یا بی حسی کنند. این عارضه در نتیجه تنگ شدن شریان‌ها در دست یا پاها اتفاق می‌افتد که باعث می‌شود خون از گردش خون طبیعی بازداشته شود و موجب سردی دست و پا می شود.
سندرم رینود ممکن است باعث شود که رنگ انگشتان شما تغییر کند و سفید، آبی یا قرمز شود. زمانی که گردش خون شما به حالت عادی برگشت، دستان شما ممکن است دچار خارش، سوزن‌سوزن شدن، لرزش و تورم شود. رینود در اثر دمای سرد یا استرس ایجاد می‌شود. دلیل معین و دقیق رینود کاملاً تشخیص داده نشده است.
