زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم:  دکتر آزاده دهقانی‌کری بزرگ ، دکتری تخصصی سیاست‌های غذا و تغذیه

تحریریه زندگی آنلاین : هنگام دریافت درمان سرطان، تغذیه نکته مهمی است که باید در نظر گرفته شود. خوردن غذاهای سالم قبل، در طول و بعد از درمان سرطان می‌تواند به افراد کمک کند احساس بهتری داشته باشند و قوی‌تر بمانند، اما سرطان و درمان آن گاهی اوقات مشکلاتی را ایجاد می‌کند که باعث می‌شود غذا خوردن سخت شود. همه افراد مبتلا به سرطان دارای عوارض جانبی مرتبط با تغذیه نیستند، اما این اطلاعات می‌تواند به شما کمک کند در صورت بروز و ظهور، آن‌ها را برطرف کنید.

فواید تغذیه خوب در طول درمان سرطان

وقتی سالم هستید، خوردن غذای کافی برای دریافت مواد مغذی و کالری مورد نیاز معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند. اکثر دستورالعمل‌های تغذیه بر خوردن مقدار زیادی سبزیجات، میوه‌ها و محصولات غلات کامل، محدود کردن مقدار گوشت قرمزی که می‌خورید، به خصوص گوشت‌هایی که فرآوری شده یا پرچرب هستند، کاهش مصرف چربی، شکر، الکل و نمک؛ و حفظ وزن مناسب تاکید دارند، اما زمانی که برای سرطان تحت درمان هستید، انجام این کارها ممکن است سخت باشد، به خصوص اگر عوارض جانبی داشته باشید. تغذیه خوب به ویژه در صورت ابتلا به سرطان، بسیار مهم است؛ زیرا هم بیماری و هم درمان‌های آن می‌توانند نحوه تغذیه شما را تغییر دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند بر نحوه تحمل برخی از غذاها و استفاده از مواد مغذی توسط بدن شما تأثیر بگذارند.

بیشتربخوانید:

داروی معروف قلب ضدسرطان از آب درآمد

در طول درمان سرطان، ممکن است لازم باشد رژیم غذایی خود را تغییر دهید تا به تقویت قدرت و مقاومت در برابر اثرات سرطان و درمان آن کمک کنید. این ممکن است به معنای خوردن چیزهایی باشد که در حالت عادی توصیه نمی‌شوند. به عنوان مثال، ممکن است برای حفظ وزن خود به غذاهای پر پروتئین و پرکالری نیاز داشته باشید، یا به غذاهای غلیظ و خنک مانند بستنی یا میلک‌شیک نیاز داشته باشید، زیرا زخم در دهان و گلو خوردن هر چیزی را سخت می‌کند. نوع سرطان، درمان شما و هر گونه عوارض جانبی که دارید باید در هنگام تلاش برای یافتن بهترین راه‌ها برای دریافت مواد مغذی مورد نیاز بدن در نظر گرفته شود. نیازهای تغذیه‌ای افراد مبتلا به سرطان از فردی به فرد دیگر متفاوت است. تیم مراقبت از سرطان می‌تواند به شما کمک کند تا اهداف تغذیه خود را شناسایی کرده و راه‌هایی را برای کمک به شما در دستیابی به آنها برنامه‌ریزی کند.

خوب غذا خوردن در زمانی که تحت درمان سرطان هستید، ممکن است به شما کمک کند:

- احساس بهتری داشته باشید.

- قدرت و انرژی خود را حفظ کنید.

- وزن و ذخایر مواد مغذی بدن خود را حفظ کنید.

- عوارض جانبی مرتبط با درمان را بهتر تحمل کنید.

- خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهید.

-ریکاوری و بهبودی سریع‌تر داشته باشید.

خوب غذا خوردن به معنای خوردن انواع غذاها برای دریافت مواد مغذی مورد نیاز بدن برای مبارزه با سرطان است. این مواد مغذی شامل پروتئین‌ها، چربی‌ها، کربوهیدرات‌ها، آب، ویتامین‌ها و مواد معدنی است.

پروتئین‌ها

ما برای رشد، ترمیم بافت بدن و حفظ سلامت سیستم ایمنی به پروتئین نیاز داریم. هنگامی که بدن شما پروتئین کافی دریافت نمی‌کند، ممکن است ماهیچه‌ها را برای سوخت مورد نیاز خود تجزیه کند. این باعث می‌شود بهبودی از بیماری بیشتر طول بکشد و می‌تواند مقاومت در برابر عفونت را کاهش دهد. افراد مبتلا به سرطان اغلب بیش از حد معمول به پروتئین نیاز دارند. پس از جراحی، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی، معمولاً پروتئین اضافی برای بهبود بافت‌ها و کمک به مبارزه با عفونت مورد نیاز است.

منابع خوب پروتئین عبارتند از ماهی، مرغ، گوشت قرمز بدون چربی، تخم‌مرغ، لبنیات کم‌چرب، آجیل و کره مغزها، لوبیا، نخود و عدس، و سویا.

 بیشتربخوانید:

ملاحظات تغذیه در درمان سرطان سینه

چربی‌ها

چربی‌ها نقش مهمی در تغذیه دارند. چربی‌ها و روغن‌ها منبع غنی انرژی برای بدن هستند. بدن چربی‌ها را تجزیه کرده و از آنها برای ذخیره انرژی، عایق‌بندی بافت‌های بدن و انتقال برخی از انواع ویتامین‌ها از طریق خون استفاده می‌کند.

شاید شنیده باشید که برخی از چربی‌ها برای شما بهتر از بقیه هستند. هنگام در نظر گرفتن اثرات چربی‌ها بر روی قلب و سطح کلسترول خود، چربی‌های تک غیراشباع (روغن‌های زیتون، کانولا و بادام‌زمینی) و چند غیر اشباع (این‌ها عمدتاً در روغن‌های گلرنگ، آفتابگردان، ذرت، دانه کتان و غذاهای دریایی یافت می‌شوند) را بیشتر از چربی‌های اشباع شده یا چربی‌های ترانس انتخاب کنید.

چربی‌های اشباع شده عمدتاً در منابع حیوانی مانند گوشت و مرغ، شیر کامل یا کم‌چرب، پنیر و کره یافت می‌شوند. برخی از روغن‌های گیاهی مانند نارگیل، روغن هسته خرما و روغن پالم اشباع شده‌اند.

چربی‌های اشباع شده می‌توانند کلسترول را افزایش داده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهند. کمتر از 10 درصد کالری شما باید از چربی‌های اشباع شده باشد.

بیشتر چربی‌های ترانس در رژیم غذایی ما از میان‌وعده‌ها و محصولات پخته‌شده با روغن‌های گیاهی نیمه هیدروژنه یا شیرین‌کننده‌های گیاهی تهیه می‌شوند. این منابع چربی‌های ترانس تا حد زیادی از منابع غذایی در ایالات متحده حذف شده‌اند.

 چربی‌های ترانس نیز به طور طبیعی در برخی از محصولات حیوانی مانند لبنیات در مقادیر کمتر یافت می‌شود. چربی‌های ترانس می‌توانند کلسترول بد را افزایش داده و کلسترول خوب را کاهش دهند. تا جایی که می‌توانید، از چربی‌های ترانس خودداری کنید.

کربوهیدرات‌ها

کربوهیدرات‌ها منبع اصلی انرژی بدن هستند. کربوهیدرات‌ها سوخت مورد نیاز بدن را برای فعالیت بدنی و عملکرد مناسب اندام‌ها فراهم می‌کنند. بهترین منابع کربوهیدرات‌ها - میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل - همچنین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز، فیبر و مواد مغذی گیاهی را تأمین می‌کنند (مواد مغذی گیاهی مواد شیمیایی موجود در غذاهای گیاهی هستند که برای زندگی به آنها نیازی نداریم، اما ممکن است سلامتی را تقویت کنند). فیبر بخشی از غذاهای گیاهی است که بدن قادر به هضم آن نیست. 2 نوع فیبر وجود دارد. فیبر نامحلول به خروج سریع مواد زائد غذا از بدن کمک می‌کند و فیبر محلول با آب در مدفوع متصل می‌شود تا به نرم نگه داشتن مدفوع کمک کند. سایر منابع کربوهیدرات شامل نان، سیب‌زمینی، برنج، اسپاگتی، پاستا، غلات، ذرت، نخود و لوبیا است. شیرینی‌ها (دسرها، آب‌نبات و نوشیدنی‌های حاوی شکر) می‌توانند کربوهیدرات‌ها را تأمین کنند، اما ویتامین‌ها، مواد معدنی یا مواد مغذی گیاهی بسیار کمی را تأمین می‌کنند.

آب

آب و مایعات برای سلامتی حیاتی هستند. تمام سلول‌های بدن برای عملکرد به آب نیاز دارند. اگر مایعات کافی مصرف نکنید یا اگر مایعات خود را از طریق استفراغ یا اسهال از دست بدهید، ممکن است دچار کم‌آبی شوید (بدن شما آنقدر که باید مایعات ندارد). اگر این اتفاق بیفتد، مایعات و مواد معدنی که به حفظ عملکرد بدن شما کمک می‌کنند، می‌توانند به طور خطرناکی از تعادل خارج شوند. شما از غذاهایی که می‌خورید آب دریافت می‌کنید، اما فرد باید روزانه حدود چهار لیوان مایع نیز بنوشد تا مطمئن شود که تمام سلول‌های بدن مایع مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند.

 اگر استفراغ می‌کنید، اسهال دارید یا حتی اگر زیاد غذا نمی‌خورید، ممکن است به مایعات اضافی نیاز داشته باشید. به خاطر داشته باشید که تمام مایعات (سوپ، شیر، حتی بستنی و ژلاتین) در دریافت مایعات شما به حساب می‌آیند.

ویتامین‌ها و مواد معدنی

بدن شما برای کمک به عملکرد صحیح و استفاده از انرژی (کالری) غذا به ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارد. بیشتر آنها به طور طبیعی در غذاها یافت می‌شوند، اما به عنوان قرص و مکمل‌های مایع نیز فروخته می‌شوند.

اگر یک رژیم غذایی متعادل با کالری و پروتئین کافی بخورید، معمولاً ویتامین‌ها و مواد معدنی زیادی دریافت خواهید کرد، اما زمانی که تحت درمان سرطان هستید، رژیم غذایی متعادل می‌تواند سخت باشد، به خصوص اگر عوارض جانبی درمان داشته باشید. اگر عوارض جانبی دارید، پزشک یا متخصص تغذیه ممکن است یک مکمل روزانه مولتی ویتامین و مواد معدنی را پیشنهاد کند. اگر مصرف غذای شما برای چندین هفته یا چند ماه به دلیل اثرات درمان محدود شده است، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد برای کمبود ویتامین یا مواد معدنی معاینه شوید.

اگر به فکر مصرف مکمل هستید، حتماً ابتدا این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. برخی از افراد مبتلا به سرطان مقادیر زیادی ویتامین، مواد معدنی و سایر مکمل‌های غذایی را برای تقویت سیستم ایمنی خود یا حتی تخریب سلول‌های سرطانی مصرف می‌کنند، اما برخی از این مواد می‌توانند مضر باشند، به خصوص زمانی که در دوزهای زیاد مصرف شوند. در واقع، دوزهای زیاد برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی ممکن است شیمی‌درمانی و پرتودرمانی را کم اثر کند.

اگر پزشک‌تان می‌گوید مصرف ویتامین در طول درمان مشکلی ندارد، بهتر است مکملی را انتخاب کنید که بیش از 100 درصد ارزش روزانه (DV) ویتامین‌ها و مواد معدنی نداشته باشد و مکملی بدون آهن (مگر اینکه پزشک شما فکر کند که نیاز به آهن دارد).

آنتی‌اکسیدان‌ها

آنتی‌اکسیدان‌ها شامل ویتامین‌های A، C و E هستند. سلنیوم و روی؛ و برخی آنزیم‌ها که رادیکال‌های آزاد (مولکول‌های مخرب) را جذب کرده و به آن‌ها متصل می‌شوند و از حمله آن‌ها به سلول‌های طبیعی جلوگیری می‌کنند.

اگر می‌خواهید آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری مصرف کنید، متخصصان سلامت خوردن انواع میوه‌ها و سبزیجات را توصیه می‌کنند که منابع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. مصرف دوزهای زیاد مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی یا مواد غذایی یا مایعات غنی شده با ویتامین معمولاً در حین انجام شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی توصیه نمی‌شود. با پزشک خود صحبت کنید تا بهترین زمان مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی را بیابید.

 بیشتربخوانید:

چه عواملی در بروز سرطان سینه موثر است ؟

فیتونوترینت‌ها

فیتونوترینت‌ها یا فیتوکمیکال‌ها ترکیبات گیاهی مانند کاروتنوئیدها، لیکوپن، رسوراترول و فیتواسترول‌ها هستند که تصور می‌شود دارای ویژگی‌های محافظت‌کننده از سلامت می‌باشند. آن‌ها در گیاهانی مانند میوه‌ها و سبزیجات یا چیزهایی که از گیاهان ساخته شده‌اند مانند توفو یا چای یافت می‌شوند. فیتوکمیکال‌ها بهتر است با خوردن غذاهای حاوی آنها به جای مصرف مکمل‌ها یا قرص‌ها جذب شوند.

گیاهان دارویی

صدها سال است که از گیاهان برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود که نتایج متفاوتی به همراه داشته است.

 امروزه گیاهان در بسیاری از محصولات مانند قرص‌ها، عصاره‌های مایع، چای و پمادها یافت می‌شوند. بسیاری از این محصولات بی‌ضرر و برای استفاده بی‌خطر هستند، اما برخی دیگر می‌توانند عوارض جانبی مضری ایجاد کنند. برخی حتی ممکن است با درمان سرطان و بهبودی پس از جراحی تداخل داشته باشند.  اگر علاقه‌مند به استفاده از محصولات حاوی گیاهان هستید، ابتدا با پزشک، پرستار یا داروساز سرطان خود در مورد آن صحبت کنید.