دکتر زهرا عبداللهی - متخصص تغذیه
تحریریه زندگی آنلاین : ما معتقدیم که یک سری توصیههای کاربردی و عملیاتی در بحث کرونا داریم و توجه به آن دشوار نیست. مردم بدانند که باید روزانه حداقل پنج واحد (حدود چهارصد گرم) سبزی و میوه مصرف کنند. یعنی اینکه روزانه حداقل دو واحد میوه متنوع فصل (هر واحد میوه حداقل یک عدد میوه است) و سه واحد سبزی یا سالاد یا خیار یا گوجهفرنگی(هر واحد سبزی بهاندازه یک پیشدستی سبزی است) در روز باید مصرف شود. ویتامین ث ، ویتامین آ جهت تقویت سیستم ایمنی در این دوران باید از طریق میوهها و سبزیهای تازه تأمین شود.رعایت تعادل و تنوع بسیار مهم است. روزانه از میان شش گروه اصلی غذایی باید بهطور متعادل و متنوع مصرف شود؛ مثلاً پروتئین موردنیاز باید از گوشت، تخممرغ یا حبوبات بهطور روزانه تأمین شود. از گروه شیر و لبنیات که شامل شیر، ماست، پنیر، کره ، کشک و دوغ که منبع اصلی کلسیم، ویتامین گروه ب و فسفر است باید حداقل دو واحد از این مواد غذایی در طول روز مصرف شود.باید از مصرف مواد غذایی که سیستم ایمنی را تضعیف میکند مانند: غذای فوریها که مقدار زیادی چربی و نمکدارند همچنین، نوشیدنیهای قندی و نوشابههای گازدار پرهیز کرد.قند و نمک و چربی وقتی بیشازحد موردنیاز بدن مصرف شود میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. بدین ترتیب غذاهای سرخکرده و چرب توصیه نمیشود. باید در این دوران به تغذیه سالم توجه کرد.
بیشتربخوانید:
کدام میوه بهاری در پاندمی کرونا خورده نشود
مصرف مکمل توصیه نمیشود
مصرف مکملهای غذایی و ویتامین را اصلاً توصیه نمیکنیم و تأکیدداریم که باید از طریق مواد غذایی و برنامه غذایی صحیح با خوردن میوهها و سبزیها بخصوص میوههای رنگی و سبزیهای برگ سبز، میوههای قرمز، میوههای زرد... مثل فلفل دلمهای ، اسفناج، برگهای تیره کاهو که ویتامینهای لازم و کافی را دارند به این هدف رسید. با خوردن این مواد غذایی دیگر نیازی به مصرف قرص ویتامین آ یا ث یا آهن نیست.ازآنجاییکه منابع غذایی فقیری درزمینهٔ ویتامین د داریم. بهتر است این ویتامین از طریق قرص خوراکی طبق دوز پیشگیری مصرف شود. بر اساس توصیههای وزارت بهداشت هر فرد بالغ میتواند ماهانه یک عدد پرل پنجاههزار واحدی ویتامین د (کپسول ژلاتینی گرد و شفاف) مصرف کند.کسانی که سن دوازده سال به بالا دارند یک عدد در ماه از این دوز دارو، زیر دوازده سال (2تا 12 سال) هر دو ماه یک عدد و زیر دو سال که از قطره ویتامین آ+د(روزانه 25قطره) مصرف میکنند.بنابراین فقط در دوران کرونا مصرف ویتامین د بهمنظور تقویت سیستم ایمنی توصیه میشود. ممکن است در مواقع کمبود این ویتامین بنا به توصیه پزشک این ویتامین بیشتر(آمپول یا تعداد قرص بیشتر) و یا کمتر تجویز میشود. سطح ویتامین د با آزمایش قابلتعیین است و توسط پزشک اقدامات لازم درمانی انجام خواهد شد.نباید فراموش کرد که مهمترین منبع تأمین ویتامین دی برای بدن نور مستقیم آفتاب است . یعنی پوست دست، پا و صورت به مدت حدود 10 تا 15 دقیقه در روز باید در معرض نور خاصی آفتاب قرار گیرد(از پشت شیشه نباشد). ازآنجاکه اغلب زندگی شهرنشینی و آپارتماننشینی داریم به همین دلیل مکمل توصیه میشود.
در یک برنامه پایلوت و کشوری بهزودی نان با ویتامین دی غنی خواهد شد. در صورت تسری این برنامه یعنی غنیسازی نان با ویتامین دی در سراسر کشور شاید دیگر نیاز به مصرف قرص مکمل ویتامین دی در آینده نباشد.
تماس با سامانه تلفنی 4030
مردم میتوانند در خصوص تغذیه و دوران کرونا از طریق تماس با تلفن 4030 وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی توصیههای لازم را از کارشناسان و همکاران دریافت کنند. کارشناسان اصول تغذیه صحیح و هر آنچه توصیه کردم را برای مردم بازگو میکنند و آموزشهای لازم را ارائه میدهند. البته بیماران هم تماس دارند. البته کارشناسان وزارت بهداشت با تماس به منزل بیماران ، آنان را پایش میکند.
بیشتربخوانید:
عادت های بد تغذیهای در دوران کرونا شما را به کشتن میدهد
توصیه به بیماران کرونا
بیماران جهت تسریع روند بهبودی باید مصرف نوشیدنی و مایعات را به حداکثر برسانند و از سوپ و غذاهای کمحجم ولی مقوی باید در دوران بیماری کرونا بیشتر مصرف کنند.از غذاهای چرب و سرخشده، پر ادویه و روغن چون موجب تحریک و تضعیف سیستم ایمنی میشود باید اجتناب کرد. غذاهای ساده و استفاده از مایعات گرم ، آب ، شیر کمچرب یا آبمیوه توصیه میشود؛ البته تأکید ما مصرف میوه تازه بجای آبمیوه است. مصرف سبزی و میوه تازه به دلیل داشتن ویتامین و فیبر لازم برای بدن و دستگاه گوارش بهتر است.برای دوران نقاهت هم همین توصیهها را باید بهطورکلی رعایت کرد. دقت در برقراری تنوع ضروری است و باید از انواع مختلف مواد غذایی مصرف کرد تا املاح معدنی و ویتامینها تأمین شود چون ما یک میوه خاص سراغ نداریم که همه ویتامینها و املاح موردنیاز بدن را داشته باشد.
طبع گرم، طبع سرد غذا در کرونا
از نگاه تغذیه نوین بعضی غذاها به لحاظ اسیدیته ماهیت قلیایی دارند و برخی ماهیت اسیدی دارند. اگر به سمت اسیدی برود غذا طبع سرد دارد و برعکس اگر به سمت قلیایی برود طبع گرم دارد. اگر تعادل غذایی رعایت شود موضوع گرمی و سردی غذا دیگر مطرح نیست و طبع متعادلی برقرار خواهد شد.
بیشتربخوانید:
طب سنتی و باورهای غلط در تغذیه دوران کرونا
بر اساس علم نوین تغذیه محدودیتی در مصرف لبنیات ، شیر ، ماست، دوغ وجود ندارد. مهمترین منبع تأمین کلسیم ، فسفر و ویتامینها برای پیشگیری از بیماریها و بخصوص پوکی استخوان لبنیات است؛ اینکه بر اساس باورهای غلط گفته میشود که برای پیشگیر از کرونا یا در دوران کرونا لبنیات نخوریم اشتباه است و با اصول نوین تغذیه مغایرت دارد.متأسفانه عدهای تحت عنوان طب سنتی حرفهایی به مردم میزنند که با ماهیت طب سنتی هم مغایرت دارد و مردم را سردرگم میکند. باید اطلاعات صحیح و علمی به مردم داد. منع کردن مردم از خورد برخی مواد غذایی اصولی نیست. علم تغذیه معتقد است، همهچیز بخوریم ولی بهاندازه کافی؛ یعنی تعادل را رعایت کنیم. حتی با این دیدگاه مصرف غذای فوری بدون افراط و با رعایت تعادل و تناسب اشکالی ازنظر من ندارد. اینکه هفتهای یکی دومرتبه غذای فوری مصرف کنیم و به بچهها هم بدهیم نادرست است. با توصیههای تغذیهای حتی میشود پیتزا را سالم تهیه کرد(سبزیها بیشتر و پنیر کمتر یا کمچرب مصرف کنیم).در مورد باورهای نادرست و طب سنتی چندی پیش با حضور کارشناس طب سنتی در تلویزیون با القاء باورهای غلط در مورد نمک یددار(گفتهاند که نمک یددار عقیم میکند یا سرطانزا است...) متأسفانه حرفهای غلط و صد در صد نادرستی به مردم گفته شد. باید دانست که نمک دریا، نمک طبیعی و تصفیه نشده ... حاوی املاح مضر و فلزات سنگین و سمی است که اصلاً توصیه نمیشود. بسیاری از نمکها عرضهشده با اسامی مختلف پس از بررسی در آزمایشگاه غذا و دارو مشخص شد که حاوی املاح مضر و فلزات سنگین است. ضمن اینکه مقدار موردنیاز بدن به ید را تأمین نمیکند. متأسفانه نمکهای تصفیه نشده سنتی به دلیل ماهیت ناخالص خود باید مقدار بیشتری جهت مزه دار شدن غذا مصرف شود. لذا توصیه میکنیم که صرفاً مردم باید نمک یددار تصفیهشده را تهیه و مصرف کنند.نمک باید خیلی کممصرف شود؛ حتی نمک یددار تصفیهشده را نیز باید به مقدار کممصرف کرد. مردم باید کمتر از پنج گرم در روز نمک بخورند. باید نمک کممصرف شود ولی همان مقدار کم هم از نوع یددار تصفیهشده باشد. مصرف نمک سنگ و نمک دریا... اصلاً توصیه نمیشود و ممنوع است. نمک سنگ بسیار مضر است.رسانهها و صداوسیما نقش مهمی در اطلاعرسانی صحیح دارند. متأسفانه درزمانی که بسیج اطلاعرسانی فشارخون داشتیم، یک آقا در یک شبکه تلویزیون از مزایای مصرف نمک صحبت میکردند که تأثیرات بدی بر جامعه داشت.(میگفت: باید به هر لقمه غذا نمک زد!!!!)
بیشتربخوانید:
چه بخوریم کرونا نگیریم؟