تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت
یكی از نگرانیهای مشترك در بین خانمها و آقایان، تجمع چربیها در نواحی اطراف شكم و لاغری شکم است كه ظاهراً با افزایش سن و سال نیز بیشتر میشود. اما روشهایی مناسب برای از بین بردن این نگرانیها وجود دارد. ابتدا، باید بتوانید میزان ترشح هورمون استرس یعنی كورتیزول را كنترل كنید.
افزایش میزان كورتیزول اشتها و میل شما به غذا خوردن را افزایش میدهد و به همین ترتیب چربیهای شكم افزایش مییابند، بهویژه در افرادی كه دیگر اندامهای بدنشان چاق نیست. در ضمن حافظه، توده ماهیچهها، و تراكم استخوانها را كاهش میدهد. استرس شدید و حاد باعث میشود كه پیرتر از آنچه كه هستید به نظر برسید. در طول روز فواصل غذایی را كاهش دهید، با حجم كم غذا بخورید، ولی با تعداد دفعات بیشتر تا لاغری شکم حاصل شود.
به این ترتیب، نوسان قندخون كمتر میشود و ترشح هورمون كورتیزول كاهش مییابد. ویتامین C و ویتامین B6 نیز كورتیزول را كاهش میدهند. هم در آقایان و هم در خانمها افزایش استروژن با ذخیره بیشتر آب و چربی در بدن، افزایش وزن بهویژه در نواحی شكم و كپل در دوران پیش از یائسگی در خانمها و افزایش وزن در نواحی سینه و شكم هم در آقایان و هم در خانمها را سبب میشود و باید زودتر به فکر لاغری شکم و ... بود.
بنابراین، برای لاغری شکم شما نیاز به چیزی دارید كه استروژن مضر و اضافی را حذف كند و این مسأله تنها از راه افزایش مصرف فیبر (تا 35 گرم به طور روزانه) امكانپذیر است. به همین دلیل، هر روز مقدار كافی فیبر مصرف كنید و از بذر كتان، بنشنها، جو، گندم و سیب بیشتر استفاده كنید تا لاغری شکم حاصل شود.
چرا افزایش چربیهای دور شكم خطرناك است و چرا باید لاغری شکم را مد نظر بگیریم؟
بیشتر چربیهایی كه ما در ناحیه دور شكم ذخیره میكنیم، چربی احشایی نام دارد. برخلاف چربیهای زیرپوستی كه میتوانیم آنها را محكم در دست بگیریم و تكان دهیم، این چربیها را نمیتوان احساس كرد. چربیهای دور شكم از نوع چربیهای احشایی و بسیار خطرناك هستند. و دور تا دور ارگانهای داخلی؛ مانند كبد و قلب را دربرمیگیرند و از عملكرد مناسب آنها جلوگیری میكنند.
چربیهای احشایی دور شكم از نظر هورمونی فعال هستند و مقاومت انسولین را افزایش داده و ابتلا به دیابت و بیماری قلبی و سكته را افزایش میدهند و لاغری شکم را سخت تر می کند.
چرا باید از شر چربیهای دور شكم رها شویم و لاغری شکم را انجام دهیم؟
زیرا چربیهای شكمی باعث میشوند كه سلولها نسبت به انسولین مقاوم شوند.
مقاومت انسولین باعث میشود كه فرد در معرض خطر سندرم متابولیك قرار بگیرد و به همین ترتیب، به برخی خطرات دیگر؛ مانند حملات قلبی، سكته، دیابت، فشار خون بالا، كبد چرب و كلسترول بالا دچار گردد و لزوم لاغری شکم را افزایش می دهد.
چه چیزی چربیهای دور شكم را افزایش میدهد؟
ژنتیك افزایش سن و سال: با بالا رفتن سن و سال، سلولهای بدن ما مقاومت بیشتری در برابر انسولین پیدا میكنند و لاغری شکم را سخت تر می کند. این فرایند همانند فرایند چین و چروك افتادن پوست، یك بخش طبیعی از فرایند پیری است. این مقاومت انسولین باعث میشود پانكراس بیشتر كار كند و انسولین بیشتری را برای غلبه به مقاومت آن ترشح نماید.
انسولین یك نوع هورمون چربی ذخیره كن در ناحیه شكم است و در بحث لاغری شکم باید به آن توجه کرد. استرس: هنگامی كه استرس پیدا میكنید، بدنتان كورتیزول بیشتری تولید میكند. كورتیزول یك هورمون استروئیدی است كه مقاومت انسولین را تحریك میكند و میزان قندخون را بالا میبرد. هر چه این هورمونها در ما بیشتر تولید شوند (حال چه به صورت طبیعی و چه در اثر مصرف برخی داروها)، مقاومت انسولین نیز افزایش مییابد.
پرخوری: اگر میزان كالری دریافتی بیشتر از مقداری باشد كه میسوزانید، چربی بیشتری را ذخیره خواهید كرد و اگر به مقاومت انسولین دچار باشید، این چربیها به طور عمده در نواحی دور شكم ذخیره میشوند و در لاغری شکم مشکلا پیدا خواهید کرد. كربوهیدراتها، بهویژه كربوهیدراتهای دارای اندیس گلیسمی بالا: كربوهیدراتها پس از تجزیه شدن به قند تبدیل میشوند كه ترشح انسولین را در پی دارد و انسولین یك نوع هورمون چربیساز در ناحیه اطراف شكم است. برای جلوگیری از تجمع چربیها در این نواحی و لاغری شکم، به میزان گلایسمیك كربوهیدراتها توجه كنید.
حتی، كربوهیدراتهای سالم كه اندیس گلایسمی پایین دارد؛ (مانند نان و ماكارونی) نیز اگر به مقدار زیاد مصرف شود، میتواند به افزایش ترشح انسولین و افزایش چربیهای دور شكم منجر شود. اهمیت به تعادل در مصرف كربوهیدراتها در كنار مصرف به اندازه پروتئینها و چربیهای سالم امگا-3 احتمال بروز این مسئله را كاهش میدهد و به لاغری شکم کمک کند.
آیا تجمع چربیها در نواحی دور شكم یك مسأله ژنتیكی است؟
بله، این كه در كدام بخش بدنتان بیشتر چربی ذخیره میكنید، جنبه ژنتیكی دارد، یعنی DNA آن را مشخص میكند. برخی افراد اندامی شبیه سیب دارند و برخی دیگر شبیه گلابی هستند. اندامهایی كه به شكل سیب هستند، بیشتر درگیر مقاومت انسولین میشوند و البته، بیشتر هم به فشار خون بالا، كلسترول بالا، بیماری تخمدان پلیكیستیك، ناباروری و دیابت مبتلا میشوند. در این نوع از شكل بدن قسمت شكم و بالاتنه درشتتر از رانها است و چربیهای بیشتری در قسمت میانی بدن جمع میشود.
افرادی كه اندام گلابی شكل دارند، چربیهای بیشتری را در باسن و رانها ذخیره میكنند، ولی بالاتنه و كمر كوچكتری دارند. این افراد كمتر در معرض بیماریهای قلبی هستند؛ اما، در معرض واریس بود و نشانههای یائسگی در آنها حادتر است. زنها نسبت به مردها استعداد بیشتری در ذخیره چربی در رانها، دارند، زیرا هورمون استروژن در آنها چربیهای زیرپوستی را افزایش میدهد.
پس از یائسگی، بدن تمایل بیشتری به ذخیره چربیهای احشایی در نواحی دور شكم پیدا میكند. مردها چربیهای زیرپوستی كمتری دارند و هنگامی كه چاق میشوند، چربیهایشان از نوع احشایی است و به طور معمول، از شكم و نواحی دور آن چاق میشوند. این نوع از چربی سریعتر خرد میشود و به همین دلیل، فرایند لاغری شکم شدن در آقایان سریعتر از خانمها رخ میدهد.
تغذیه و شیوه زندگی برای لاغری شکم
رژیم لاغری شکم در ذخیره چربیهای دور شكمی تأثیر بسیار مهمی دارد. ورزش كردن كالری بیشتری را میسوزاند. افزون بر ورزش و برنامه غذایی سالم، بكوشید از روشهای ریلكس كردن (تن آرامی) استفاده كنید و كورتیزول كمتری در بدنتان تولید و ترشح نمایید.
یوگا، مدیتیشن، حمامهای آرام كننده و تنفس عمیق به شما كمك میكنند، میزان كورتیزول بدنتان را كنترل نمایید و به لاغری شکم و ... کمک می کند. مصرف الكل نیز در چاقی و تجمع چربیها در نواحی اطراف شكم تأثیر بسزایی دارد. میزان دریافت كافئین در بدن را نیز كاهش دهید و بكوشید هر روز بیشتر از سه فنجان قهوه ننوشید.
چرا كه بیشتر از این مقدار باعث میشود در معرض خطر عدم تعادل قندخون قرار بگیرید و میزان چربیهای دور شكمتان افزایش یابد و به لاغری شکم احتیاج پیدا کنید.