بهاره عسگری
از جمله اختلالات مربوط به غذا خوردن بیاشتهایی عصبی و پرخوری عصبی میباشد كه غالبا در نوجوانان و زنان رخ میدهد. دلیل ایجاد این دو اختلال، وسواس فكری بیمار نسبت به افزایش وزن است.
برنامه غذایی در بیماران مبتلا به بیاشتهایی عصبی:
اولین هدف در برنامه غذایی بیماران این است كه آنها را ترغیب كنیم تا مقدار غذای دریافتی خود را افزایش دهند و وزنشان را به یك حد مورد نظر برسانند. مقدار غذای مصرفی فرد باید توسط پرستار نظارت شود و به ازای هر اقدام موفقیتآمیز كه فرد به میل خود انجام دهد، بهتر است به او امتیاز داده شود.
در شروع برنامه غذایی چون مواد غذایی حاوی مقدار كافی از ویتامینها و املاح نمیباشد، مصرف مكمل ویتامین و املاح توصیه میشود كه به طور معمول در این بیماران كمبود ویتامین B6 و B12 بیش از سایر ویتامینهاست.برای بیمارانی كه كاهش وزن شدید دارند، رژیم غذایی میتواند از حدود 800 كیلوكالری (400-300 كیلوكالری بیشتر از مقدار مصرف بیمار) شروع شود و به تدریج افزایش یابد و در نهایت به حدود 3000 كیلوكالری برسد.
تشویق بیمار برای افزایش وزن به صورت تدریجی 1-5/0 كیلوگرم در هفته، به منظور رسیدن به وزن سلامت پیشنهاد میشود. برای جلوگیری از احتباس آب و مایعات و ادم، رژیم كمسدیم پیشنهاد میگردد. از مصرف كافئین به دلیل اثر دیورتیك و تحریكی خودداری شود. مواد غذایی در دفعات زیاد و حجم كم مصرف شوند.
در موارد خیلی شدید به تغذیه از طریق لوله یا تغذیه وریدی نیاز میباشد. در موارد بیاشتهایی شدید داروهای اشتها نظیر سیپروهپتادین میتوانند مفید باشند. بیمار باید حدود 5/1-1 ساعت بعد از صرف غذا استراحت كند تا دچار تهوع و استفراغ نشود. برای صرف غذا حدود 1 ساعت وقت گذاشته شود. برای صرف غذا بیمار باید تحت نظر باشد تا غذا را دور نریزد. آموزش بیمار برای حفظ وزن سالم و مناسب، بدون استفاده از روشهای غیرطبیعی و تقویت مهارتهای لازم برای مقابله با استرس در بیمار صورت پذیرد.
در صورت مصرف مهاركنندههای مونوآمینواكسیداز كه به عنوان داروی ضدافسردگی تجویز میشود، احتیاج به محدودیت تیرامین در مواد غذایی است. مواد غذایی كه دارای تیرامین میباشند، عبارتند از پنیر كهنه، ماهی دودی، جگر، موز، باقلا، عصاره گوشت، مخمر، ترشی كلم، سس سویا، بادام زمینی، ماست، خامه، تمشك و شكلات.معمولا بهترین روش برای درمان افراد دچار بیاشتهایی عصبی توسط یك تیم تخصصی انجام میگیرد كه اعضای آن شامل رژیمشناس و روانشناس دارای تجربه در زمینه بیاشتهایی میباشد. در صورت لزوم، ممكن است بیمار در بیمارستان بستری شود تا تحت نظارت و درمان پزشكی قرار بگیرد.