ویتامین A و تقویت سیستم ایمنی
نقش مؤثری در عفونت و نگهداری سطوح موکوسی و برخی زیرمجموعههای سلولهای "T"، سلولهای "B" و سیتوکینها دارد.کمبود این ویتامین باعث تخریب سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلاء به بیماریهای عفونی میشود.
ضمنا نشان داده شده است كه استفاده از مكمل ویتامین A در سالمندان سالمی كه كمبود این ویتامین را نداشته اند در افزایش ایمنی آنها موثر نبوده است.
ویتامین B2 و تقویت سیستم ایمنی
شواهدی وجود دارند که این ویتامین باعث افزایش مقاومت به عفونتهای باکتریایی در موشها میگردد. اما اثر این ویتامین بر سیستم ایمنی بطور واضح مشخص نیست.
ویتامین B6 و تقویت سیستم ایمنی
مطالعات زیادی تاثیر این ویتامین را بر ایمنی نشان داده اند: بعنوان مثال، اثر ویتامین "ب6" در بلوغ لنفوسیتها و تبدیل شدن به سلولهای "تی" و "بی".
مصرف این مکمل در مقادیر متعادل جهت جبران كمبود آن، باعث ترمیم عملکرد سیستم ایمنی میشود، لیكن، مصرف مقادیر بالاتر، اثرات مفید بیشتری نخواهد داشت و حتی ممکن است باعث پیشرفت رشد تومورها شود.
ویتامین C و تقویت سیستم ایمنی
بسیاری از مطالعات انجام گرفته بر روی این ویتامین کلی بوده و خیلی از آنها به خوبی طراحی نشده و کامل نیستند.
در نتیجه تصمیم قطعی برای ویتامین " C" نمی توان گرفت. مصرف این ویتامین در کنارسایر ریزمغذیها امکان اثربخشی بالاتری دارد تا مصرف آن به تنهایی.
ویتامین D و تقویت سیستم ایمنی
این شناخته شده است كه نور آفتاب برای افراد مبتلا به سل مفید است. محققان دریافتهاند که ویتامین "D" که توسط پوست در معرض نور آفتاب تولید میشود پاسخ ضدمیکروبی E را به باکتری مسئول بیماری سل به نام "مایکوباکتریوم توبرکلوزیس" میفرستد.
مطالعات بیشتری لازم است تا مشخص شود که آیا ویتامین "D" توانایی مشابهی برای جنگیدن با سایر بیماریهارا دارد و یا استفاده از مکمل ویتامین "D" میتواند موثر باشد یا خیر.
ویتامین E و تقویت سیستم ایمنی
مطالعه ای برروی افراد سالم بالای 65 سال نشان داد که افزایش مصرف روزانه ویتامین "E" از میزان 30 به 200 میلیگرم باعث تشدید فعالیت آنتی بادیهادر مقابل هپاتیت ب و کزاز بعد از واکسیناسیون شد.
اما چنین اتفاقی بعد از زدن واکسن دیفتری و پنوموکوک رخ نداد.
روی و تقویت سیستم ایمنی
مقادیر کافی روی در رژیم غذایی (15 تا 25 میلی گرم در روز) برای سیستم ایمنی حیاتی است و کمبود آن در عملکرد صحیح سلولهای "T" و دیگر سلولهای سیستم ایمنی اثر میگذارد.
اما مقادیر بیش از حد مجازآن عملكرد سیستم ایمنی را مختل میسازد.
تاثیر برخی از گیاهان بر تقویت سیستم ایمنی
آلوئه ورا (Aloe vera) و تقویت سیستم ایمنی
در حال حاضر شواهدی دال بر تأثیر این گیاه بر سیستم ایمنی وجود ندارد. زیرا فرمولها و ترکیبات فراوان و متفاوتی از این گیاه در مطالعات استفاده شده اند که مقایسه نتایج را مشکل مینمایند.
با این وجود شواهد نشان میدهند كه الوئه ورا به صورت موضعی برای درمان زخمها، سوختگیهای سطحی و سرمازدگیها مؤثر بوده و همچنین ترکیب آن با هیدروکورتیزون برای التهابات پوستی مفید میباشد.
تحقیقات نشان دادهاند که الوئه ورا برای درمان بافتهای سینه بعد از رادیوتراپی انتخاب خوبی نیست.
آستراگالوس (گون) (Astragalus membranes) و تقویت سیستم ایمنی
ریشه گون تحریک کننده سیستم ایمنی لقب گرفته است. اما مطالعات كافی دراین ارتباط انجام نشده است. بعلاوه، امکان خطرناک بودن آن وجود دارد.
اکیناسه (سرخارگل) Echinacea و تقویت سیستم ایمنی
این گیاه محرک ایمنی بدن بخصوص در درمان سرماخوردگیهای شدید میباشد.
اما اکثر متخصصان برای درمان سرماخوردگی مصرف طولانی مدت آن را توصیه نمی کنند، حتی برخی دانشمندان مدعی هستند که مطالعات در مورد گیاه اکیناسه به خوبی صورت نگرفته و هنوز این ادعا که اکیناسه برای درمان سرماخوردگی مفید میباشد، اثبات نشده است.
درضمن، اکیناسه میتواند اثرات جانبی شدیدی را به جای بگذارد.
سیر و تقویت سیستم ایمنی
تحقیقات آزمایشگاهی نشان دادهاند که سیر ضد باکتری، ویروس و قارچ است. اما مطالعات انسانی کاملی در این زمینه صورت نگرفته است. بدین ترتیب، اثرات مفید سیر روی انسان هنوز کامل نمیباشند.
جنسینگ و تقویت سیستم ایمنی
مرکز ملی طب مکمل و جایگزین "National Center for Complementary and Alternative Medicine" مدعی است که تحقیقات بر روی گیاه جنسینگ و نقش آن در تحریک عملکرد سیستم ایمنی کامل نبوده و نیاز به مطالعات بیشتری میباشد.
این مرکز در حال حاضر حامی انجام تحقیقات کاملتر روی جنسینگ آسیایی میباشد.
ریشه گیاه شیرین بیان [(Glycyrrhiza glabra (Licorice root] و تقویت سیستم ایمنی
ریشه گیاه شیرین بیان در طب چینی برای درمان بیماریهای مختلفی استفاده میشود.اکثر مطالعات بر روی ریشه گیاه شیرین بیان در ترکیب با دیگر گیاهان میباشد و این خود باعث شده تا نتوان در مورد این گیاه و اثراتش به تنهایی نتیجه گیری نمود.
بخاطر اثرات جانبی شیرین بیان و همچنین کمبود دانش درتأثیر آن بر روی عملکری سیستم ایمنی، مصرف آن ممنوع میباشد.
پروبیوتیکها و تقویت سیستم ایمنی
پروبیوتیکها باکتریهای مفیدی هستند که در دستگاه گوارش ساکن بوده و کمک به هضم غذا مینمایند. این روزها برچسبهای پروبیوتیکی روی محصولات لبنی، نوشیدنیها، غلات، حبوبات و غذاهای دیگر زیاد مشاهده میشوند.
اكنون دانشمندان در حال كشف شواهدی درباره ارتباط با باکتریهای خوب بدن و سیستم ایمنی هستند. به عنوان مثال آنها دریافته اند که بعضی از این باکتریها در دستگاه گوارش باعث توسعه برخی قسسمتهای سیستم ایمنی از جمله افزایش بعضی از سلولهای "T" میشوند.
البته بایستی درنظر داشت که کیفیت همه محصولات پروبیوتیکی بازار رضایت بخش نیست.اما این بدان معنا نیست که مصرف پروبیوتیکها مفید نمیباشند بلکه مصرف متعادل آنها توصیه میشود.
برای خواندن بخش اول -نقش تغذیه در تقویت سیستم ایمنی- اینجا کلیک کنید.