دكتر نوشین صحابی؛ جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی، در خصوص مشاوره قبل از بارداری گفت: «مشاوره و غربالگری قبل از تولد، فرصتی را برای شناسایی و تعدیل عوامل خطرساز مادری، قبل از شروع حاملگی در اختیار پزشك قرار میدهد، به عنوان مثال، دو علت اصلی مرگ نوزاد در سال اول زندگی، یعنی نقایص هنگام تولد و اختلالات ناشی از زایمان زودرس را میتوان با شروع راهكارهای اختصاصی پیشگیری در دوره قبل از تولد بهطور قابل توجهی كاهش داد یا از بین برد.
در نتیجه ویزیت قبل از حاملگی، ممكن است از نظر اثر بر حاملگی، مهمترین ویزیت مراقبتهای بهداشتی باشد. در واقع مشاوره قبل از تولد، به منزله طب پیشگیری در رشته بارداری و زایمان است. به این ترتیب عواملی كه میتوانند بر پیامد حاملگی تأثیر داشته باشند، شناسایی شده و میتوان به زنان در مورد خطرهای موجود آگاهی داد، بنابراین مشاوره قبل از حاملگی، اثر مثبت چشمگیری بر پیامد حاملگی دارد».
وی افزود: «برای مؤثر واقع شدن مشاوره، باید این امر در مورد خطرهای بالقوه حاملگی و راهكارهای مربوط به پیشگیری از آنها، قبل از حاملگی انجام شود. هنگامی كه اكثر زنان متوجه حامله بودن خود میشوند (2-1 هفته بعد از اولین قاعدگی عقبافتاده)، طناب نخاعی جنین قبلاً تشكیل شده و قلب وی در حال تپش است.
بسیاری از راهكارهای پیشگیری، مانند مصرف اسیدفولیك برای پیشگیری از نقایص طناب عصبی، در صورتی كه در این زمان شروع شوند، مؤثر واقع نمیشوند. نیمی از تمام حاملگیها بدون برنامه قبلی رخ میدهند و شواهدی وجود دارند كه نشان میدهند این گروه از حاملگیها در معرض بیشترین خطر هستند.
در زنان دارای حاملگیهای ناخواسته احتمال رفتارهای پرخطر بیشتر است. یكی از معیارهای مهم اثربخشی در مشاوره قبل از حاملگی، تأثیر آن در كاهش تعداد حاملگیهای ناخواسته است».
دكتر صحابی در مورد اثر مشاوره قبل از بارداری بر روی اختلالات مزمن طبی گفت: «دیابت، نمونه اصلی یك اختلال طبی است كه مشاوره قبل از حاملگی در مورد آن مفید واقع میشود، چون بالا بودن قند خون باعث بروز مشكلات مادری و جنینی خواهد شد. مشاوره قبل از حاملگی میتواند در كاهش عوارض ناشی از قند خون بالا، عوارض مامایی و هزینههای مراقبتهای بهداشتی در زنان مبتلا به دیابت موثر باشد.
یكی دیگر از این اختلالات، بیماری صرع است كه احتمال وقوع اختلالات ساختمانی در فرزندان زنان مبتلا به صرع در مقایسه با فرزندان زنان غیرمبتلا به صرع 3-2 برابر بیشتر است. در مشاوره قبل از حاملگی، معمولاً توصیه میشود روند درمان به درمان تكدارویی یا دارویی با حداقل آثار سوء بر جنین، تغییر داده شود.
همچنین به زنان مبتلا به صرع توصیه میشود اسیدفولیك مكمل مصرف كنند. اسیدفولیك از بسیاری از ناهنجاریهای مادرزادی در نوزادان زنان مبتلا به صرع پیشگیری میكند.
همچنین در زنان مبتلا به فشارخون بالا، بیماری كلیه، بیماری تیروئید، آسم و بیماری قلبی، پیامد حاملگی با انجام مشاوره قبل از حاملگی، به میزان قابل توجهی بهبود مییابد و 80 درصد از آنها، نوزاد طبیعی به دنیا میآورند.
در مورد بیماریهای ژنتیكی نیز باید گفت كه در حال حاضر نقایص هنگام تولد، علت اصلی مرگ و میر نوزادان هستند و عامل 20 درصد از كل مرگهای دوره نوزادی محسوب میشوند. چند نمونه از اختلالات مادرزادی كه به وضوح از انجام مشاوره قبل از بارداری سود میبرند، نقایص لوله عصبی، فنیل كتونوری و تالاسمی میباشند».
وی افزود: «تعدادی از تستهای آزمایشگاهی ممكن است در بررسی خطر عوارض در دوران حاملگی سودمند باشند. این تستها عبارتند از تستهای پایهای كه معمولاً در مراقبتهای بارداری انجام میشوند، به عنوان مثال، وضعیت ایمنی از نظر سرخجه، واریسلا و هپاتیت B باید مشخص شود. واكسیناسیون به عنوان بخشی از روند مراقبتهای قبل از حاملگی باید قابل انجام باشد. با انجام CBC (شمارش كامل اجزای خون) و سنجش میزان حجم گلبولهای قرمز (MCV) اكثر كمخونیهای ارثی وخیم كنار گذاشته میشوند.
همسران زنانی كه در آنان وضعیت حاملی بیماریهای اتوزوم مغلوب تشخیص داده شده است، باید بررسی شوند تا خطری كه فرزندان آنان را تهدید میكند، مشخص گردد. تستهای اختصاصیتر نیز ممكن است به بررسی زنان مبتلا به برخی از بیماریهای طبی مزمن مانند بیماری كلیوی، بیماریهای قلبی- عروقی و دیابت كمك كنند».
دكتر محمدحسین صالحی سورمقی؛ دكترای تخصصی فارماكوگنوزی و استاد دانشكده داروسازی دانشگاه تهران، نیز در خصوص گیاهان دارویی مورد مصرف در بارداری گفت: «گیاهان را میتوان از نظر خوراكی و یا دارویی بودن به انواع خوراكی، خوراكی دارویی و دارویی تقسیمبندی نمود.
مصرف گیاهان خوراكی در حد تجربیاتی كه بشر دارد برای این دوران مفید بوده و میتواند بسیاری از املاح، ویتامینها، قندها، پروتئینها و چربیهای مورد نیاز را تامین نماید. اكثر سبزیجات خوراكی روزمره و یا میوهجات از این قبیل هستند. بعضی از گیاهان نظیر زعفران، زنجبیل و دارچین از جمله خوراكیهای دارویی میباشند.
مصرف این گیاهان در زمان بارداری باید با احتیاط صورت گیرد. مثلاً مصرف زیاده از حد زعفران در این زمان ممكن است باعث سقط شود. اینگونه گیاهان بهخصوص انواعی كه دارای خاصیت قاعدهآور، محرك، قابض و محرك رحم میباشند نسبتاً زیادند و شرایط مصرف هر كدام متفاوت است.
انواع دیگری از گیاهان فقط ابعاد دارویی دارند كه حتماً باید زیر نظر پزشك مصرف شوند، مثلاً گیاهانی از جمله باریجه، مریم گلی، مریم نخودی، تاتوره، افدرا و ... را نباید سرخود مصرف نمود، لذا با توجه به تعداد زیاد گیاهان، شرح كامل هر كدام در مجموعه سه جلدی گیاهان دارویی و گیاهدرمانی تالیف دكتر صالحیسورمقی كه توسط موسسه فرهنگی دنیای تغذیه و سلامت چاپ گردیده، بهطور كامل شرح داده شده است».
برای خواندن بخش اول- رژیم درمانی قبل از بارداری- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- رژیم درمانی قبل از بارداری- اینجا کلیک کنید.