زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

 تحریریه دنیای تغذیه

آیا هوش با تغذیه افراد در ارتباط است؟ كدام مواد مغذی و چه غذاهایی در تقویت فعالیت‌های فكری تأثیر بیشتری دارند؟ آیا تغذیه قبل از بارداری در هوش كودكان نقش دارد؟ چه گیاهان دارویی در تقویت هوش موثرند؟ خوردن یا نخوردن صبحانه چه تأثیری بر روی هوش می‌گذارد؟ آیا استفاده از رژیم‌های لاغری غلط در كاهش ضریب هوشی موثر است؟ و ....

در پاسخ به این سوالات بر آن شدیم تا موضوع هوش و ارتباط آن با تغذیه اختصاص دهیم.

دکتر سید مرتضی صفوی؛ متخصص تغذیه و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: «هوش و استعداد رابطه مستقیمی با تغذیه فرد دارند. پس پیگیری رشد کودک در این میان اهمیت خاصی خواهد داشت.

در این رابطه قبلا دانشمندان به نتیجه خوبی دست یافته‌اند و آن بررسی و تحلیل رشد کودک بر اساس شاخص‌های خاصی است که بدان شاخص رشد یا نمودارهای متروپولیتن می‌گویند که این نمودارها برای هر کشوری بسته به شرایط رشدی کودکان آن کشور طراحی و تدوین شده است.

در کودکان کم‌وزن به علت عدم تامین حداقل نیازهای غذایی روزانه کودک، اولین شاخص در کاهش وزن و کاهش رشد قد خودنمایی می‌کند و این بدان معنا است که سطح سلولی بدن به علت عدم دریافت مواد غذایی نتوانسته به رشد و تکثیر خود ادامه دهد. پس می‌توان گفت مغز نیز که یکی از اجزای بدن است به اندازه کافی رشد نکرده و نتوانسته به ظرفیت‌های لازم خود دست یابد.

البته اگر در دوران رشد کودک خیلی زود به جبران خسارات وارده بپردازیم، جای امید هست که بدن و اندام‌های آن به ظرفیت‌های لازم خود برسند و جبران کاستی‌ها نیز بشود، اما اگر سوءتغذیه برای مدت طولانی ادامه داشته باشد کودک دچار یک‌سری رخدادهای ناخوشایند خواهد شد که مهم ترین آنها عقب ماندگی ذهنی کودک است و در ادامه ممکن است برون ده قلب نیز کاهش بیابد و درنتیجه ریه‌ها نیز به خوبی نقش خود را در تامین اکسیژن سلول‌ها تامین نکنند.

درجات کمتر خسارت ناشی از سوء تغذیه در زمانی است که شاخص‌های کاهش وزن و قد خیلی تغییر نمی‌کنند یا به عبارت دیگر شرایط فیزیکی کودک در حدی نیست که والدین و اطرافیان را به فکر تعقیب موضوع بیندازد و کودک از یک سوءتغذیه مزمن آرام رنج می‌برد، با دیگر کودکان هم سن خود مقایسه می‌شود و همان ظرفیت‌های دیگران نیز از او انتظار می‌رود در صورتی که او قادر به انجام آن کارها و رسیدن به آن ظرفیت‌ها نیست.

دراین شرایط کودک به علت یک‌سری مشکلات اعم از کم‌خونی و یا کاهش مختصر بازده ریوی قادر به تحمل شرایط دیگر هم ردیف‌های خود نیست. مطالب را آنگونه که باید نمی تواند تحلیل کند. در ضبط و یاد آوری موضوعات به اندازه دیگران نیست و همه این مشکلات روز به روز زیادتر می‌شود، چرا که بر مجهولات او افزوده شده بدون آنکه کسی وی را درک کند».

وی افزود: «بخش زیادی از انرژی روزانه ما به مصرف سلول‌های مغزی می‌رسد. حال در صورت کاهش انرژی و کمبود آن، بدن نمی‌تواند همه نیازهای مغز را فراهم کند و این اندام مهم که در سال‌های اولیه زندگی در حال شکل گیری است، نمی تواند به ظرفیت‌های لازم خود برسد.

در بیشتر تحقیقات ارتباط تغذیه و هوش مشخص شده و آمارها حاکی از آن است که در صورت نداشتن تغذیه متناسب، کودک نمی‌تواند به سوالات پاسخ مناسبی بدهد.

شکل‌گیری سلول‌های مغزی اگر بر پایه و بنیاد محکمی استوار باشد، در نتیجه تحمل پذیرش ظرفیت‌های بالا را نیز در خود دارد.

نیاکان ما نیز به نقش تغذیه و هوش اعتقاد داشتند و بر همین اساس در دوران بارداری به مادر باردار سفارش می‌کردند تا در خوردن غذاهای خود دقت داشته باشد و مواد غذایی که امروز مشخص شده سرشار از ویتامین‌ها و املاح هستند را به مادر توصیه می‌کردند، مثلا خوردن کشمش، مویز، دانه‌ها و مغزها را به همراه میوه‌ها موثر می‌دانستند. از جمله عواملی که در افزایش هوش موثر هستند، می‌توان به ریز مغذی‌ها اشاره کرد که از مهم‌ترین آنها آهن است.

آهن در دوران رشد در ساخت بسیاری از ویتامین‌ها و انجام واکنش‌ها و حتی به صورت کوآنزیم جهت فعالیت‌های سلولی نقش خود را ایفا می‌کند. در صورت کمبود آهن، ایجاد اختلال در تکامل و هماهنگی سیستم عصبی رخ خواهد داد. محققین معتقدند کودکانی که در دوران رشد فقر آهن داشته‌اند، در بزرگسالی پرخاشگر و زودرنج خواهند بود. اسیدفولیک هم که نقش تشکیل لوله‌های عصبی را به آن نسبت می‌دهند، از دیگر عوامل موثردر افزایش هوش می‌باشد. همچنین در این خصوص باید به ویتامین C اشاره کرد که در افزایش جذب آهن موثر است...

برای خواندن بخش دوم- بررسی ارتباط تغذیه با هوش- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش سوم- بررسی ارتباط تغذیه با هوش- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش چهارم- بررسی ارتباط تغذیه با هوش – اینجا کلیک کنید.