سوانا دانغیان؛ دانشجوی دكترای تغذیه
مطالعات نشان داده‌اند که هیپوتیروئیدی در کشور ما شیوع زیادی دارد به گونه‌ای که میزان شیوع آن در استان فارس 1 در هر 1465 نفر، دراستان اصفهان 1 نفر در هر 357 نفر و در تهران 1 در هر 914 نفر می‌باشد. نسبت ابتلا زنان به مردان 2 به 1 است.
برخی علل شایع هیپوتیروئیدی
- التهاب غده تیروئید
- مصرف بعضی از داروها مثل آمیودارون و لیتیم
- کمبود ید
- مصرف مقادیر زیاد گواتروژن توسط مادر در دوران بارداری
- برخی علل ناشناخته
علائم و نشانه‌های هیپوتیروئیدی
خستگی، ضعف،خواب‌آلودگی، عدم تحمل نسبت به سرما، گرفتگی صدا، ریزش مو، یبوست، درد مفاصل و گرفتگی عضلانی، افسردگی، ناباروری، افزایش وزن، پوست سرد و خشک
افرادی که باید تحت غربالگری دیابت قرار بگیرند:
1-افرادی که دارای داده‌های آزمایشگاهی مشکوک به هیپوتیروئیدی هستند از جمله سطوح بالای کلسترول، کم‌خونی، افزایش کراتین‌کیناز و افزایش پرولاکتین.
2-سابقه خانوادگی هیپوتیروئیدیسم
3-بیمارانی که داروهایی مثل لیتیوم و آمیودارون استفاده می‌کنند.
4-کودکان مبتلا به سندروم داون.
دارو درمانی
داروی تجویزی لووتیروکسین است. توصیه می‌شود ناشتا و حداقل نیم تا یک ساعت بین دارو و غذا، چای یا قهوه فاصله باشد. مصرف هم‌زمان دارو با غذا، داروهایی مثل کلستیرامین، فروس سولفات، داروهای آنتی اسید مثل هیدروکسید آلومینیوم و یا مکمل کلسیم کارایی دارو را کاهش می‌دهد. بعضی داروها باعث افزایش متابولیسم و کاهش کارایی دارو می‌شوند از جمله فنی‌توئین، کاربامازپین و ریفامپسین.
عواملی که باعث تداخل در جذب دارو می‌شوند: فروس سولفات، سوکرالفات، جایگزین‌شونده‌های اسیدهای صفراوی، هیدروکسید آلومینیوم، نمک‌های آهن، رالوکسیفن، رژیم پرفیبر، سویا، کربنات کلسیم، سیترات کلسیم و استات کلسیم.
كربنات كلسیم
در زنان پس از سنین یائسگی برای پیشگیری از استئوپروز (که ممکن است در اثر مصرف لووتیروکسین باشد) مصرف می‌شود. لووتیروکسین معمولا در قسمت ابتدایی روده باریک که محیط اسیدی‌تر است جذب می‌شود. در صورت مصرف مکمل کلسیم در این قسمت به دارو متصل شده و باعث کاهش جذب می‌شود.
برخی از مطالعات نشان داده‌اند که ویتامین C به دلیل اسیدی کردن محیط منجر به افزایش جذب دارو می‌شود.
تغذیه و مکمل‌ها در کم‌کاری تیروئید
مواد غذایی را مصرف کنید که حاوی مقادیر زیادی ویتامی‌های گروه B و آهن باشد، از جمله غلات کامل، سبزیجات تازه، و گیاهان دریایی.
مواد غذایی را مصرف کنید که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها باشند. میوه‌هایی از جمله تمشک، گیلاس و سبزیجاتی مثل گوجه‌فرنگی وفلفل دلمه‌ای. مکمل‌های آهن و کلسیم را با فاصله 2 – 3ساعت از دارو مصرف کنید.
غذاهای حیوانی از جمله شیر، تخم مرغ ، گوشت و ماهی که حاوی ید هستند مفید می‌باشند.
بهترین راه افزایش دریافت ید، مصرف نمک یددار است.
افزایش بیش از اندازه‌ی مصرف منابع کربوهیدرات سبب افزایش نیاز یه ید در بدن می‌شود بنایراین از مصرف مقادیر بیش از اندازه آن خودداری کنید.
چای سبز و پروتئین سویا سبب تشدید هیپوتیروئیدی می‌شود.
از مصرف خام سبزیجات خانواده‌ی Braissicaceae از جمله کلم، گل کلم، شلغم، کلم بروکسل، کلم پیچ، اسفناج، بادام زمینی، دانه کتان، ارزن و خردل خودداری کنید.
آلیسین موجود در سیر خام برای افراد مبتلا به هیپوتیروئیدی مفید است و پختن سیر این ماده موثر سیر را از بین می‌برد.
مصرف زنجبیل برای افرادی که از سردی دست‌ها و پاها شکایت دارند مفید خواهد بود. به جای نوشیدنی‌های حاوی کافئین، نوشیدنی‌های حاوی زنجبیل میل کنید. زنجبیل سبب افزایش ترشحات بزاقی و معدی شده و به هضم غذا کمک می‌کند.
زنجبیل دارای خاصیت ضد التهابی است و سبب کاهش درد عضلات و مفاصل می‌شود.
زنجبیل رقیق کننده‌ی خون است و در افرادی که داروهای ضد انعقاد خون مثل آسپرین مصرف می‌کنند، باید با احتیاط مصرف شود. هم‌چنین باید دو هفته قبل و یک هفته بعد از جراحی از مصرف آن خودداری کرد.
از مصرف گیاهانی که عملکرد تیروئید را مختل می‌کنند، از جمله پای گرگ و بادرنجبویه خودداری کنید.
فعالیت ورزشی منظم سبب تحریک ترشح غده تیروئید و افزایش حساسیت بافت‌ها به هورمون‌های تیروئیدی می‌شود. اما از فعالیت‌های ورزشی شدید که سبب افزایش ترشح آدرنالین می‌شود باید خودداری کرد.
تاثیر انواع روش‌های پخت و نگهداریمواد غذایی بر میزان ید آنها
منجمد کردن منجر به کاهش محتوای ید به میزان 20 الی 25 درصد می‌شود. بنابراین برای حفظ محتوای ید باید تا حد امکان از منجمد کردن مواد غذایی خودداری کرد.
سرخ کردن و بریان کردن و پختن در درجه حرارت 360 درجه سانتی‌گراد سبب کاهش محتوای ید به میزان 25 درصد می‌شود.
جوشاندن منابع غذایی حاوی ید سبب کاهش محتوای ید به میزان 60 درصد می‌شود.
پختن تا درجه حرارت 200 درجه سانتی‌گراد تغییر زیادی در محتوای ید ایجاد نمی‌کند.
