موژان زرگرزاده، زير نظر دكتر احمدرضا درستی
شیمی درمانی چیست؟
هیچ کس نمی‌تواند و نباید مدعی شود که شیمیدرمانی آخر خط است. این واژه در حقیقت همان دارو درمانی است که همه ما یکبار آن را در زندگی تجربه می‌کنیم، با این تفاوت که امروزه شیمیدرمانی صرفا برای درمان سرطان بکار می‌رود و بایدها و نبایدهایی دارد که در صورت رعایت نکردنشان، عوارضی سخت‌تر از سهل‌انگاری درباره دیگر داروها را تجربه می‌کنیم. همانطور که تحقیقات اخیر نشان داده تغذیه نقش بسزایی در انواع بیماری‌ها مانند بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان و ... دارد.
چگونه با عوارض شیمی درمانی مبارزه کنیم؟
زمانی که در خوردن غذا مشکل دارید، از غذاهای مایع مثل آبمیوه، سوپ، شیر و... استفاده کنید.
به جای قطعات بزرگ از تکه‌های کوچک غذا استفاده کنید، زیرا بلع آنها آسانتر است و احساس پری و سیری ایجاد نمی‌کنند.
غذاهای آماده مثل کلوچه، فرنی و بستنی را در دسترس داشته باشید تا هر موقع میل داشتید، مصرف کنید.
با تزئین غذا به رفع بی اشتهایی کمک کنید.
غذاهای نرم و سرد مثل شیر میوهای و ماست میل کنید.
حین صرف غذا سعی کنید مایعات کمتری بنوشید تا از سیری کاذب پیشگیری کنید.
چند نکته تغذیه‌ای در مورد بیمارانی که کاهش اشتها پیدا می‌کنند
این نوع بیماران باید ازغذاها و میان‌وعده‌های با کالری و پروتئین کافی استفاده کنند.
برخی از این بیماران در وعده صبحانه اشتهای بهتری دارند. این افراد می‌توانند غذای اصلی را در ابتدای روز میل کنند.
آمادگی برای شروع درمان
رعایت یک رژیم غذایی سالم برای اینکه اعمال حیاتی بدن به بهترین نحو انجام شود، برای بیماران مبتلا به سرطان ضروری است. همه روش‌های درمان سرطان شامل جراحی، پرتو درمانی و هورمون درمانی می‌باشند. اگرچه در این درمان‌ها هدف تخریب سلول‌های سرطانی می‌باشد، ولی در طی درمان تعدادی از سلول‌های سالم نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند، مانند سلول‌های مخاط دهان و دستگاه گوارش و مو كه در نتیجه مشکلات تغذیه‌ای از جمله کاهش اشتها و کاهش یا افزایش وزن و سوزش دهان یا گلو، مشکلات دندانی و لثه، تغییر حس چشایی یا بویایی، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، عدم تحمل گوارشی لا کتوز، یبوست و... بوجود می‌آید.
عفونت
اغلب بیماران سرطانی دچار عفونت می‌شوند.
پیشگیـــری از عفونت
كاهش نوتروفیل‌‌ها یك عارضه مورد انتظار شیمیدرمانی است. تحقیقات نشان داده‌اند كه شستن دست‌ها و رعایت بهداشت مؤثرترین راه پیشگیری از عفونت است.
روش‌هــای پیشگیــــری
دست‌های خود را قبل از غذا خوردن و بعد از اجابت مزاج و عطسه كردن خوب بشویید.
مطمئن شوید كه تمام قسمت‌های دست خود را شسته‌‌اید، 10 ثانیه زمان مناسبی جهت شستن دست‌ها می‌باشـــد.
رعایت بهداشت دهان ضروری است. دندان‌های خود را با مسواك نرم بعد از صرف غذا و قبل از خواب مسواك بزنیـــد.
هر روز دوش آب گرم بگیرید (دوش آب داغ می‌تواند باعث خشكی پوست گردد).
از تماس نزدیك با افراد بیمار شامل كودكان مبتلا به سرخك و آبله‌‌مرغان یا بزرگسالان مبتلا به سرماخوردگی بپرهیـــزید .
از تماس با افــرادی كه به تازگی واكسن زده‌‌اند بپرهیزیـــد .
اگر نیاز به اقدامات دندانپزشكی دارید، حتماً با پزشك معالج خود در این مورد مشورت كنید و به دندانپزشك اطلاع دهیــد كه تحت درمان با داروهای شیمیدرمانی هستید.
از حضور در اماكن شلوغ بخصوص 7 تا 14 روز بعد از دریافت داروهای شیمیدرمانی اجتناب كنید.
از ایجاد یبوست پیشگیری نمایید و از وارد شدن صدمه به پوست و مخاط دهان پیشگیری كنید.
درد گلو یا دهان
از دیگر عوارض شیمی درمانی می توان درد دهان و یا حساسیت لثه‌ها و یا سوزش گلو را نام برد كه باید از خوردن غذاهایی که بلع مشکل دارند پرهیز شود.
پیشنهاد می‌شود
از غذاهای نرم که بلعشان آسان است استفاده شود، مانند شیر میوهای، انواع پوره‌ها، فرنی، ماست و ... . از خوردن غذاهایی که باعث تحریک دهان می‌شوند، اجتناب کنید (مانند انواع غذاهای سرخكردنی و یا غذاهای ادویه‌دار و نان تست و غذاهای خشک).
از خوردن غذاهای خیلی داغ بپرهیزید.
