زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر رزا زاوشی  و دکتر مصطفی نوروزی

سرطان به رشد و تكثیر از کنترل خارج شده سلول‌های بدن گفته می‌شود كه بعد از بیماری‌های قلبی دومین علت مرگ و میر ناشی از بیماری‌ها درسطح کشور است (سرطان‌های ریه، پستان و معده بیشترین شیوع را دارند). سرطان‌ها تا حدود زیادی قابل پیشگیری هستند و تغذیه سالم یکی از راه‌های پیشگیری از آن است.

اگر بخواهیم به صورت کاربردی برخی تحقیقات دانشمندان علم تغذیه در دنیا را در مورد موضوع تغذیه و سرطان مرور کنیم، به نکات جالبی بر خواهیم خورد که در اینجا چند مورد از آنها ذکر می شود:

1- از جمله مواد پلی فنولی (polyphenoles) ضدسرطان پروستات در انار ماده فلاونوئیدی (flavonoids)  مثل اسیدالاجیک (Elagic acid) و در مركبات، ویتامین C فراوان می‌باشد كه باعث خاصیت ضد سرطانی آنهاست.

2- افراط در مصرف سوسیس و کالباس به دلیل ماده نگهدارنده نیتریت سدیم آن، در معده تولید نیتروزآمین سرطان زا (سرطان کبد و مثانه) می‌کند. بهتر است پس از مصرف این مواد از مواد غذایی حاوی ویتامین C، مثل گوجه فرنگی، پرتقال، نارنگی و... استفاده شود تا سم کمتری از نیترات در معده تولید شود.

3- مصرف کمتر غذای کنسروی توصیه می‌شود (به آلودگی لعاب داخل کنسرو و حلب آن از نظر فلزات سنگین باید توجه شود. کنسروها برای زمان‌های اضطراری پیش‌بینی شده‌اند).

4- مصرف بیش از حد نمک سرطان‌زاست (به ویژه سرطان معده). روزانه حداکثر 5-3 گرم نمك مورد نیاز است که در زمان پخت غذا به آن اضافه می شود و یا در غذاهای گیاهی مصرفی روزانه وجود دارد و کفایت می کند. بهتر است غذای کم نمک مصرف کنیم و سر سفره نمکدان نگذاریم. مصرف نمک در سطح کشور بالای 10 گرم در روز است.

5- استفاده از ظروف شیشه‌ای، استیل و چدن، به جای تفلون، پلاستیک و یکبار مصرف‌ها که همگی از نفت درست شده‌اند و خطر سرطان‌زایی دارند، توصیه می‌شود.

6- بهتر است از مصرف ماهی دودی و نمک‌سود شده پرهیز شود.

7- داغ كردن بیش از حد روغن، به طوری كه ایجاد دود كند، سرطان‌زاست. دود حاوی آکرولئین است و در روغنی كه بالای 170 درجه سانتی گراد حرارت داده شده، ایجاد می‌شود.

8- حداقل یك هفته قبل از کشتاردام در دامداری‌ها و گاوداری‌ها و پرورش طیور، از هورمون رشد؛ به ویژه (BST) سوماتوتروپین گاوی استفاده نشود.

9- مصرف چای داغ و غذای داغ در ظروف یکبار مصرف (ظروف یکبار مصرف پلیمری است از رادیکال آزاد) که از مواد نفتی تشکیل شده‌اند، سرطان‌زاست. علاوه بر آن، چای داغ اگر به طور دائم مصرف شود، ممکن است باعث سرطان دهان و مری گردد؛ هرچند که چای خود ضد سرطان است.

10- فروش فله‌ای آجیل‌ها باید جای خود را به مواد بسته‌بندی شده با تاریخ تولید و تاریخ انقضا بدهد. آجیل کپک‌زده را با چشم نمی توان تشخیص داد و سرطان‌زاست؛ زیرا در آن کپک آسپرژیلوس فلاووس رشد كرده و سم آفلاتوکسین ناشی از آن سرطان کبدی ایجاد می‌کند.

11- نان کپک‌زده باعث افزایش سرطان کبد می شود (آفلاتوکسین سم سرطان‌زای آن است). ضایعات نان در کشور ما متجاوز ازیك میلیون تن در سال است که باید فکری جدی برای آن کرد.

12- اعتدال در مصرف ترشی‌ها و شورها که از عوامل ایجاد سرطان معده هستند، باید رعایت شود.

13- محدودیت و احتیاط در استفاده از ماکروویو (ماکروفر)، برای تهیه غذای کودکان خردسال و یا زنان حامله توصیه می‌گردد.

14- حذف مصرف الکل و مشروبات الکلی ضروری است.

15- افزایش مصرف سبزیجات، میوه‌جات (كه حاوی ویتامین ،E, Cو Flavonoid هستند و همگی ضدسرطان می‌باشند) و سالاد بخصوص از محصولات ارگانیک که در تولید آنها از سموم و آب فاضلاب استفاده نشده باشد و همچنین مصرف بیشتر نان پر سبوس ( بیش از 7 درصد مثل سنگک)که ضد سرطان روده بزرگ است، توصیه می‌شود.

16- اسید بنزوئیک، ماده نگهدارنده‌ای كه به عنوان ضدکپک در نوشابه و سس مایونز استفاده می‌شود، باعث ایجاد سرطان در حیوانات آزمایشگاهی شده است. در مصرف آنها نباید افراط شود.

17- در کرفس ماده ای به نام لوتئولین (Luteolin) وجود دارد که به شدت ضدرادیکال‌های آزاد (ضد سرطان) است.

18- در پیاز ماده‌ای حلقوی به نام کوئرستین (Quercetin) وجود دارد که با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد سرطان می‌باشد.

19- موسیر (shallot) و زنجبیل، مملو از مواد پلی فنولیک حلقوی ضد سرطان هستند. همچنین، ماده اندول در کلم ضد سرطان است.

20- انگور، به ویژه انگور قرمز یا سیاه، حاوی آنتو سیانین ضدسرطان و گروه اپی گالات در چای معمولی و چای سبز ضد سرطان هستند.