زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

سپیده حقی فر؛ کارشناس ارشد علوم تغذیه

در گزارشی جدید از بررسی ساخت پروتئین توسط ماهیچه‌‌ها در طی دوره پس از فعالیت بدنی، مقایسه دریافت 18 گرم پروتئین پس از مشارکت در فعالیت ورزشی مقاومتی به شکل تخم‌مرغ کامل با سفیده تخم‌مرغ نتایج قابل توجهی را ارائه می‌دهد.

پاسخ سنتز پروتئین-پس از ورزش در افرادی که تخم‌مرغ کامل دریافت می‌کنند 40 درصد بیشتر از کسانی است که مقدار مشابه پروتئین از سفیده تخم‌مرغ دریافت می‌کنند.

این یافته روش معمول در حذف سفیده تخم‌مرغ با هدف افزایش دریافت پروتئینی از تخم‌مرغ را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

براساس این مطالعه و با توجه به اینکه زرده تخم‌مرغ علاوه بر پروتئین حاوی سایر مواد مغذی کلیدی است که در سفیده تخم‌مرغ موجود نیست به نظر می‌رسد می‌توان نتیجه گیری کرد دریافت پروتئین در قالب غذاهای طبیعی اثرات مثبت بیشتری نسبت به دریافت منابع پروتئینی جدا شده دارد.

در مطالعه اشاره شده، لوسین تخم‌مرغ به روش ایزوتوپ برای ردیابی دقیق اسید آمینه‌‌های مشتق از غذا  نشانه‌گذاری شدند.

نمونه‌‌های خون و بیوپسی ماهیچه ای متعددی برای ارزیابی اسیدآمینه‌‌های مشتق از غذا ظاهر شده در نمونه خون و سنتز پروتئین ماهیچه مورد آزمایش قرار گرفت.

در دریافت به هر دو شکل در حدود 60 تا 70 درصد اسیدآمینه‌‌ها برای سنتز پروتئین ماهیچه‌ای جدید در جریان خون ظاهر شد که نشان می‌دهد دریافت پروتئین از تخم‌مرغ کامل یا سفیده تخم‌مرغ به تنهایی، در مقدار اسیدآمینه‌‌های غذایی موجود در گردش خون که شاخصی برای بررسی توانایی منبع غذایی در پاسخ سنتز ماهیچه است، تفاوتی ایجاد نمی‌کند.

در مقابل، اندازه‌گیری مستقیم سنتز پروتئین ماهیچه نتایج متفاوتی را نشان داد.

دریافت تخم‌مرغ کامل بلافاصله بعد از ورزش مقاومتی منجر به پاسخ بیشتر سنتز پروتئین در مقایسه با دریافت سفیده تخم‌مرغ گردید.

الگوهای غذایی که شامل دریافت منظم غذاهای با کیفیت و حاوی پروتئین بالا می‌باشند برای بهینه سازی تحریک میزان سنتز پروتئین عضله- پس از غذا در جهت بهبود بازسازی عضله اسکلتی حائز اهمیت می‌باشند.

کیفیت پروتئین غذا می‌تواند تا حدودی براساس زیست دسترس پذیری آمینو اسید‌‌های مشتق از پروتئین گردش خون تعیین شود.

مطالعات نشان داده‌اند که ویژگی‌‌های مختلف غذا مانند منبع پروتئین و مقدار پروتئین مصرف شده می‌تواند مقدار اسیدآمینه‌‌های مشتق از پروتئین موجود در گردش خون را تحت تاثیر قرار دهد.

تخم‌مرغ منبع غذایی غنی از مواد مغذی است که به طور معمول در صبحانه مصرف می‌شود.

با این حال، براساس اعتقادی مربوط به کلسترول و میزان چربی زرده تخم‌مرغ، حذف زرده در وعده‌‌های با تعداد بالای تخم‌مرغ توصیه شده است.

زرده تخم‌مرغ با چگالی بالای مواد مغذی حاوی 40  درصد از کل پروتئین موجود در تخم‌مرغ است.

از این رو، به نظر می‌رسد حذف زرده در تقابل با تامین مقدار توصیه شده پروتئین است.

از آنجایی که غذاهای پروتئینی در جهت تامین مقدار توصیه شده پروتئین پیشنهاد می‌شود، تعیین اینکه دریافت غذاهای با چگالی بالای مواد مغذی و پروتئین در قالبی که شامل سایر اجزای سبک زندگی سالم از جمله مشارکت در فعالیت فیزیکی منظم است، چگونه می‌توانند متابولیسم پروتئین را تنظیم نماید، حائز اهمیت است. 

در مطالعه ای برای اولین بار اثر بالقوه تحریک وابسته به ورزش سنتز پروتئین ماهیچه - پس از غذا، در پاسخ به دریافت تخم‌مرغ کامل در مقایسه با سفیده تخم‌مرغ با مقدار مشابه نیتروژن در مردان جوان مورد بررسی قرار گرفت.

این مطالعه براساس این فرضیه که پروتئین غذایی ممکن است هنگامی که در قالب طبیعی «غذای کامل» مصرف می‌شود، ویژگی‌‌های آنابولیکی متفاوتی نشان دهد، اجرا شد.

یافته‌‌های مطالعه نشان داد مشابه منابع پروتئین جدا شده (وی و کازئین)، مصرف غذاهای پروتئینی به شکل تخم‌مرغ کامل و سفیده تخم‌مرغ تعادل پروتئینی را بهبود می‌بخشد.

در تلاش برای بررسی اینکه مصرف تخم‌مرغ کامل چگونه منجر به پاسخ بیشتر سنتز پروتئین ماهیچه‌ای- پس از ورزش می‌گردد عوامل دخیل در تنظیم سنتز پروتئین-پس از غذا مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج نشان‌دهنده ظهور سریع‌تر لوسین مشتق از پروتئین در گردش خون و پیک بالاتر لوسینمی پس از دریافت سفیده تخم‌مرغ نسبت به دریافت تخم‌مرغ کامل می‌باشد.

با این حال تفاوتی در لوسین مشتق از پروتئین موجود در گردش خون در دوره 5 ساعته پس از غذا بین دو شکل تخم‌مرغ کامل و سفیده تخم‌مرغ به دست نیامد و در مجموع، یافته‌‌ها نشان می‌دهد تشخیص اسیدآمینه ماهیچه، برداشت اسیدآمینه ماهیچه و یا هر دو مورد در تفاوت در تحریک سنتز پروتئین ماهیچه‌ای- پس از غذا توسط دو شکل تخم‌مرغ دخالتی ندارند.

علاوه بر این، بررسی متابولیکی و مولکولی مرتبط با ترجمه پروتئینی از جمله فسفریلاسیون مسیرهای پیام رسانی هیچگونه تفاوتی را در دو شکل تخم‌مرغ نشان نداد.

در بررسی مسیرهای تنظیمی متابولیک نیز نتایج مشابهی به دست آمد.

ترکیب اسیدآمینه‌‌های ضروری و بویژه لوسین تقریبا در دو شکل تخم‌مرغ مشابه بود.

از این رو، تفاوت در ترکیب اسیدآمینه‌‌های تخم‌مرغ دریافتی نقش تاثیرگذاری بر پاسخ آنابولیکی ماهیچه ندارد.

به علاوه، دریافت بالاتر انرژی و انسولینمای متعاقب آن در دو شکل تخم‌مرغ کامل (256 کیلوکالری) و سفیده تخم‌مرغ (73 کیلو کالری) تفاوت در تحریک پاسخ سنتز پروتئین ماهیچه ای-پس از غذا را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.

برای مثال نشان داده شده است که فقط سطوح نسبتا پایینی از غلظت انسولین برای افزایش قابلیت آنابولیکی اسیدآمینه پلاسمایی در دسترس در انسان‌‌ها مورد نیاز است.

در دریافت تخم‌مرغ کامل، سوبستراهای دیگر (چربی) برای تولید انرژی، استفاده از اسیدآمینه‌‌ها را برای سوخت اکسیداتیو به هدر نداد.

گزارش‌‌های پیشین نیز نشان داده اند فراهم کردن انرژی اضافه به همراه منابع پروتئینی جدا شده، ویژگی‌‌های آنابولیکی اسیدآمینه‌‌های رژیمی را برای تحریک سنتز پروتئین-پس از غذا در مقایسه با دریافت پروتئین یا اسیدآمینه به تنهایی تقویت نمی کند.

بررسی انجام شده به طور جالب توجهی نشان می‌دهد به غیر از اسیدآمینه غذایی سایر اجزای غذایی می‌توانند نقش حمایتی را در تنظیم آنابولیسم ماهیچه‌ای-پس از غذا در طی ریکاوری ورزش ایفا نمایند.

برای مثال نشان داده شده است دریافت شیر کامل بلافاصله بعد از ورزش مقاومتی در مقایسه با دریافت شیر بدون چرب با مقدار مشابه نیتروژن یا انرژی منجر به برداشت بیشتر اسیدهای آمینه در بالغین جوان سالم می‌گردد.

در این مطالعه دسترسی بیشتر لوسین-پس از غذا در بازه زمانی 120-0 دقیقه پس از دریافت سفیده تخم‌مرغ نسبت به دریافت تخم‌مرغ کامل مشاهده شد.

با این حال، دسترسی بالاتر لوسین پس از دریافت سفیده تخم‌مرغ نسبت به تخم‌مرغ کامل منجر به تحریک بیشتر سنتز پروتئین ماهیچه ای-پس از غذا نشد.

بنابراین به نظر می‌رسد مستقل از آمینواسیدمی یا لوسینمی سریع، مواد مغذی بیشتری در تنظیم سنتز پروتئین ماهیچه-پس از غذا در بالغین سالم نقش ایفا می‌کنند.

برای مثال، زرده تخم‌مرغ به عنوان بخشی از قالب "غذای کامل" حاوی اجزای غذایی غیر پروتئینی متعددی شامل microRNAs، ویتامین‌‌ها، مواد معدنی و لیپیدها (فسفاتیدیک اسید، پالمیتیک اسید و DHA) است که می‌توانند از طریق تنظیم مسیرهای مرتبط با کنترل رونویسی یا ترجمه پروتئین، ویژگی‌‌های آنابولیک داشته باشند.

به طور کلی می‌توان گفت مطالعه ای که انجام گرفته نشان می‌دهد تحریک سنتز پروتئین ماهیچه‌ای-پس از غذا در مردان جوان سالم پس از دریافت تخم‌مرغ کامل نسبت به دریافت سفیده تخم‌مرغ و علی رغم تطابق از نظر محتوای پروتئینی در سطح بالاتری صورت گرفته است و هیچ تفاوتی بین شکل‌‌های تخم‌مرغ از نظر تنظیم کننده‌‌های شناخته شده سنتز پروتئین ماهیچه ای-پس از ورزش شامل دسترسی لوسین پلاسمایی پس از غذا، اکسیداسیون لوسین، انتقال اسیدآمینه ماهیچه اسکلتی و مولکول‌‌های مرتبط با مسیر پیام رسانی متابولیک و آنابولیک پروتئین به دست نیامد.

بررسی‌‌های بیشتر برای تعیین نقش احتمالی اجزای غذایی غیر پروتئینی دخیل در تحریک سنتز پروتئین ماهیچه‌ای-پس از غذا در جهت تعیین مقدار پروتئین غذایی مورد نیاز توصیه می‌شود.

یادآوری این نکته ضروری است علی رغم تصحیح راهنماهای غذایی مبنی بر اینکه دریافت کلسترول رژیمی کل به اشتباه به عنوان عامل خطر بیماری‌‌های قلبی-عروقی مطرح شده است، ممکن است باور عمومی، حذف زرده تخم‌مرغ را در حالی که زرده تخم‌مرغ سرشار از مواد مغذی و حاوی ترکیبات زیست فعال مهم نظیر لیپیدها، ریزمغذی‌‌ها، آنتی اکسیدان کاروتنوئید و microRNAs است، دیکته کند.

حذف زرده تخم‌مرغ و مواد مغذی مرتبط با آن از تخم‌مرغ علاوه بر سنتز پروتئین ماهیچه می‌تواند سلامت عمومی انسان را محدود کند.

در کل، این مطالعه از توصیه‌‌ها برای دریافت غذاهای با چگالی بالای مواد مغذی و پروتئین جهت تامین نیازهای پروتئینی روزانه و بهینه سازی سنتز پروتئین-پس از ورزش حمایت می‌کند.

با توجه به افزایش جمعیت و نیاز به راهکارهای مقرون به صرفه برای بهبود استفاده از پروتئین در رژیم غذایی، این مطالعه نشان می‌دهد دریافت پروتئین تخم‌مرغ در قالب طبیعی آن مزیت بیشتری بر دریافت پروتئین جدا شده از همان منبع دارد.