دکتر امید صالحیان؛ فیزیولوژیست ورزشی
پارکینسون دومین بیماری شایع پس از آلزایمر در بین بیماری های سیستم مغزی است.
این بیماری در مردان نسبت به زنان شایع تر است.
بیماری پارکینسون در واقع همان لرزش بدن در هنگام استراحت است که معمولا افراد در سنین پیری به این بیماری دچار می‌‌شوند.
البته پارکینسون حتی در میان نوجوانان هم مشاهده شده است. این بیماری در اثر از بین رفتن ترشح ماده دوپامین که یک انتقال دهنده عصبی است، رخ می‌‌دهد.
وقتی نسبت ماده استیل کولین در مقایسه با دوپامین در عقده های قاعده ای مغز بیشتر شود، عضلات سفت شده و کند حرکت می‌‌کنند.
پس از مدتی این لرزش ها به وضوح قابل مشاهده می‌‌شوند و شخص قادر به کنترل یا پنهان کردن آن ها نخواهد بود.
نشانه های رایج این بیماری عبارتند از: لرزش دست و پا در حالت استراحت، آرام شدن حرکت (برادی کینزیا)، سختی حرکات دست و پا یا بدن و تعادل نامطلوب
هرگونه فعالیتی که سبب شود عضلات منقبض و تقویت شوند و از حالت سفتی و سختی خارج شوند می‌‌تواند از روند پیشرفت بیماری بکاهد همچنین فعالیت هایی که جریان خون را افزایش دهد و یا خونرسانی و ارسال پیام های عصبی به مغز را سرعت بخشد در روند درومان بیماری موثر است.
ورزش کردن در بیماران مبتلا به پارکینسون باعث بهبود توانایی های شناختی، حرکتی و عملکردی آنها میشود.
یافته ها نشان داده است گروهی از افراد مبتلا به پارکینسون پس از چند ماه تمرینات ورزشی علاوه بر عملکرد بهتر قلبی عروقی ریوی و افزایش بازخورد عضلانی از میزان افسردگی آنها نیز کاسته شده است زیرا همانطور که می‌‌دانید یکی از مهمترین مشکلاتی که افراد مبتلا به پارکینسون از آن رنج میبرند آن است که بخاطر کاهش توانایی در توانایی های روزمره دچار افسردگی می‌‌شوند بیش از 50 درصد از مبتلایان به پارکینسون از افسردگی رنج میبرند و ورزش راهکار بسیار ساده‌ای برای رهایی از این مشکل به شمار می آید.
حوزه سلامت معتقدند کسانی که در روز 30 دقیقه به انجام تمرینات ورزشی می‌‌پردازند تا حدود زیادی شانس ابتلا به این بیماری در آنان کاهش می‌‌یابد.
تحقیقات نشان داده افرادی که از افسردگی رنج میبرند، بیشتر به بیماری پارکینسون مبتلا می‌‌شوند و این خود یک دلیل دیگر برای ورزش کردن می‌‌باشد؛ زیرا ورزش یکی از مهم ترین راه کارها برای مقابله با افسردگی است.
علاوه بر ورزش خوردن مواد غذایی حاوی ویتامین B6 نیز از ابتلا به این بیماری پیشگیری می‌‌کند.
به طور کلی آنچه ما می‌‌خوریم بر تشکیل اعصاب انتقال دهنده اثر می‌‌گذارد. هرگاه دوپامین به اندازه کافی در بدن موجود باشد، احساس رضایت و سرحالی پیدا خواهیم کرد و اشتها نیز کنترل میشود.
همچنین وجود این ماده قدرت تمرکز انسان را بیشتر می‌‌کند. دوپامین بعنوان یک عامل مهم در بیماری پارکیسنون تحت تاثیر تمرینات ورزشی میزان آن متعادل میشود در نتیجه مغز عملکرد بهتری نشان می‌‌دهد.
بهترین تمرینات در پیشگیری و درمان پارکینسون
* دوچرخه سواری
* بوکس غیر مبارزه‌ای
* بدن سازی
* شنا
* راه رفتن
* ایروبیک آبی
* پیلاتس
* تای چی
* حرکت‌های قدرتی با وزنه
* یوگا
ورزش‌های هوازی
به طور کلی توصیه به انجام 5-2 جلسه در هفته ورزش‌های هوازی هر بار به مدت 160-10دقیقه و حداقل به مدت ۴ ماه میشود، شدت کلی تمرینات باید در حد متوسط باشد.
باید توجه داشت تعیین شدت متوسط هر فرد با فرد دیگر متفاوت است.
ورزش‌های قدرتی
به طور کلی 5-1روز در هفته، هر نوبت شامل 3-1 ست شامل 10-7 تکرار حرکت قدرتی توصیه میشود که حداقل به مدت ۴ ماه باید ادامه داشته باشد.
تعیین نوع حرکت، لزوم استفاده از وزنه و تعیین میزان سنگینی وزنه بسته به هر فرد و نیاز های شخصی وی بوده و بهتر است جداگانه برای هر فرد تعیین شود.
تمرینات کششی و پارکینسون
1- خم کردن سر به جلو و عقب
2- چرخش سر به طرفین
3- انقباض سر به جلو
4- نگه داشتن عصا یا چوب به جلو
5- سفت کردن عضلات پا
6- جابجایی دست‌ها به طرفین
7- جابجایی مچ به بالا و پایین
8- جابجایی و چرخش زبان
9- حفظ حالت تعادل
10- کشش عضلات پا
نکته: تمامی 10 حرکت فوق روزانه به تعداد 10 بار انجام شود و در هفته سوم به بعد به 20 رسانده شود.
