درمان اختلالات خوردن
درمان این گونه اختلالات، تنها با تلاش متخصص تغذیه تیم میسر نخواهد بود. در درمان این عارضهها، همکاری نزدیک متخصص تغذیه، روانشناس و پزشک تیم موثر بوده و تکمیل روند درمان بدون دادن آگاهیهای لازم به ورزشکار و همکاری و هماهنگی او با تیم درمان امكانپذیر نیست.
بر اساس پژوهشهای انجام شده، موثرترین فرد در تشخیص و معرفی ورزشکار به تیم پزشکی و نیز مراحل درمانی ورزشکار، مربی اوست و تیم درمانی بدون همکاری مربیان توفیق صد درصد در درمان این اختلالات را در ورزشکاران نخواهند داشت.
سلامت استخوانها
استخوان بافتی پیوسته در حال تغییر بوده و به طور مداوم در حال تجزیه و دوبارهسازی میباشد. هنگام تجزیه، املاح و به ویژه کلسیم، همراه سایر مواد آلی موجود در ساختار آن تجزیه میشوند و برای دوبارهسازی این بافت، به ترکیبات و املاح (به خصوص کلسیم) نیاز است.
اگرچه ژنتیک بر استحکام بافت استخوانی موثر بوده و فعالیتهای ورزشی عامل تقویت ساختار آنهاست، اما نباید مصرف ترکیبات موثر را در بازسازی استخوان، به ویژه کلسیم و ویتامین D، از نظر دور داشت.
مطالعات موجود نشانگر آن است که زنان ورزشکار در معرض خطر بیشتری از شکستگیهای استخوانی میباشند. این امر در ورزشهایی نظیر دومیدانی و ژیمناستیک بیشتر است.
علاوه بر ورزش، تغییرات هورمونی و شیوه زندگی نیز در بروز شکستگیهای استخوانی موثر است. سطح طبیعی هورمونها، به ویژه استروژن، در حفظ توده استخوانی نقش مهمی دارد. بررسیها نشان میدهد در زنانی که برای مدت شش ماه یا بیشتر مبتلا به قطع سیکل ماهیانه (آمنوره) میباشند، توده استخوانی در ستون مهرهها به شدت کاهش مییابد.
کاهش هورمون استروژن، به خصوص در نوجوانان، به دلیل رشد سریع توده استخوانی در این دوره سنی از اهمیت زیادی برخوردار است.
اگر در این دوره سنی بافت استخوانی به حداکثر تراکم خویش نرسد، تحلیل توده استخوانی که در سنین بالاتر باید آغاز گردد، سریعتر شروع شده و توده استخوانی فرد به شدت تحلیل میرود و با بروز استئوپروز و پوکی استخوانی فرد را مستعد شکستگیهای استخوانی خواهد نمود.
حفظ ذخایر آهن
کمخونی فقر آهن عارضهای شایع در زنان است. زنان ورزشکار به دلیل دفع آهن در طی عادت ماهیانه، دریافت کمتر آهن و انرژی و نیز دفع بیشتر آهن از طریق مجرای گوارشی (ورزشکاران با مصرف داروهای ضد التهابی خونریزی بیشتری از مجرای گوارشی خواهند داشت)، بیش از مردان ورزشکار در معرض خطر کمخونی فقر آهن هستند.
همچنین، دفع مقداری آهن از طریق تعریق و متلاشی شدن تعدادی از گلبولهای قرمز در هنگام جریان خون از مویرگهای پا، از دیگر دلایل بروز کمخونی فقر آهن در ورزشکاران میباشد. عنصر آهن به دلیل نقش مهم آن در برخی آنزیمها و به ویژه نقل و انتقال اکسیژن توسط گلبولهای قرمز، در عملکرد ورزشکاران موثر است.
در مطالعهای که بر روی ورزشکاران با سطح فریتین سرمی کمتر از 20 میکروگرم در لیتر انجام شد، مصرف مکمل آهن به مدت شش ماه، موجب کاهش علائم خستگی و 27 درصد افزایش توان و عملکرد ورزشکاران گردید.
سطوح فریتین سرمی کمتر از 30 نانوگرم در میلی لیتر به عنوان شاخصی از کمبود آهن در نظر گرفته میشود و برخی منابع در غلظت فریتین سرم کمتر از 40 میکروگرم در لیتر، استفاده از مکمل آهن را توصیه میكنند.
نباید فراموش کرد که آهن خود یک ترکیب پرواکسیدان بوده و میتواند در دراز مدت برای بافتهای مختلف بدن آسیب زا باشد. لذا در مصرف مکمل آهن باید دقت و از مصرف خودسرانه آن پرهیز شود.
ورزش در زنان باردار و شیرده
کمبود دریافت انرژی و برخی مواد مغذی نظیر آهن، روی، ویتامین E و منیزیم، در زنان باردار گزارش گردیده است. علاوه بر این، در زنان بارداری که ورزش میكنند، میزان دریافت محدود انرژی، کربوهیدرات و مایعات و آب دیده شده است.
ورزشهای ملایم و خفیف هیچ تاثیر جانبی زیانباری بر ترکیبات شیر مادر و یا رشد نوزاد ندارند، اما پس از ورزش سنگین و خستهكننده، میزان کمتری از ایمنوگلوبولین A در شیر مادر مشاهده میشود. قابل توجه آنکه این ایمنوگلوبولین بر سطح ایمنی کودک و در پیشگیری از بیماریها موثر است.
تغذیه تیمهای ورزشی زنان در اردو
جنسیت ورزشکاران اغلب بر انتخاب نوع مواد غذایی مصرفی آنان تاثیرگذار است. بررسیها نشان میدهند که زنان ورزشکار در اردوها صبحانهای شامل غلات و یا نان تست و برای ناهار ساندویچها را ترجیح میدهند؛ در حالی که آقایان علاقهمند به مصرف صبحانهای با موادغذایی پخته و غذایی گرم برای ناهار هستند.
همچنین بررسیها نشانگر آن است که دختران ورزشکار نسبت به پسران همسن خود علاقه بیشتری به خوردن غذاهای جدید دارند. از مهمترین دلایل تفاوت در انتخاب غذاهای مصرفی بین دو جنس مرد و زن، تصور هر یک از وزن و اندام بدنشان میباشد.
مصرف مکملهای ورزشی در زنان
در بین مکملهای موجود در قفسه فروشگاهها، زنان ورزشکار، از مشتریان همیشگی مکملهای کاهش وزن هستند. در انتخاب و مصرف این مکملها باید توجه و دقت خاصی شود. همواره قبل از انتخاب یک مکمل در خصوص ترکیبات فعال، مکانیسم اثر و عوارض جانبی احتمالی آن با متخصصان مربوطه مشاوره نمایید.
فراموش نکنید، واژه طبیعی (Natural) به كه بر روی برخی مكملها درج شده به معنی بیضرر بودن نیست. به عنوان مثال، گیاه اِفدرا دارای ترکیب فعالی به نام اِفدرین است که به عنوان یکی از ترکیبات اصلی در برخی محصولات کاهش وزن به کار میرود و مصرف آن با بروز علائم قلبی و حتی سکتهها ارتباط دارد.
برای خواندن بخش اول - تغذیه در زنان ورزشکار - اینجا کلیک کنید.