دكتر محمد جواد حسینزاده
با توجه به نقش غیرقابل انكار تغذیه در بهبود و ارتقاء كارایی ورزشكاران میبایست توصیههایی توسط پزشك تیم در مورد اقدامات قبل و یا حین مسابقه به ورزشكاران ارائه گردد. به طور كلی عوامل موثر در بهبود و ارتقاء كارایی جدا از تغذیه، شامل عوامل ژنتیك و چگونگی آمادگی جسمانی و تمرینات ورزشی میباشد. تعیین منابع انرژی مورد نیاز ورزشكاران بستگی به نوع ورزش یا مسابقه و همچنین زمان و شدت آن دارد و بر این اساس مكانیسم تنظیم میزان انرژی مورد نیاز تعریف میشود.
هرچند كه هیچ رژیم غذایی به طور كامل تضمینكننده بهبود كارایی نیست، ولی برای آنكه میزان ایدهآل انرژی ذخیرهشده مورد استفاده قرار گیرد، توصیههای تغذیهای به ورزشكاران بسیار راهگشاست. در این خصوص، كمیت و كیفیت رژیم غذایی از یك طرف و زمان مصرف آن از طرف دیگر، در افزایش كارایی ورزشكار تعیینكننده است.
توجه لازم به Pre-Exercise Meal و اهمیت آن، همچنین محتویات وعدههای قبل از مسابقات و زمان مصرف آن از مباحث مهمی است كه میبایست توسط پزشك تیم مورد توجه قرار گیرد.
نگه داشتن منابع گلیكوژن مورد نیاز ورزشكار در حداكثر میزان خود و عدم احساس گرسنگی در قبل و حین مسابقه اهمیت خاصی در مسابقات دارد. چگونگی تنظیم میزان هر یك از درشتمغذیها در این وعدهها و همچنین واكنشهای گوارشی بعد از مصرف هر وعده غذایی نیز از مسائل مهمی است كه بر كیفیت كار ورزشكار تاثیر خواهد گذاشت.
لازم به ذكر است كه بسته به نوع مسابقه یا تمرین و زمانی كه برای آن در نظر گرفته میشود، راهكارهای متفاوتی توسط پزشك تیم قابل تعریف است. این نكته درخصوص تغذیه مناسب و تامین منابع انرژی مورد نیاز در حین مسابقات هم اهمیت بسیار زیادی دارد. از عوامل مهم تاثیرگذار، میزان هیدراتاسیون ورزشكاران و توجه اساسی به این مهم در قبل و حین مسابقات است. مطالعات نشاندهنده ارتباط تنگاتنگ تغییر كارایی ورزشكاران با درجات مختلف كمآبی میباشد. حتی میزان كم دهیدراتاسیون بر میزان كارایی ورزشكار تاثیر قابل توجهی میگذارد. در این خصوص، میزان مصرف مایعات در حین مسابقات و تمرینها، محتویات آن و حتی درجه حرارت ایدهآل این مواد بر بهبود كار ورزشكاران قابل بررسی است.