محمد حضوری؛ دانشجوی دكترای تغذیه
1- مقدمه و کلیات
ورزش‌های زمستانی به ورزش‌هایی اطلاق می‌گردد که رقابت‌های آنها در طی فصل سرما و زمستان و بر روی برف یا یخ برگزار می‌شود. ورزش در چنین شرایطی موجب ایجاد چالش‌هایی منحصر به فرد برای ورزشکاران می‌گردد که از مهم‌ترین این چالش‌ها و دغدغه‌ها می‌توان به عدم آگاهی در خصوص عوارض ورزش در هوای سرد اشاره داشت.
البته نحوه تغذیه، غذا و نوشیدنی مصرفی فرد می‌تواند نقش موثری در تکمیل تمرینات و اجرای حرکات ورزشی داشته باشد و تطابق فرد را با شرایط محیطی افزایش داده و در عین حال عوارض ناشی از ورزش در آب و هوای سرد را کاهش دهد. تغذیه مناسب در تامین سوخت مورد نیاز برای عضلات فعال، تنظیم دما و حفظ گرمای بدن نقش دارد.
در محیط‌های سرد به طور طبیعی دمای بدن افت خواهد نمود. در چنین شرایطی متابولیسم بدن به طور محدودی افزایش می‌یابد تا با تولید گرما از افت دمای بدن جلوگیری نماید و در این محیط بدن، میزان کالری بیشتری به مصرف خواهد رساند. از طرف دیگر به هنگام تنفس در محیط سرد، بدن تلاش می‌نماید رطوبت هوای تنفسی را افزایش دهد و از خشکی آن بکاهد که در چنین شرایطی بدن مقادیر قابل توجهی آب از دست می‌دهد.
بر این اساس ورزشکاران رشته‌های زمستانی نیازمند دریافت مقادیر بیشتری از مایعات برای جبران میزان آب از دست رفته در طی تنفس می‌باشند. اگرچه این نکته که ورزشکاران در محیط سرد باید مایعات بیشتری بنوشند، ساده به نظر می‌رسد، ولی با توجه به اینکه در آب و هوای سرد مکانیسم تشنگی مختل می‌گردد، جایگزینی مایعات از دست رفته و تامین شرایط مطلوب هیدراسیون (تکمیل ذخایر آب بدن) به عنوان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و نگرانی‌ها در خصوص ورزشکاران رشته‌های زمستانی مطرح است. این شرایط موجب گردیده که کم آبی بدن (دِهیدراسیون) اصلی‌ترین عامل در کاهش توان ورزشی ورزشکاران در محیط‌های سرد معرفی شود.
در هنگام برگزاری اردوهای ورزشی و یا مسابقات ورزشی در محیط‌های سرد، ورزشکاران بیشتر ترجیح می‌دهند تا مواد غذایی و نوشیدنی‌های خویش را از بین اقلام گرم تر انتخاب نمایند. این شرایط منطقی است، زیرا طی فصول گرم سال نیز ورزشکاران تلاش می‌نمایند تا با انتخاب مواد غذایی و نوشیدنی‌های خنک‌تر، به تنظیم دمای بدن خویش کمک کنند، ولی در بسیاری از موارد، تامین غذا و نوشیدنی گرم برای ورزشکاران امری دشوار است و نیاز به صرف هزینه بیشتر، تهیه تجهیزات خاص و جذب کارکنان می‌باشد و تنظیم یک فهرست غذایی مطلوب نیز خود نیاز به دقت و وسواس خاصی دارد، زیرا از بین اقلام غذایی، ترکیبات دارای کربوهیدرات بیشتر باید در برنامه غذایی فرد در سطحی مناسب در نظر گرفته شوند.
1-2- شرایط و زمان برگزاری‌رقابت‌های ورزش‌های زمستانی
علاقمندان رشته‌های ورزشی زمستانی در طی دوره زمانی 4 ماهه فصول سرد سال (از اوایل آذرماه تا اوایل فروردین ماه)، شاهد رقابت‌های متعدد و برگزاری حدود 20- 15 رقابت جهانی هستند و این بدان معنی است که یک ورزشكار حرفه‌ای در این رشته‌ها باید در این دوره زمانی، برای 45-30 مسابقه به رقابت بپردازد.
با توجه به آنکه محل برگزاری این رقابت‌ها در مناطق مختلفی از جهان می‌باشد، شرایط رقابت‌ها از نظر شرایط اقلیمی و آب و هوایی، شرایط برف و توالی رقابت‌ها متفاوت است و این امر خود موجب پیچیدگی بیشتر می‌گردد. هر یک از این رشته‌ها از نظر سیستم تولید انرژی متفاوت می‌باشند که مهم‌ترین آنها در جدول شماره یک ذکر گردیده است.
جدول 1: گروه بندی ورزش‌های زمستانی از نظر نوع فعالیت.
رشته ورزشی نوع فعالیت
اسکی میدانی و در فضای باز استقامتی
اسکیت نمایشی قدرتی
هاکی روی یخ قدرتی...
برای خواندن بخش دوم -تغذیه در ورزش‌های زمستانی- اینجا کلیک کنید.
