زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه زندگی آنلاین- گروه تغذیه

در تحقیقی از شش مرد دارای وزن نرمال یا دچار اضافه وزن خواستند که یک هفته رژیم پرکالری (6000 کالری) داشته باشند، در صورتی که رژیم غذایی یک مرد دارای جثه معمولی حدود 2200 کالری در روز است.

این مردان تحت نظارت دقیق در بیمارستان بودند و از ایشان خواسته شد که در مدت این یک هفته فعالیت ورزشی خاصی نداشته باشند.

این مردان به طور متوسط در این یک هفته 4 کیلوگرم اضافه وزن پیدا کردند و همگی 2 روز بعد از شروع رژیم وارد فازی از اختلال متابولیکی به نام مقاومت به انسولین شدند.

مقاومت به انسولین یعنی علی رغم اینکه انسولین کافی در بدن وجود دارد، سلول‌‌ها نسبت به عملکرد آن مقاومت می‌‌کنند و یا مانع  ورود قند به سلول‌‌ها می‌‌شوند. 

یکی از مشکلاتی که با خوردن بیش از حد برای سلول‌‌ها ایجاد می‌‌شود بحث استرس اکسیداتیو است که در واقع تولید بیش ازحد رادیکال‌‌های آزاد اکسیژن است که می‌‌تواند برای سلول‌‌ها سمی تلقی شود.

در این تحقیق هم با بررسی پروتیین‌‌های موجود در ادرار و بافت چربی محققین دریافتند که پروتیین‌‌های مرتبط با استرس اکسیداتیو افزایش یافته است.

این افزایش پروتیینی موجب اختلال در برداشت گلوکز توسط سلول‌‌ها شده و منجر به مقاومت به انسولین می‌‌گردد.

جالب است که در همین تحقیق مشخص شد مصرف آنتی اکسیدان‌‌ها مقاومت به انسولین را در این افراد کاهش داد.

در تحقیقی مشابه مشخص شد که مصرف میوه‌‌ها و به خصوص سبزیجات که سرشار از آنتی اکسیدان‌ها هستند و از طرفی کم کالری محسوب می‌‌شوند راه مناسبی برای کاهش سایر غذاها به حساب می‌‌آید.

در تحقیق جدیدی دانشمندان نشان دادند که غذا خوردن بیش از حد می‌‌تواند موجب اختلال در سیگنال‌‌های صادره از انسولین به مغز شده و بدین ترتیب شکست چربی‌‌ها در بافت چربی با مشکل مواجه خواهد شد.

در توضیح این مطلب باید بیان کرد که مصرف بیش از حد غذا موجب مقاومت به انسولین شده که انسولین اضافی موجود در خون با وجود مقدار زیاد چون در محل اصلی یا بافت هدف خود عمل نمی‌کند، لذا نمی‌تواند به شکست چربی‌‌های ذخیره شده در سلول‌‌های بافت چربی که یکی از اعمال انسولین است، کمکی نموده و این بافت چربی بیش از پیش گسترش می‌‌یابد و از سوی دیگر عمل دیگر انسولین که ممانعت از تبدیل قند ذخیره شده در کبد است، صورت نمی‌گیرد و گلیکوژن کبد به قند ساده تبدیل شده و قندخون شخص را بالا خواهد برد. پس به زبان ساده باید گفت که پرخوری بالا رفتن پله اول از نردبان دیابت است.

در مطالعه‌ای دیگر با عنوان پرخوری بسیار سریعتر از آنچه فکر می‌‌کنید شما را چاق و دیابتی می‌‌کند، اشاره شده است که در صورتیکه فرد 48 ساعت مبادرت به پرخوری کند و هیچگونه فعالیت ورزشی نداشته باشد، همانند آنچه که در تعطیلات آخر هفته برای بسیاری از ما اتفاق می‌‌افتد، متابولیسم بدن دچار اختلال جدی شده و مقاومت به انسولین در همین مدت کوتاه هم رخ خواهد داد. 

یکی از باورهایی که در جامعه وجود دارد این است که مصرف زیاد شکر موجب دیابت می‌‌شود. برای پاسخ به این باور باید گفت دیابت نوع 1 که حاصل مسائل ژنتیکی و ناشناخته است و دیابت نوع 2 هم به عوامل ژنتیکی و سبک زندگی ارتباط دارد.

چاق شدن یکی از عواملی است که زمینه را برای دیابت نوع 2 فراهم می‌‌کند و همچنین رژیم سرشار از کالری فرد را مستعد چاقی می‌‌کند.

انجمن دیابت آمریکا افراد را تشویق می‌‌کند که از نوشیدنی‌‌های شیرین برای اجتناب از دیابت پرهیز نمایند. که نوشیدنی‌‌ها می‌‌توانند شامل آبمیوه‌‌های صنعتی یا خانگی با شکر اضافه باشند و یا نوشیدنی‌‌های انرژی‌زا و ورزشی و یا حتی چای شیرین باشد.

مصرف هرکدام از این‌‌ها می‌‌تواند به سرعت قندخون فرد را بالا ببرد، به علاوه چند صد کالری انرژی را وارد بدن کند. به عنوان مثال یک فنجان آبمیوه صنعتی حاوی حدود 100 کالری انرژی و 30 گرم کربوهیدرات می‌‌باشد.

باور دیگری که مشابه باور فوق می‌‌باشد این است که مصرف میوه زیاد نه تنها خطر دیابت ندارد بلکه چون میوه‌‌ها منابع بسیار خوب ویتامین‌‌ها و املاح هستند و همچنین سرشار از فیبر هستند حتی می‌‌توان به جای شام هم میوه استفاده نمود.

در این خصوص باید گفت میوه‌‌ها هم منابع کربوهیدراتی هستند و هر میوه متوسط حدود 15 گرم کربوهیدرات دارد و از طرف دیگر قند میوه‌‌ها از نوع فروکتوز است که به آسانی و بدون هیچ مشکلی جذب می‌‌شود و به چربی ذخیره‌ای یا همان تری گلیسرید تبدیل می‌‌شود، پس در صورتی که تعادل و تناسب در مصرف میوه رعایت نگردد قطعا موجب اضافه وزن و چاقی در افراد شده و زمینه را برای بیماری دیابت فراهم می‌‌آورد.

باور دیگری که در زمینه دیابت وجود دارد که تماس و ارتباط با فرد دیابتی می‌‌تواند ما را دیابتی کند.

این باور کاملا نادرست است. اگر چه نمی دانیم که در برخی از موارد علت دیابت چیست ولی قطعا می‌‌دانیم که مانند سرما خوردگی و آنفولانزا یک بیماری واگیر دار نیست.

کلام آخر اینکه برای پیشگیری از دیابت باید از اصول تغذیه صحیح مانند بشقاب من کمک بگیریم و حداکثر نیمی از انرژی‌‌های دریافتی خود را به کربوهیدرات‌ها اختصاص دهیم و همچنین سعی کنیم بیشتر از کربوهیدرات‌‌هایی استفاده کنیم که شاخص قندی پایین‌تری داشته باشند.