زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

عمل جراحی آب‌مروارید و كارگذاری لنز داخل چشمی 

جراحی آب‌‌مروارید در بیماران دیابتی، سخت‌تر از افراد غیردیابتی است. مطالعات مختلف نشان داده‌اند كه انجام فیكوامولسیفیكیشن (PE) نسبت به سایر روش‌ها، ارجح است. در بیمارانی كه به صورت خارج كپسولی جراحی شده‌اند؛ در مقایسه با روش فیكو، احتمال التهاب بعد از عمل و چسبندگی خلفی بیشتر بوده است.

به علاوه، PE با نتایج بهتر حدت بینایی بعد از عمل همراه است. همچنین مشخص شده است كه احتمال نیاز كپسولوتومی با لیزر YAG در روش فیكو كمتر است. 

همچنین كاهش حس قرنیه در بیماران دیابتی شایع است و برش جراحی كوچك در روش PE، باعث كاهش صدمه به اعصاب قرنیه میشود. البته حین عمل جراحی باید دقت شود كه به اپیتلیوم قرنیه آسیبی وارد نیاید؛ زیرا ترمیم آن با تاخیر انجام میشود و میتواند منجر به خراش راجعه قرنیه گردد. 

بیماران دیابتی، به علت احتمال خراش و عفونت قرنیه، داوطلبان خوبی برای لنز تماسی آفاكیك نیستند. بنابراین در صورت امكان باید لنز داخل چشمی كار گذاشته شود. 

یكی از مشكلات حین جراحی آب‌مروارید، تنگی مردمك است. برای گشاد كردن مردمك میتوان از تركیب آدرنالین و آتروپین، اسفتكروتومی متعدد، رتركتور عنبیه و یا تكنیك كشش عنبیه (stretching) استفاده كرد.

همان طور كه انتظار میرود عمل طولانی و یا عارضه‌دار در بیماران دیابتی با افزایش احتمال التهاب بعد از عمل، پیشرفت رتینوپاتی دیابتی و كاهش دید همراه است لذا جراح باید حداقل آسیب ممكن را به چشم وارد نماید. 

مطالعات متعددی در رابطه با كارگذاری لنزهای داخل چشمی مختلف در بیماران دیابتی وجود دارند. در مجموع، لنزهای داخل چشمی اكریلیك هیدروفوب، حداقل چسبندگی با روغن سیلیكون را ایجاد میكنند و لذا یكی از بهترین انتخاب‌ها در بیماران دیابتی هستند.

حال آنكه لنزهای داخل چشمی سیلیكونی، به علت ایجاد كدورت حین عمل ویتركتومی، در بیماران مبتلا به مراحل پیشرفته رتینوپاتی، منع كاربرد دارند. 

اكثر مطالعات انجام شده، بر روی لنزهای داخل چشمی تك‌كانونی هستند و اطلاعات مربوط به كارگذاری لنزهای چندكانونی در افراد دیابتی، كم است. همچنین در این مطالعات اثر لنزهای داخل چشمی حذف‌كننده‌ی نور آبی با لنزهای معمولی مقایسه شده و نشان داده شده است كه لنزهای حذف‌كننده‌ی نور آبی، باعث بهبود دید رنگی در محور زرد – آبی میشوند و باعث كاهش كنتراست رنگی نمیگردند. 

بهترین مكان كارگذاری لنز داخل چشمی در بیماران دیابتی، درون كیسه‌ی كپسولی (in the bag) است. در رابطه با كارگذاری لنزهای اتاق قدامی و لنزهای سولكوس در بیماران دیابتی، اتفاق نظر وجود ندارند. به طور كلی بهتر است كه از لنزهای اتاق قدامی (و احتمالا لنزهای متصل به عنبیه) در بیماران دیابتی (به‌ویژه با رتینوپاتی پیشرفته) استفاده نشود. 

پیش‌آگهی عمل جراحی آب‌مروارید در بیماران دیابتی 

اغلب مقالات اخیر در رابطه با عمل جراحی آب‌مروارید در بیماران دیابتی، نتایج بینایی بهتر و عوارض كمتری را نسبت به گذشته گزارش میكنند. دلیل احتمالی آن تشخیص و درمان بهتر رتینوپاتی، بكارگیری توصیه‌های مطالعه «درمان زودرس رتینوپاتی دیابتی»، بهبود تجهیزات عمل جراحی و توجه به وضعیت سیستمیك بیمار، (مثل قندخون و فشارخون) میباشد.

در مجموع، نتیجه‌ی عمل جراحی آب‌مروارید در بیماران دیابتی در حال حاضر مطلوب است به طوری كه این نتایج در بیماران دیابتی كه رتینوپاتی ندارند یا رتینوپاتی آنان خفیف است؛ مانند افراد غیردیابتی میباشد. اما در بیماران با رتینوپاتی پیشرفته، نتایج بینایی ضعیف‌ترند و حتی میتوانند مایوس‌كننده باشند. وجود ادم ماكولای قابل توجه از نظر بالینی (CSME) و دید ضعیف قبل از عمل جراحی، از عوامل خطرساز كاهش حدت بینایی بعد از عمل میباشند. 

مطالعات موجود در رابطه با نتایج عمل جراحی آب‌مروارید در بیماران دیابتی،‌ بیشتر بر روی حدت بینایی تمركز داشته‌اند و اثر جراحی بر روی عملكرد بینایی فرد، كیفیت زندگی و رضایت فرد، كمتر مورد بررسی قرار گرفته است.

در یك مطالعه‌ی آینده‌نگر، (دكتر مظفریه و همكاران با استفاده از پرسش‌نامه 14-(VF، نتایج جراحی فیكو امولسیفیكشن و كارگذاری لنز داخل چشمی را در بیماران مبتلا به رتینوپاتی دیابتی بررسی نمودند و نشان دادند كه در بعضی از بیماران مبتلا به مراحل پیشرفته رتینوپاتی، به‌رغم افزایش حدت بینایی بعد از جراحی، عملكرد و كیفیت بینایی تغییر چندانی نخواهد كرد. این مطالعه، نیاز به تفهیم وضعیت برای بیمار قبل از عمل جراحی را نشان میدهد. 

نتیجه‌گیری 

با توجه به افزایش فزاینده‌ی شیوع دیابت قندی، این افراد نسبت بیشتری از مراجعان به چشم‌پزشكان را تشكیل خواهند داد. آب مروارید یكی از مهمترین علل كاهش بینایی در این افراد است. برخورد صحیح با آب‌مروارید در این بیماران، نیازمند توجه ویژه‌ای است و بدون در نظر گرفتن وضعیت سایر قسمت‌های چشم و شرایط سیستمیك، امكان‌پذیر نیست.

در گذشته‌ی نه چندان دور، عوارض عمل جراحی آب‌مروارید در این بیماران زیاد بود و توصیه میشد كه عمل جراحی با تاخیر انجام شود. با آمدن تجهیزات و روش‌های جدیدتر، جراحی با حداقل صدمه‌ی بافتی انجام میشود و نتایج، بهبود چشمگیری یافته‌اند.

در حال حاضر بسیاری از بیماران كه قبلا غیرقابل جراحی بودند؛ از نتایج قابل قبولی بهره‌مند میشوند. همچنین برخلاف گذشته، توصیه میشود كه برای تشخیص و درمان صحیح عوارض شبكیه، جراحی زودتر از معمول صورت گیرد.

برای خواندن بخش اول - آب‌مرواريد و ديابت قندی - اینجا کلیک کنید.