فرزانه فاضلی پور
دیابت نوع 2 شایعترین نوع دیابت است كه عوارضی همچون بیماریهای قلبی – عروقی، رتینوپاتی، نوروپاتی و نفروپاتی دارد. در حال حاضر بیماری دیابت بیش از گذشته در كشور شیوع دارد و با پایین آمدن سن ابتلا به این بیماری، توجه به پیشگیری و كنترل عوارض آن ضروری به نظر میرسد. تغذیه نامناسب و كاهش فعالیتهای جسمی موجب پایین آمدن سن ابتلا و افزایش احتمال ابتلا به این بیماری شده است. آمارها نشان میدهند كه سن ابتلا به دیابت در ایران حداقل 15-10 سال پایینتر از سن شایع ابتلاست و در حدود چهار میلیون بیمار دیابتی در كشور وجود دارد. اصلاح الگوهای غذایی و تغییر در شیوه زندگی مهمترین گام در كنترل دیابت است.
روش
با بررسی مقالات موجود از سال 1990 تا 2007 نقش عنصر كروم در كنترل دیابت بررسی شد. كروم یك ماده معدنی ضروری است كه در هوموستاز طبیعی گلوكز و لیپید نقش مهمی ایفا میكند. كروم سه ظرفیتی موجود در كمپلكس عامل تحمل گلوكز، فرم فعال بیولوژیكی كروم به شمار میرود. پیكولینات كروم یك تركیب كروم سه ظرفیتی با جذب بالاست. كمبود شدید این عنصر موجب مقاومت انسولین و بروز دیابت میشود.
(Low-molecular weight chromium-binding substance LMWCr) ماده الیگوپپتیدی محتوی كروم با وزن مولكولی كم است كه از اسیدهای آمینه گلیسین، سیستئین و دو اسید كربوكسیلیك (گلوتامیكم و آسپارتیك) تشكیل شده است. به نظر میرسد كه LMWCr بخشی از سیستم تقویتكننده سیگنال انسولین را برعهده دارد. مكمل كروم میتواند موجب افزایش تعداد و فعالیت گیرنده انسولین در بدن شود. مصرف مكمل پیكولینات كروم در مبتلایان به دیابت نوع 2 موجب كاهش AlC و گلوكز ناشتا میشود، اما این اثر در افراد با گلوكز طبیعی مشاهده نمیگردد. FDA در مورد مكمل كروم این ادعا را كه «كروم ممكن است موجب كاهش مقاومت انسولین شود و خطر دیابت نوع 2 را كاهش دهد» پذیرفته است.
مصرف مكمل كروم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 اثرات مفیدی بر گلوكز خون و وضعیت لیپید دارد، اما این اثرات در افراد سالم مشاهده نمیشود. همچنین در برخی مطالعات مشخص شده است كه پیكولینات كروم در بیماران دیابتی تحت درمان با داروهای سولفونیل اوره، حساسیت انسولین و كنترل گلوكز را به طور قابل توجهی بهبود میبخشد و موجب كاهش وزن و تجمع چربی در این بیماران میشود.