دكتر هومان هاشميان؛ متخصص كودكان
سینوزیت قارچی مهاجم حاد
به طور عمده در بیماران مبتلا به نقص ایمنی یا دیابت مشاهده شده و علل اصلی آن آسپرژیلوس، موكور و ریزوپوس میباشند. میزان مرگ و میر این بیماری بالا بوده و بررسی فوری و درمان تهاجمی طبی و جراحی ضروری میباشد.
سینوزیت قارچی مزمن
معمولا در بیماران با ایمنی سالم مشاهده شده و درمان ارجح، دبریدمان جراحی است.Mycetomas یا Fungus balls: ممكن است بیعلامت بوده یا به صورت سینوزیت مزمن تظاهر نماید. درمان ارجح، برداشت آن به شیوه جراحی است.
سینوزیت قارچی آلرژیك
اغلب به صورت سینوزیت آلرژیك و پولیپهای بینی تظاهر مینماید. درمان شامل است بر تجویز استروئید و خارج كردن پولیپها و ترشحات موسینی به شیوه جراحی.
عوارض
به دلیل همجواری سینوسهای پارانازال با مغز و چشم، بروز عوارض جدی داخل مغزی (11-7/3 درصد) یا حفره اوربیت (3/9 درصد) به دنبال سینوزیت باكتریایی حاد خارج از انتظار نمیباشد. سلولیت پریاوربیتال یا اوربیتال بیشتر به دنبال سینوزیت اتموئیدال مشاهده میشوند.
درمان با آنتیبیوتیك وریدی وسیعالطیف باید هرچه سریعتر شروع شده و بررسیهای اولیه شامل بر سیتی اسكن از حفره اوربیت و سینوسها و همچنین مشاوره متخصصین گوش و حلق و بینی، بیماریهای عفونی و چشمپزشك نیز در ابتدای امر ضروری میباشند. سلولیت اوربیتال گاهی نیازمند جراحی برای تخلیه سینوسهای اتموئید یا آبسه داخل اوربیت میباشد.
عوارض داخل جمجمهای
آبسه اپیدورال، مننژیت، ترومبوز سینوس كاورنو، آمپیم ساب دورال، و آبسه مغزی. هرگاه كودك مبتلا به سینوزیت، دچار علائم افت سطح هوشیاری، سفتی گردن، سردرد یا استفراغ گردد، بایستی بلافاصله تحت بررسی با سیتیاسكن مغز، اوربیت و سینوسها و مشاوره متخصصین گوش و حلق و بینی، بیماریهای عفونی، چشمپزشك و جراح مغز و اعصاب قرار گرفته و تا آماده شدن پاسخ كشت و حساسیت آنتیبیوتیكی، درمان سریع تجربی با وانكومایسین و سفتریاكسون یا سفوتاكسیم برای وی شروع گردد.
آبسه مغزی ممكن است نیازمند تخلیه جراحی باشد. از سایر عوارض سینوزیت باكتریایی حاد میتوان به استئومیلیت استخوان پیشانی (Pott puffy tumor) كه با ادم و تورم جلوی سر مشخص میشود، و موكوسل اشاره نمود. موكوسل سینوس ضایعات فضاگیر التهابی مزمنی هستند كه بیشتر در سینوسهای فرونتال رخ داده و میتوانند با بزرگ شدن خود، چشم را جابجا نموده و به دوبینی منجر شوند. تخلیه جراحی معمولا لازم میشود.
پیش آگهی
با درمان صحیح، پیشآگهی موارد سینوزیت حاد عالی است. درمان سینوزیت مزمن مشكلتر بوده ولی با كنترل مناسب عوامل زمینهای و مساعدكننده و درمان طبی دقیق و كامل، احتمال بهبودی بالاست. تعداد كمی از بیماران به عمل جراحی نیاز پیدا میكنند.
پیشگیری
پیشگیری از سینوزیت بیش از همه به واسطه پیشگیری از سرماخوردگی از طریق شستشوی مكرر دست و دوری از فرد سرماخورده میسر میباشد. به علاوه، واكسیناسیون سالیانه بر علیه آنفلوآنزا نیز میتواند در پیشگیری از برخی موارد سینوزیت باكتریایی حاد موثر باشد چرا كه باید توجه داشت آنفلوآنزا تنها بخش كوچكی از سرماخوردگیها را به خود اختصاص میدهد.
در مهدكودكها، تشویق به شستشوی مكرر دست و كاهش تعداد كودكان تحت مراقبت در مهد میتواند در كاهش موارد سرماخوردگی موثر باشد. برای شكستن سیكل عفونت مكرر یا مزمن، میتوان برای مدتی كودك را از مهد خارج نمود. دوری از عوامل مساعدكنندهای مثل دود سیگار نیز مفید میباشد.