دكترسید مسعود كیمیاگر؛ متخصص تغذیه
اساس رژیم غذایی بیماران دیابتی همان رژیم غذایی سایر افراد جامعه است كه تغییراتی در آن ایجاد می‌شود. به زبان دیگر، دیابتی‌ها نباید غذای خود را از سایر افراد خانواده و جامعه جدا كنند و تنها باید نكاتی را در مورد مواد غذایی كه قند ساده زیادتری دارند رعایت كنند. مثلا شیرینی‌ها، شكلات، آب‌نبات و نوشابه‌ها در افراد دیابتی محدود می‌شود یا آنكه از شكلات و آب‌نبات رژیمی و نوشابه رژیمی استفاده می‌شود.
در مورد شیرینی‌ها، رژیمی بودن آنها به معنای آن نیست كه كالری‌شان بسیار كمتر از شیرینی‌های معمول است، بلكه فقط حدود 10 تا 20 درصد كالری كمتری دارند. مثلاً اگر یك شیرینی معمولی 120 كالری داشته باشد، شیرینی رژیمی حدود 90 تا 100 كالری دارد.
نكته 1: چه كسانی بیشتر مستعد دیابت هستند؟
باید بدانیم كه بسیاری از افراد دارای زمینه ابتلا به دیابت هستند، به‌ویژه كسانی كه در خانواده آنان دیابت به طور ارثی وجود دارد. اگر افراد بتوانند مراقبت‌ها و پرهیزهای لازم را انجام دهند دیابت به سراغ آنان نمی‌آید یا اگر هم بیاید در دهه‌های 70 و 80 زندگی خواهد بود.
برای پیشگیری از دیابت یادمان باشد كه
الف- وزنمان را كنترل كنیم.
ب- از خوردن قندهای ساده مثل قند، شكر، مربا، آب‌نبات، شكلات و شیرینی تا حد امكان پرهیز كنیم.
ج- از نان‌های سبوسدار استفاده كنیم و تا حد امكان به سراغ نان‌های سفید، باگت و لواش نرویم.
نكته 2: نان رژیمی چندان كم كالری‌تر از نان‌های معمول نیست
نان رژیمی چندان كم‌كالری‌تر از نان‌های معمول نیست. در نان‌های رژیمی مقدار كمی سبزیجات استفاده می‌شود. نان جو اگر خوب تهیه شده باشد برای افراد دیابتی بهتر از نان گندم است. متأسفانه در تهیه نان جو برای افراد دیابتی از مالت استفاده می‌شود كه خود افزایش دهنده قند است. همچنین به علت گران‌تر بودن آرد جو نسبت به آرد گندم، مقداری آرد گندم در نان‌های جو استفاده می‌شود.
اگر در قدیم اصطلاح «گندم نمای جو فروش» باب بود امروزه افرادی هستند كه «جو نمای گندم فروش» هستند.
نكته 3: آیا برای افراد دیابتی میوه ممنوعه وجود دارد؟
خیر، باید دانست كه افراد دیابتی همه میوه‌ها را می‌توانند میل كنند. آنچه مهم است تعداد و مقدار میوه در روز است كه آن هم باید در طول روز با فاصله استفاده شود. مثلاً اگر چهار واحد یا سهم میوه را برای افراد دیابتی در نظر بگیریم می‌توانند یكی را بین صبح و ظهر، یكی را عصر، یكی را آخر شب میل كنند و سهم چهارم خود را به صورت سه عدد خرما با فاصله با چای بخورند.
نكته 4: افراد دیابتی چند وعده غذا باید دریافت كنند؟
دیابتی‌ها بهتر است حجم غذای خود را كم كرده و به جای سه وعده چهار یا پنج وعده كوچك استفاده كنند، مثلا اگر یك فرد دیابتی در روز مجاز به استفاده از 7 واحد نان باشد، بهتر است آن را به صورت یك واحد صبح، 3 واحد ظهر، یك واحد عصر و دو واحد شب استفاده كند. برای آخر شب هم می‌توان از میوه یا تنقلات مفید استفاده كرد.
نكته 5: دیابتی‌ها ورزش را فراموش نكنند
برنامه ورزشی افراد دیابتی باید حساب‌شده باشد، مثلا اگر فرد دیابتی یك ساعت ورزش اتفاقی مثل بسكتبال یا والیبال دارد می‌تواند دو واحد (سهم) نان یا یك واحد نان و یك واحد میوه به برنامه خود اضافه كند.
در شرایطی كه ورزش كمتر از یك ساعت و نیم است این غذای اضافی می‌تواند بعد از ورزش استفاده شود، ولی اگر ورزش حدود 2 ساعت به طول می‌انجامد بهتر است این مواد غذایی اضافی قبل از ورزش یا حین ورزش استفاده شوند...
برای خواندن بخش دوم -راهنمای ديابتی ها در سال جديد- اینجا کلیک کنید.
