نازلی سيدخوبی؛ دانشجوی كارشناسی ارشد علوم بهداشتی در تغذيه
آیا می دانید که
- استعمال سیگار و یا قرار داشتن در معرض دود آن سبب بروز بیش از 430 هزار مورد مرگ در سال می‌شود.
- سیگار و دود آن افزون بر چهار هزار ماده مضر دارد كه اغلب آنها سرطانزا هستند.
- بیماری‌های ناشی از سیگار بیش از 50 میلیون دلار در سال هزینه‌های پزشكی به کشورها تحمیل می‌كند.
- سیگار كشیدن در دوران بارداری می تواند سبب تولد نوزاد با وزن تولد كم، مرگ نوزادان و نیز اختلالات یادگیری در سال‌های بعد از تولد شود.
- بیش از شش هزار كودك در سال به خاطر سیگار کشیدن والدین‌شان، دچار عفونت و سوختگی می‌شوند و می‌میرند.
احتمالا افراد سیگاری از کنار مطالبی همچون آمار فوق به راحتی می گذرند؛ ولی شاید دنیای شیرین بعد از ترک سیگار برایشان جالب تر باشد
- بلافاصله بعد از آخرین سیگار، بدن فرایندهای سم‌زدایی را آغاز می‌كند.
- بیست دقیقه بعد از آخرین سیگار، فشار خون كاهش می‌یابد و دست‌ها و پاها گرم می‌شود.
- هشت ساعت بعد از آخرین سیگار، سطح مونوكسیدكربن خون طبیعی می‌شود.
- یک شبانه‌روز پس از آخرین سیگار، احتمال سكته قلبی و تنگی نفس كاهش می‌یابد.
- سه روز بعد از آخرین سیگار، دوستان و خانواده خوشحال‌تر می‌شوند، بوها یا مزه‌ها بهتر تشخیص داده شده، پوست شاداب‌تر می‌شود و انرژی افزایش می‌یابد.
- یک هفته پس از آخرین سیگار، رفتار و اعصاب آرام‌تر می‌شود و تحریك‌پذیری كاهش می‌یابد.
- دو هفته بعد از آخرین سیگار، گردش جریان خون بهبود می‌یابد و عملكرد ریه‌ها بهتر می‌شود.
- یک تا نه ماه بعد از آخرین سیگار، سرفه‌ها و خطر عفونت‌ها كاهش می‌یابد و عملكرد ریه‌ها طبیعی می‌شود.
- یک سال پس از آخرین سیگار، احتمال سكته قلبی نصف افراد سیگاری شده، مقدار زیادی پول پس‌انداز می‌شود و فرد آزاد است! او دیگر برده سیگار نیست.
- پنج تا پانزده سال بعد از ترك سیگار، خطر بروز بیماری قلبی و سكته، مشابه افراد غیر سیگاری خواهد شد.
- ده سال بعد از ترك سیگار، احتمال بروز سرطان ریه نصف افراد سیگاری است و احتمال سایر سرطان‌ها مثل دهان، گلو و مثانه كاهش می‌یابد.
مصرف سیگار باعث افزایش خطر دیابت نوع 2 می‌شود
هر چقدر بیشتر سیگار بكشید، احتمال بروز دیابت در شما بیشتر از افراد غیر سیگاری می‌شود و وقتی سیگار را ترك كنید، این احتمال خطر كاهش می‌یابد.
سیگار بر عملكرد انسولین در بدن تأثیر می‌گذارد
انسولین هورمونی است که سبب كاهش قند خون می‌شود و گلوكز را برای تولید انرژی وارد سلول‌ها می کند. در دیابت نوع 2، بدن به انسولین ساخته‌شده توسط پانكراس پاسخ نمی‌دهد. وقتی یک فرد دیابتی سیگار می‌كشد، بدن او به انسولین كمتر پاسخ داده و در برابر آن مقاومت می‌كند؛ در نتیجه سطح قند خون بالا می‌رود. مقاومت بدن به انسولین كاهش نمی‌یابد مگر آنكه حداقل 12-10 ساعت سیگار كشیده نشود.
سیگار كنترل دیابت را سخت‌تر می‌كند
مطالعات نشان می‌دهند كه سیگاری‌ها نسبت به افراد غیر سیگاری كنترل دیابت ضعیف‌تری دارند. ولی خبر خوب اینکه افراد دیابتی كه قبلاً سیگار می کشیدند و هم اكنون ترك كرده‌اند، كنترل قند خونشان به خوبی افراد غیرسیگاری است.
سیگار باعث افزایش هموگلوبین A1C می‌شود
تست هموگلوبین A1C (Hgb A1C) آزمایشی است كه نشان می‌دهد شما در سه ماه گذشته قند خون‌تان را چگونه كنترل كرده‌اید. مقدار Hgb A1C باید زیر 7 درصد باشد. وقتی فرد دیابتی سیگار می‌كشد، سطح Hgb A1C در او افزایش می‌یابد؛ ولی با ترك سیگار، سطح Hgb A1C به سطح افراد غیر سیگاری می‌رسد.
سیگار خطر عوارض دیابت را افزایش می‌دهد
وقتی شما با وجود دیابت، سیگار می‌كشید، احتمال بروز عوارض دیابت (مثل عوارض كلیوی، عصبی، چشمی، قلبی، سكته، تصلب شرایین، به خصوص در پاها)، بیشتر می‌شود. هر چقدر نخ سیگار بیشتری مصرف کنید و هر چقدر سال‌های بیشتری سیگار بكشید، این خطرات بیشتر می شوند. برای كاهش این خطرات باید قندتان را كنترل و سیگار را ترك كنید.
مزایای ترك سیگار در افراد دیابتی
- كاهش مقاومت به انسولین
- كاهش آسیب‌های چشمی
- كاهش مشكلات كلیوی و نارسایی كلیه
- كاهش آسیب‌های عصبی
نتایج آزمایش‌های خون پس از ترك سیگار بهبود می‌یابد:
تأثیرات ترك سیگار عبارت است از
- كاهش سطح Hgb A1C
- كاهش سطح قند خون
- كاهش سطح كلسترول خون
- كاهش سطح LDL – كلسترول
- كاهش سطح تری‌گلیسرید خون
- افزایش سطح HDL – كلسترول
سایر مزایای ناشی از ترك سیگار
- زندگی طولانی‌تر
- انرژی بیشتر
- كاهش احتمال بروز بیماری قلبی و سكته
- كاهش خطر ابتلا به سرطان ریه و سایر سرطان‌ها
- كاهش برونشیت مزمن و امفیزم
- كاهش تعداد دفعات سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی
- كاهش تنگی نفس و سرفه
- خون‌رسانی بیشتر به دست‌ها و پاها
- دست‌ها و پاهای گرم‌تر
- بهبود فرایند ترمیم زخم‌ها
- تشخیص بهتر بوها و مزه‌ها
- كاهش خطر بروز بیماری‌های لثه
- بهداشت فردی بیشتر
- رهایی از اعتیاد و وابستگی
- و در نهایت، پس انداز كردن پولی كه صرف خرید سیگار می‌شد.
