تحريريه دنيای سلامت
آیا به تازگی دچار اضافه وزن، خصوصا در نواحی شكم و ران‌ها شده‌اید؟ آیا نسبت به قبل بیشتر احساس خستگی و كوفتگی می‌كنید و میل بیشتری به خوردن شیرینی‌جات دارید؟ دلیل همه این تغییرات ممكن است مربوط به عملكرد انسولین باشد. انسولین نه تنها در مورد دیابت یك عامل كلیدی است، بلكه در بیماری‌های قلبی – عروقی و سندرم تخمدان پلی‌كیستیك نیز نقشی تعیین‌كننده دارد.
انسولین چیست؟
انسولین یكی از هزاران هورمونی است كه عملكرد بدن را كنترل می‌كند و مثل بیشتر هورمون‌ها یك پروتئین است كه برای جذب هر نوع كربوهیدرات و شكری كه در غذاها وجود دارد، موردنیاز می‌باشد.
بعد از خوردن غذا، كربوهیدرات‌های موجود در آن به گلوكز تبدیل می‌شوند. گلوكز، منبع اصلی انرژی بدن است. بدون انسولین، احساس گرسنگی شدید می‌كنید، زیرا هر كدام از سلول‌های بدن برای تبدیل كربوهیدرات‌ها به انرژی، نیازمند انسولین هستند.
بیشتر سلول‌های گیرنده انسولین دارند. انسولین به سلول می‌چسبد و سایر گیرنده‌ها شروع به فعالیت می‌كنند تا گلوكز وارد سلول شود. متخصصان تغذیه انسولین را كلید قفل در سلول‌ها می‌نامند كه از طریق كربوهیدرات‌ها سوخت مورد نیاز بدن را به سلول‌ها می‌رساند.
گاهی اوقات لوزالمعده، انسولین تولید نمی‌كند. در چنین شرایطی تمام بدن به شدت نیاز به انسولین پیدا می‌كند. بعضی مواقع نیز عمل جذب گلوكز توسط سلول‌ها به درستی انجام نمی‌شود.
در چنین مواقعی بدن با كمبود انسولین مواجه نیست، بلكه میزان انسولین از حد طبیعی بیشتر می‌شود و چون سلول‌های ماهیچه‌ها، جگر و بافت‌های چرب قادر به برقراری ارتباط درست با آن نیستند، انسولین بیشتری در بدن باقی می‌ماند و گلوكز وارد سلول‌ها نمی‌شود تا به انرژی تبدیل گردد؛ بنابراین میزان انسولین و گلوكز بدن افزایش می‌یابد.
دلیل مقاومت انسولین سه عامل مهم: ژن، چاقی و كم تحركی است.
تاثیر مقاومت انسولین بر سلامت بدن
مقاومت انسولین سه عارضه مهم در بدن ایجاد می‌كند: دیابت نوع 2، سندرم متابولیك و سندرم تخمدان پلی‌كیستیك. علائم مقاومت انسولین غالبا به راحتی مشخص نمی‌شود؛ بنابراین فرد نمی‌داند كه سلامتی‌اش در خطر است و بعد از گذشت چند سال از این اتفاق مهم مطلع می‌گردد.
سندرم متابولیك، فشارخون بالا و بالا بودن میزان گلوكز خون، خطری جدی برای سیستم قلبی- عروقی است. مقاومت انسولین دلیل اصلی سندرم متابولیك می‌باشد. سندرم تخمدان پلی‌كیستیك نیز یك بیماری شایع بین زنان و علت حدود 6-10 درصد از ناباروری‌هاست.
از عوامل اصلی این بیماری ژن و محیط می‌باشد و معمولا هم هیچگونه درمانی برای آن وجود ندارد. افزایش ترشح آندروژن و هورمون‌های مردانه و عدم تعادل آن نسبت به میزان انسولین بدن، سبب این عارضه می‌شود.
اگر مقدار انسولین زیاد باشد، تخمدان‌ها بیش از حد تستوسترون ترشح می‌كنند و همین مسأله موجب تشكیل كیست در تخمدان‌ها می‌گردد. بیش از نیمی از زنانی كه به سندرم تخمدان پلی‌كیستیك دچار هستند، حتما دیابت دارند.
علائم و نشانه‌های این بیماری، شامل قاعدگی‌های نامنظم یا توقف قاعدگی رشد موها روی صورت و سینه است.
چگونه می‌توان متوجه مقاومت انسولین شد؟
براساس مطالعاتی كه در سال 2006 به عمل آمد، متخصصان به تاثیرات این بیماری روی سلامت انسان پی بردند. این تحقیقات نشان داد زنان بسیاری در معرض خطر حملات و ناراحتی‌های قلبی و دیابت هستند و باید ازعلائم و نشانه‌های این بیماری آگاه باشند.
مقاومت انسولین هم در زنان و هم در مردان اتفاق می‌افتد؛ اما 75 درصد زنان از نشانه‌های آن، همچون میل زیاد به خوردن كربوهیدرات‌ها، اضافه وزن زیاد، خصوصا در نواحی ران‌ها، شكم و باسن و كاهش سطح انرژی بدن غافل هستند.
این بیماری در افرادی كه سابقه خانوادگی ناراحتی قلبی و دیابت دارند، در سنین بالای چهل سالگی بسیار شایع‌تر است.
میزان انسولین بدن خود را مرتب كنترل كنید
دانشمندان در این زمینه تحقیقات بسیاری كرده‌اند و معتقدند برای جلوگیری از ایجاد هرگونه مشكلی در این زمینه بهتر است شیوه‌های كاهش استرس را بیاموزیم تا بدین طریق از میزان خستگی و كوفتگی بدن در اثر استرس زیاد كاسته شود؛ همچنین سطح انرژی بدن را بالا نگاه داریم و با فعالیت فیزیكی خوب و مناسب، میزان انسولین را تنظیم و از افزایش وزن جلوگیری كنیم و سعی كنیم همیشه منظم و خوب بخوابیم.
روزانه حداقل 10 دقیقه پیاده روی موجب افزایش فعالیت بدن می‌شود. اگر قبل از خوردن شام یك لیوان پر آب بنوشید، اشتهای كمتری برای غذا خواهید داشت و با همین تغییرات كوچك با گذشت زمان شاید تحولی بزرگ خواهید بود. به یاد داشته باشید همواره قدم‌های كوچك ولی پیوسته، نتایج بزرگی به دنبال دارند...
برای خواندن بخش دوم - تاثير انسولين بر سلامتی - اینجا کلیک کنید.
