زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه زندگی آنلاین- گروه تغذیه

آلرژی، واکنش افراطی سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل مختلف است. کسانی که دچار حساسیت هستند، دارای سیستم ایمنی فوق هوشیار هستند که نسبت به مواد ظاهرا بی آزار موجود در محل زندگیشان، واکنشی بیش از حد معمول نشان می‌دهند.

برای مثال گرده گیاهان، می‌تواند سیستم ایمنی شخص آلرژیک را طوری تحریک کند که گویی با یک خطر جدی روبرو شده است.

حساسیت یک مشکل بسیار شایع است و تقریبا از هر ده نفر، دو نفر به نوعی از آن مبتلا هستند.

آسم نیز بر دو نوع است که یک نوع آن آلرژیک می باشد. هنگامی که واکنش سیستم ایمنی در برابر ماده غذایی یا گرده و یا آلودگی هوایی در نای یا شش ها رخ بدهد، منجر به بروز آسم و مشکلات تنفسی می شود.

زمانی که عملکرد سلول‌های عضلات در ریه‌ها مختل شود و دچار انقباض و سفت شدن شوند آسم بروز می‌کند.

این سلول‌ها روی سایر سلول‌ها نیز اثر می‌گذارند و شروع به تولید بیشتر مواد مخاطی غلیظ و جذاب می‌کنند.

علائم آسم شامل؛ کوتاه شدن تنفس، سفت شدن قفسه سینه، عطسه، سرفه، مشکل در صحبت کردن و حتی از حال رفتن فرد است.

تنها راه درمان آلرژی دوری از ماده آلرژی زاست. درمان های دارویی تنها علایم آلرژی را کنترل کرده و درمان قطعی به شمار نمی روند.

حساسیت غذایی چیست؟

حساسیت یا آلرژی غذایی یک پاسخ غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن به پروتئین غذایی خاص و یا افزودنی های غذایی است.

سیستم ایمنی بدن به اشتباه محصول غذایی خاص که معمولا پروتئینی با اندازه مولکولی بزرگ است را مضر می شناسد.

هنگامی که بدن، غذایی را مضر می شناسد، با ایجاد آنتی بادی های خاص که رایج ترین شکل آن، آنتی بادی ایمونوگلوبین  E (IGE) است، به ماده غذایی واکنش نشان می دهد.

دفعه بعد که مواد غذایی آلرژی زا مصرف می شود، سیستم ایمنی بدن مقدار زیادی مواد شیمیایی التهابی به منظور محافظت از بدن  آزاد می کند.

یکی از این مواد شیمیایی التهابی هیستامین است.

این مواد شیمیایی باعث یک زنجیره واکنش ایمنی در بدن می شود که در نهایت به التهاب بافت و  ایجاد نشانه های آلرژی در بدن منجر می شود. 

آنتی بادی IgE چیست؟

IgE یک آنتی بادی مخصوصی است که در پاسخ به مصرف یک پروتئین غذایی خاص و یا افزودنی های غذایی به ماست سل ها (سلول های ایمنی گرانولی حاوی هیستامین در بافت ها) می چسبد.

آنتی بادی IgE با توجه به اپی توپ خاص (توالی اسید آمینه) در پروتئین غذایی تولید می شود.

هنگامی که ماده حساسیت زا یا آلرژن بلعیده می شود، سیستم ایمنی بدن آن را شناسایی کرده و به توالی خاصی از اسیدهای آمینه در پروتئین مواد غذایی واکنش نشان می دهد که باعث تولید بیش از حد آنتی بادی IgE و اتصال به ماست سل می شود.

در نتیجه، ماست سل ها  مواد شیمیایی التهابی را تولید و در بدن منتشر می کنند.

علائم شایع واکنش آلرژیک ناشی از مواد غذایی چیست؟

علائم واکنش آلرژیک غذایی ممکن است بلافاصله و یا تا چند ساعت پس از خوردن غذا رخ دهد.

پاسخ به حساسیت غذایی از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ با این حال، هرچه حساسیت جدی تر باشد، بدن بدان سریعتر واکنش نشان می دهد.

تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به آسم به مواد غذایی حساسیت زا، شدیدتر پاسخ می دهند.

واکنش آلرژی به غذا می تواند در 4 زمینه بدن را تحت تاثیر قرار دهد و علائم زیر را ایجاد نماید:

پوست: کهیر، اگزما، خارش لب و یا تورم زبان

دستگاه گوارش: درد شکمی، استفراغ، اسهال

دستگاه تنفس: تورم گلو، خس خس سینه، سرفه، تنگی نفس

سیستم قلبی عروقی: سرگیجه، ضعف، سرگیجه

واکنش آلرژیک می تواند به طور بالقوه تهدید کننده زندگی باشد؟

بله، شدید ترین واکنش آلرژیک، واکنش آنافیلاکتیک است.

آنافیلاکسی زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن بیش از اندازه فعال شود و دو یا بیشتر مناطق بدن ذکر شده در بالا درگیر شوند.

اگر آنافیلاکسی بلافاصله درمان نشود، این نوع واکنش ممکن است به اشکال در تنفس ، کاهش فشار خون و احتمالا مرگ ناشی از مشکلات تنفسی منجر گردد.

خطر مرگ در بزرگسالان نوجوان و یا جوانان ، افراد مبتلا به آسم، و دارای آلرژی به آجیل درختی، بادام زمینی، سخت پوستان یا ماهی افزایش یافته است.

در هر سن و جنس و نژاد واکنش های منفی غذایی با واسطه ایمنی می تواند رخ بدهد. آلرژی غذایی 8-6 % کودکان و 4-3 % بزرگسالان را در سرتاسر جهان درگیر کرده است.

شایع ترین آلرژی های غذایی چیست؟

هر دو غذاهای گیاهی و حیوانی از انواع پروتئین ها با اشکال مختلف تشکیل شده اند. با این حال، تنها تعداد کمی از این پروتئین ها به عنوان مواد حساسیت زا در نظر گرفته می شوند.

بادام زمینی، آجیل درختی (بادام، گردوی برزیلی، کاشو، و غیره)، شیر، تخم مرغ، ماهی (شامل سخت پوستان)، گندم و سویا را به عنوان شایع ترین غذاهای ایجاد کننده آلرژی شناسایی کرده است.

حساسیت غذایی چگونه تشخیص داده می شود؟

هیچ تک آزمون تشخیص دهنده ماده غذایی ایجاد کننده آلرژی وجود ندارد.

تشخیص آلرژی غذایی نیازمند مستندات گسترده و معاینه می باشد. این ها شامل شرح حال کامل پزشکی، معاینه فیزیکی، ثبت مواد غذایی و علائم و تست آلرژی می باشد.

افراد مشکوک به حساسیت غذایی باید به متخصص تغذیه مراجعه نمایند.

آزمون های حساسیت نظیر تست پوستی، آزمون RAST(Radioallergosorbent) و چالش غذایی به عنوان آزمون استاندارد برای تشخیص حساسیت غذایی به کار می روند...

برای خواندن -توصیه‌های تغذیه‌ای در آلرژی- اینجا کلیک کنید.