متخصصان تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی ایران، زیر نظر دکتر فروغ اعظم طالبان و دکتر تیرنگرضا نیستانی
دیسمنوره، قاعدگیِ دردناک است که به دو دسته تقسیم میشود. اولیه، که به محض وقوع قاعدگی آغاز میشود و با افزایش سن و زایمان تخفیف مییابد و ثانویه که در سنین بالاتر عارض میگردد و ناشی از اندومتریوز یا دیگر بیماریهای لگن است.
ایجاد انقباضات دردناک هنگام منقبض شدن رحم، ناشی از سطوح بالای اسیدهای چرب هورمون مانندی به نام پروستاگلاندینها است.
آندومتریوز زمانی رخ میدهد که سلولهای آستر رحم به خارج از آن مهاجرت کنند. این سلولها همچنان به دورههای هورمونی ماهانه پاسخ میدهند و لذا در زمان قاعدگی دچار خونریزی میشوند، اما در این حال، خون جایی برای جاری شدن ندارد لذا ناحیه مبتلا متورم و دردناک میگردد.
فیبروئیدهای رحمی تومورهای ماهیچهای خوش خیم هستند که رشدشان به استروژن وابسته است و به همین خاطر هنگامی ایجاد میگردند که فعالیت استروژنی بالا باشد.
این تومورها معمولاً در خانمها پیش از یائسگی ایجاد میشوند و با یائسگی در صورت عدم درمان جانشینی با هورمون، چروکیده و کوچک میگردند.
فیبروئیدها بد خیم نمیشوند.
قرصهای ضد آبستنی سطوح استروژن بدن را افزایش میدهند. نشانههای فیبروئیدهای رحم احساس پری، تکرر ادرار و قاعدگی سنگین همراه با انقباضات دردناک هستند.
منوراژی عبارت است از قاعدگی سنگین که میباید از نظر وجود عوامل زمینهای مورد ارزیابی قرار گیرد.
در صورت عدم بیماریهای زمینهای امکان دارد به دلیل خونریزی شدید کمبود آهن ایجاد شود و در این حال مکمل آهن به کاهش شدت خونریزی کمک میکند.
کمبود ویتامین A، وسایل ضد آبستنی درون رحمی (IUD) و کم کاری تیروئید از دیگر علل این حالت میباشند.
آمنوره، قاعدگی نامنظم یا قطع قاعدگی است. یک عامل اصلی آن ناچیز بودن مقدار چربی در رژیم غذایی است.
هورمون استروژن که دوره قاعدگی را تنظیم میکند، تا حدودی از چربی و کلسترول ساخته میشود لذا وجود مقدار کافی چربی برای حفظ نظم در دورههای قاعدگی ضرورت دارد.
روغن زیتون بسیار خالص (بکر) منبع خوبی از چربیهای مفید است. احتباس مایعات یک واکنش طبیعی و خوش خیم به فعالیت هورمونی در خلال دوره قاعدگی است که میتوان با محدودیت دریافت نمک و انجام فعالیت ورزشی آن را کاهش داد.
توصیه میشود که مصرف چربیهای اشباع موجود در گوشتها، تخم مرغ و لبنیات پرچرب محدود یا قطع شود چرا که به ایجاد آماس کمک میکند و میتواند مشکلات قاعدگی را شدت بخشد.
الف) مواد مغذی مفید برای قاعدگی
ویتامین آ – 50000 واحد بین المللی خونروش را به حالت طبیعی باز میگرداند.
ویتامین سی – 200 میلیگرم همراه با بیوفلاوونوئیدها سه بار در روز، از رگهای خونی محافظت میکند و خونریزی را کاهش میدهد.
بیوفلاوونوئیدها – 200میلیگرم، با ویتامین C اثر هم افزا (Synergistic) دارد.
ویتامین ای – 800 واحد بین المللی با آمیزهای از توکوفرولها، نشانهها را تسکین میدهد.
نیاسین – 200 میلیگرم، انقباضات دردناک را تخفیف میبخشد، 100میلیگرم هر 3-2 ساعت در خلال انقباضات دردناک مصرف شود.
کلسیم- 1000- 800 میلیگرم، ضد اسپاسم، انقباضات دردناک را تسکین میدهد.
منیزیم انقباضات دردناک را تسکین میبخشد، همراه با کلسیم مصرف شود.
پیکنوژنول: از گروه بیوفلاوونوئید، انقباضات دردناک را تسکین میدهد.
روغن انگور سیاه – انقباضات دردناک را کاهش میدهد.
ب) غذاهای مفید برای قاعدگی
ماهی چرب؛ ماهی آزاد؛ ساردین، ماهی خالمخالی، شاه ماهی، ماهی تن
تخم بزرک آسیا شده؛ تخمهها؛ مغز دانه؛ حبوبات؛ لوبیای سویا؛
میوههای تازه؛ آناناس؛ انواع توت؛زنجبیل؛ سبزیهای تازه؛ ریحان؛
مارچوبه؛ دارچین.هویج، بادنجان
روغن زیتون کاملاً خالص (بکر)؛ روغن کلزای استخراج شده با فشار سرد
عصارهها
میوهها؛ سبزیها؛ انواع توت؛ آناناس
ج) گیاه درمانی مفید برای قاعدگی
خربق سیاه Black cohosh - 2 تا 4 میلیلیتر تنتور سه بار در روز، گرفتگی عضلات را رها میکند، بیش از 6 ماه مصرف نکنید.
خربق آبی (Blue cohosh) – 1 تا 2 میلیلیتر تنتور سه بار در روز، گرفتگی عضلانی را بهبود میبخشد، همچنین مفید برای درد قاعدگی، فیبرومهای رحم و اندومتریوز مفید است.
Chasterberberry vitex – دو کپسول یا 40 قطره، باز کننده گرفتگی عضلانی، متعادل کننده سیستم هورمونی، همچنین برای درد قاعدگی، فیبروم رحم و اندومتریوز مفید است.
پوست درخت گنه گنه – باز کننده گرفتگی عضلات؛
بومادران– ضد اسپاسم، مدر، باز کننده گرفتگی عضلات، کاهنده التهاب، مؤثر برای خونریزی زیاد قاعدگی و اندومتریوز؛
دارچین - برای قاعدگی؛
شبدر قرمز Red Clover – حاوی فیتواستروژنهایی که سطوح هورمونها را متعادل میکنند، باز کننده گرفتگیهای عضلانی؛
توت فرنگی، تمشک- ضد التهاب، کاهنده گرفتگی؛
زنجبیل، پوسته بید سفید White willow – مسکن درد؛
برگ قاصدک - مدر، برای نگهداری مایعات، همچنین مؤثر برای خونریزی زیاد قاعدگی؛
گیاه مو ماده (Squmaw vine) برای خونریزی زیاد قاعدگی
د) سایر درمانهای مفید برای قاعدگی
- رایحه درمانی
انیس یا دانه رازیانه – برای قاعدگی، دارای خواص شبه استروژنی؛
مریم گلی– برای درد قاعدگی، دارای خواص شبه استروژن به واسطه ماده sclareol موجود در آن؛
بابونه رومی: ضد اسپاسم، برای گرفتگیهای عضلانی؛
اکلیل کوهی، (نوع کافوری) مسکن و رها کننده گرفتگی عضلانی؛
جرونیا، گل سرخ یا سقیط - برای خونریزی زیاد دوران قاعدگی، یا ماساژ دهید و یا چند قطره در آب شستشو در حمام بریزید.
طب چینی
درمان با داروهای گیاهی تجویز میشود.
زنجبیل ؛
عشقه ؛
دارچین ؛
طب سوزنی
طب فیزیکی
ماساژ؛
طب فشاری؛
ماساژ شیاتسو؛
بازتاب شناسی.
درمان ذهنی – جسمی
یوگا– استرس را فرو مینشاند، سطوح هورمونی را متعادل میکند، ناحیه لگنی را شل کرده و تعدیل میکند.
تصویر سازی ذهنی؛
خواب درمانی