لقمه غذایی باید كوچك باشد
لقمه باید كوچك باشد و ضرب‌المثل «لقمه را به اندازه دهان برداشتن» بحث طبی دارد و در طب سنتی هم این امر توصیه شده است. اگر لقمه كوچك باشد یا به عبارت دیگر متناسب با فضای دهان باشد، مسلما شخص بهتر می‌تواند لقمه را بجود و بیشتر با بزاق مخلوط می‌شود. ترشح بزاق محدود است و چند میلی‌لیتر بزاق به ازای هر یك لقمه ترشح می‌شود.
اگر لقمه غذایی خیلی بزرگ باشد، آن مقدار بزاق برایش كم است و بنابراین عملیات جویدن و آماده‌سازی غذا برای وارد شدن آن به معده و انجام عملیات هضم بعدی خوب صورت نمی‌گیرد. اگر لقمه بزرگ باشد شخص به دلیل آزار از پر بودن دهان، زودتر لقمه را قورت می‌دهد و بنابراین آن را خوب نمی‌جود و حجم بیشتری هم غذا خواهد خورد و دچار چاقی‌های غیر طبیعی می‌شود.
از نظر آداب و بهداشت هم بزرگ بودن لقمه غذایی جالب نیست و با خوردن لقمه بزرگ ممكن است مقداری از آن از دهان بیرون بریزد كه این از نظر بهداشت و ادب غذا خوردن برای سایر افراد هم ایجاد مشكل می‌كند. اگر حجم لقمه کم باشد، مدت صرف غذا بیشتر شده و از تعجیل در اتمام غذا و پر شدن ناگهانی معده جلوگیری می شود. در این حالت با حجم غذای کمتر سیری اتفاق خواهد افتاد و چاقی کمتر رخ می دهد و مواد زائد ناشی از هضم ناقص کمتر در بدن تجمع می یابند.
ارتباط غذا و سنین
در مورد مزاج سنین مختلف قبلا صحبت شده است. فقط در اینجا اشاره می‌شود كه اطفال و سنین قبل از 15 سال مزاج‌های گرم و تر دارند، رشد‌شان خیلی سریع است و غذاهای مصرفی آنها باید انرژی كافی داشته باشد، لطیف باشد، هضم‌شان سخت نباشد. معده این افراد خیلی قوی نیست و مثلا گوشت گاو و كنسروها را نمی‌‌توانند خوب هضم كنند، بنابراین حتما باید در رژیم غذایی آنها از آش‌ها، خورش‌های خانگی، سوپ‌ها كه گوشتهای سبك (مانند گوشت بره یا مرغ) دارد استفاده شود و گرمی‌جات زیاد به آنها داده نشود.
مخصوصا در سنین نوجوانی و جوانی این پرهیز از گرمی‌جات باید بیشتر صورت بگیرد و در كل غذاهای سرخ كردنی خیلی مورد توصیه نیست، به ویژه در سنین نوجوانی و جوانی كه مزاج به سمت گرمی و خشكی می‌رود، بنابراین خوردنی‌ها و نوشیدنی‌های تند، خیلی شور، پر از فلفل و ادویه و یا سرخكرده خیلی در این دوره سنی توصیه نمی‌شود، مگر افرادی كه ورزش بكنند.
ورزش عاملی است كه اشخاص بتوانند از غذاهای سنگین‌تر استفاده كنند. نوشیدنی و غذاهای رو به خنك مانند سالاد و میوه‌ها‌یی از قبیل هلو، آلو، هندوانه (مخصوصا در فصول گرم كه حرارت مزاج بیشتر است) و گاهی ماست و دوغ بیشتر در این سنین توصیه می‌شود. در سنین بالای 40 سال و مخصوصاً بالای 60 سال غذاهای با طبع سرد و غذاهای مانده باید كمتر مصرف شود.
در این سنین حجم غذا نیز باید كاهش یابد، چون هضم دیگر خیلی قوی نیست و حجم زیاد غذا را معده نمی‌تواند هضم كند، بنابراین در سنین بالاتر باید تعداد وعده‌‌های غذایی افزایش و حجم غذا در هر وعده كاهش یابد و از غذاهای با هضم راحت‌تر استفاده كنند، مثل حریره بادام، شیربرنج با مربای خانگی، گوشتهای لطیف مثل گوشت بلدرچین، مرغ خانگی، كبك، بره، بزغاله، كه خوب پخته شده باشند و سرخكرده نباشند و میوه‌جاتی مانند انجیر، كشمش، انگور و... نیز بیشتر در این سنین توصیه می‌شود.
ارتباط غذا و شغل
درخصوص شغل نیز قبلا در بحث فعالیت‌های بدنی و ورزش‌ها صحبت شده اما در اینجا فقط اشاره كوچكی می‌شود كه شغل‌های با فعالیت‌های بدنی سنگین(افرادی مثل كارگران، ورزشكاران حرفه‌ای و...) به حجم غذای بیشتر و كیفیت غذای بالاتر نیاز دارند. معده این افراد هم قوی است و می‌توانند غذاهای سنگین را هم هضم كنند و باید از این غذاها استفاده كنند، چون كمتر از این جوابشان را نمی‌دهد.
اما افرادی با شغل‌هایی كه فعالیت بدنی كمی دارند (مانند دانشجویان، محصلین و افرادی كه كار اداری دارند)، می‌توانند از حجم غذای كمتر با سنگینی كمتر و غذاهای سبك‌تر استفاده كنند، مثلا غذاهای با گوشت قرمز كمتر، چربی كمتر، غذاهای سرخ نشده و برنج و نان كمتر و در واقع در حد نیازشان غذا بخورند.
برای خواندن بخش اول- آداب غذا خوردن در طب‌سنتی- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- آداب غذا خوردن در طب‌سنتی- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- آداب غذا خوردن در طب‌سنتی- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش چهارم- آداب غذا خوردن در طب‌سنتی- اینجا کلیک کنید.
